Halkın Günlüğü gazetesinin haberine göre, Çin Din İşleri İdaresi İslam Bölümü Başkan Yardımcısı (SARA) Ma Cin, 1978'den beri ülkenin iç kesimlerinde yaşayan Müslümanların kıyı kesimlerine göç ettiğini söyledi.
Ma, Çin'de yıllardır yaşanan bu göç nedeniyle cami, Müslüman mezarlığı ve helal gıda hizmeti veren lokantalara bu bölgelerde ihtiyacın arttığını belirtti.
Çin'deki dinler üzerine yıllık hazırlanan rapora göre ülkede 30 milyon Müslüman var ve 2008 itibarıyla bunlardan 3 milyonu kırsal kesimlerden kıyı kesimlere göç etti.
Ülkede bulunan Müslümanların yüzde 75'inin "daha iyi maaş ve umut" için göç ettiği belirtilen raporda, Müslüman göçmenlerin kırsal bölgelerdeki aylık 500 yüenlik (yaklaşık 113 TL) gelirlerinin 2 bin yüene (yaklaşık 453 TL) yükseldiği aktarıldı.
Ma, Müslümanların ülkenin daha gelişmiş doğu kesimlerine göç etmeye başlaması ardından Müslümanlarla diğer etnik unsurların birbirini daha iyi tanımaya başladığını ifade ederek, bu durumun etnik birliğe ve Müslümanların kendi bölgelerindeki ekonomiye büyük katkısı olduğunu vurguladı.
Ancak ülke genelinde iç kesimlerden göçün artması zamanla özellikle yoğun göç edilen Guangdong, Cıciang ve Fucien eyaletlerindeki Müslümanların temel ihtiyaçlarının karşılanmasında sıkıntıların arttığına dikkat çekiliyor.
-40 BİN MÜSLÜMANA 4 CAMİ-
Ülkenin güneyindeki en büyük sanayi şehirlerinden Guangcou'da kayıtlı 9 bin 800 Müslüman var. Ancak geçici kalanlarla birlikte bu sayı 25 bin ila 40 bin arasında değişiyor. Şehirde ise sadece 4 cami var.
Şehirde bir sahabeye ait türbenin yanında Asya Olimpiyatları öncesinde kasım ayında inşası tamamlanan camiyle, önceden üstü açık olan caminin kapasitesi 5 bine çıkartıldı.
Guangcou'da bilgisayar mühendisi olan Su Yipıng adlı Müslüman, kapalı bir cami yapılmadan önce yıllardır "açık havada hatta yağmur altında namaz kıldıklarını" anlattı.
Su, şu anda şehirdeki 4 caminin hala yeterli olmadığını ve mevcut ihtiyacı karşılamadığını ve şehirde Müslümanlar için sadece bir tane kreş ve ilkokul olduğunu belirtiyor.
SARA İslam Bölümü Başkan Yardımcısı Ma, bu tür durumların camilerden Müslümanların taşmasına yol açtığını, bunun hem trafiği tıkadığını hem de Müslümanların insanlar tarafından yanlış anlaşılmasına sebep olabileceğini dile getirdi.
Çin'in doğusunda bulunan Yivu şehrinde de Çinli Müslümanların yanı sıra Ortadoğu ülkelerinden ticaret için gelen 5 bin kişi olduğunu bildiren Ma, bölgedeki Müslümanların ibadet etmek için eski bir fabrikayı geçici olarak camiye çevirdiklerini söyledi.
Ma, yerel yönetimlerin yeni cami inşası ve eskilerin restorasyonu için son 10 yılda 74 milyon yüen bütçe ayırdığını belirtti.
Kıyı bölgelerine göç eden Müslümanların helal yemek konusunda da sıkıntı yaşadığını belirten Ma, "standardın altındaki helal yemek meselesinin etnik anlaşmazlıkların sebeplerinden biri" olduğu yorumunda bulunuyor.
Ma, İslami gıda üretim ve satışının standart haline getirilmesi başta olmak üzere, İslami inanç ve geleneklere saygıyı sağlayacak yasalar üzerinde çalışıldığını sözlerine ekledi.
Çin'de şu andaki yasalara göre üniversitelerde 10'dan fazla Müslüman olması halinde onların helal gıda ihtiyaçlarını karşılayacak tesisler kurulması zorunlu. Ancak mevcut yasa kreş ve ilkokullar gibi birçok alandaki özel ihtiyaçlara cevap vermiyor.
Çin'deki etnik unsurlar için çıkan bir gazeteye konuşan SARA araştırmacılarından Min Şinliang da Müslümanların cenaze işlemleri ve definleri için Müslüman mezarlığı sorununa dikkat çekti.
Min, Guangdong eyaletinde Müslümanların cenaze işlemleri için dört kurumun hizmet verdiğini belirterek, eyaletin birçok şehrinde Müslüman mezarlığı olmadığını anlattı.
-ETNİK UNSURLARLA İLGİLİ YASALARDA İYİLEŞTİRME-
Bazı yerel yönetimlerin Müslümanlara özel mezarlıklar hazırladığını kaydeden Min, bu mezarlıkların ihtiyaca cevap vermediğini sözlerine ekledi.
Çin Devlet Etnik İşler Komisyonu basın bürosundan Yang Çıng, "China Daily" gazetesine yaptığı açıklamada, şehirlerde yaşayan etnik gruplarla ilgili yasaların iyileştirilmesi için çalışmalar planlandığını kaydetti.
Yasa değişikliği taslağına göre özellikle iç kesimlerden göçen etnik unsurların dini ihtiyaçları için şehirlerde daha iyi imkanlar sağlanması konusu bu ay yapılacak Milli Konferansta görüşülecek.
Çin'de bulunan 56 etnik azınlıktan 10'u Müslüman. Ülkede Hui (Çinli Müslümanlar), Kazak, Kırgız, Uygur, Özbek, Tacik, Tatar, Salar, Donşiang ve Baoan adlı Müslüman unsurlar genelde Çin'in kuzey ve kuzeybatısında yaşıyor.