Cezayirli İslam alimi Si Hac Muhanned et-Tayyib, Kuzey Afrika'da yaşayan Berberi toplumunun İslam'ı anlamalarına yardımcı olmak için Kur'an-ı Kerim'in Berberice tefsirini yayımladı.
Cezayir'in İslami ilimler alanında en önemli isimlerinden 85 yaşındaki Tayyib, yıllar süren zorlu çalışmalarının ardından 2010 yılında Kur'an-ı Kerim'in Berberice mealini çıkarırken, geçen ay da tefsirini yayımlandı.
Tayyib, AA muhabirine, Kur'an-ı Kerim'i anlama yolundaki hayatını ve ilk Berberice tefsiri nasıl yazdığını anlattı.
Cezayir'in doğu kesimindeki Tizi Vuzu kentinde 20 Haziran 1934'te dünyaya gelen Tayyib, ilk Kuran eğitimine buradaki bir merkezde başladığını ve hafızlık yaptığını belirtti.
"Çocukluğumda Kur'an-ı Kerim'i ezberledim ancak o zamanlar Kur'an-ı Kerim'in yalnızca tilavet amacıyla okunduğu zannediyordum." diyen Tayyib, daha sonra Kuran-ı Kerim'i anlamak için Arapça öğrenmeye başladığını ifade etti.
Ancak Fransa'ya karşı 1954'te başlayan bağımsızlık mücadelesine katılması sebebiyle 1958'den Cezayir'in bağımsızlığına kavuştuğu 1962'ye kadar 4 yıl hapis yattığını kaydeden Tayyib, bu nedenle ilim hayatının sekteye uğradığını anlattı.
Cezayir'in bağımsızlığını kazanmasıyla özgürlüğüne kavuşan Tayyib, akademik hayatına devam ederek Tizi Vuzu Üniversitesi Arap Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olduğunu ve fakültede bir süre çalışmalar yaptıktan sonra görevli olarak Fransa'ya gidip 4 yıl burada kaldığını aktardı.
Kuran-ı Kerim'in Berberice meali fikri ve ilk çalışmaları
İlim hayatına başladığından bu yana Kur'an-ı Kerim'deki kelimelerin Berbericedeki karşılıklarıyla ilgili çalışmalar yapma düşüncesinin aklında olduğunu söyleyen Tayyib, ancak üniversiteden mezun olduktan sonra yaptığı ilk çalışmaların Berbericenin sınırlı ve basit bir yapıya sahip olması nedeniyle sonuçsuz kaldığını dile getirdi.
Tayyib, "Daha sonra eski Din İşleri Bakanı Ebu Abdullah Gulamullah'ın 2000 yılında benden Kur'an-ı Kerim'in Berberice anlaşılması için çalışmalar yapmamı istemesi üzerine tekrar masa başına geçtim. Uzun süren çalışmalar sonucu Kur'an-ı Kerim'in Berbericeye ilk meali 2010 yılında yayımlandı." dedi.
Mealden tefsire uzanan yol
Mealin yayımlanmasının kendisini teşvik ettiğini belirten Tayyib, mealin daha iyi anlaşılması için duyulan ihtiyaç nedeniyle tefsir yazmaya karar verdiğini dile getirdi.
Tayyib, "Bu süreçte Berberi dilinde birçok kavramın ve tabirin eksikliği nedeniyle zorlandım. Berberice türküler dinleyerek ve şiirler okuyarak uygun tabirler bulmaya çalıştım. Arapça bilmeyen Berberilere, Kur'an-ı Kerim'in yüce sırlarını ve hazinelerini göstermek istiyordum." diye konuştu.
Berberi dilinde yazdığı eserinde Arap alfabesini kullanan Tayyib, şunları kaydetti:
"Önce Berberilerin kullandığı Tifinag yazısını daha sonra Latin harflerini denedim ancak Tifinag yazısı ile yazsaydım Cezayirlilerin çoğu bunu okuyamayacaktı. Latin harfleriyle yazdığımda ise bu harflerin Berberi dilindeki bazı sesler ile aralarındaki büyük farkları kapatamadım. Bu sesleri Arap harfleriyle denediğimde de bazı farklar gördüm ama Latin harflerinden daha az fark oluştu. Bu nedenle Arap alfabesini tercih ettim."
Tayyib, bu şekilde ayrıca ülkede birlik ve bütünlüğün güçlenmesi, toplumun daha kolay okuması ve Arap alfabesinin okullarda kullanılması düşüncesini gözettiğini söyledi.
Tüm bu çalışmalar sonucu Tayyib, Berberi takviminde yılbaşına denk gelen 12 Ocak'ta "Allah'ın Kelamının Kolay Tefsiri" adlı eserini yayımladığını bildirdi.
Mağrip ülkelerinin büyük bir kesiminde yaşayan Berberilerin, Cezayir nüfusunun yüzde 20'sini oluşturduğu tahmin ediliyor.
AA