Yasin Kılıç'ın haberi
Sağlık Bakanlığı, 81 ilde Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması yaptı. 81 ilde 99 ekiple 19 bin 56 hanede yapılan çalışmada beslenme alışkanlıklarından çocukların fiziksel aktivitelerine kadar birçok önemli veriye ulaşıldı. Türkiye genelinde 6-11 yaş grubu çocukların yüzde 58.4’ü düzenli olarak egzersiz yapmadığı belirlendi. Bu yaş grubunda TV, bilgisayar, internet, ev ödevi, ders çalışma için hareketsiz geçirilen ortalama süre 6 saat olarak tespit edildi.
Sağlık Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi işbirliği ile 36 yıl sonra Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA) yaptı. 81 ilde 99 ekiple 19 bin 56 hanede 44 bin 607 kişi ile yapılan çalışmada, mutfaklara girilerek beslenme alışkanlıkları ortaya çıkarıldı. Bu çalışmayla Sağlık Bakanlığı Türkiye’de beslenme ve sağlık konularıyla ilgili olarak bilgi toplamayı amaçladı. Araştırma kapsamında, öncelikle Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından seçilen örneklemdeki hanelerde Hanehalkı görüşmesi uygulandı, ardından da bu hanelerde yaşayan kişilerle bireysel görüşmeler yapıldı. Görüşme yapılan kişilerin ayrıca fizik muayeneleri yapılarak, bu kişilerden (6 ve üzeri yaş için) kan ve idrar numuneleri alındı. Araştırma kapsamındaki tüm kişilerin cinsiyet, yaş, öğrenim durumları gibi bireysel özellikleri alınmış ve bu kişilerin yaşadıkları hanelerdeki konut özellikleri ile hanelerindeki genel besin tüketim özellikleri öğrenildi. Kişi görüşmelerinde ise bireylerin kullandıkları besin desteklerinin, beslenme alışkanlıkları ve özelliklerinin ve günlük fiziksel aktivitelerinin neler olduğunu araştıracak sorular yer aldı. Sahadan toplanmış bu ve diğer verilerin yardımı ile Türkiye'de beslenme ve sağlık alanlarındaki politikaların gözden geçirilerek iyileştirilmesi ve yeni politikaların geliştirilmesi hedeflendi.
Araştırma kapsamında hanehalkı beslenme özellikle tek tek belirlendi. Evde yiyecek alışverişi yapan kişiler ve alışveriş yapılan yerler, yemek ve yiyecekleri hazırlayan kişiler, Hanehalkının yemeklerde kullandıkları yağ/yağların kullanım durumu, yemek türlerine göre uygulanan pişirme yöntemleri ve ev yapımı yiyeceklerin hanede üretim durumu gibi konularda bilgi toplandı.
İSTANBUL’DA YİYECEK İÇEÇEK ALIŞVERİŞİNE YAPANLARIN 4’TE 3’Ü KADIN
Türkiye’de hane halklarında yiyecek ve içecek alışverişini yapan kişilerin yaklaşık yüzde 40’ı erkek yüzde 60’ı da kadın. Yiyecek içecek alışverişi yapan kişilerin cinsiyetine bakıldığında sırasıyla; İstanbul, Batı Marmara, Ege, Doğu Marmara, Batı Anadolu, Akdeniz ve Doğu Karadeniz bölgelerinde yiyecek ve içecek alışverişi daha çok kadınlar tarafından yapılmakta. Örneğin İstanbul’da, yiyecek içecek alışverişini yapanların yaklaşık dörtte üçünü kadınlar oluşturmakta. Türkiye’de bireyler sırasıyla en çok; pazar/seyyar satıcıdan yüzde 75.7, marketten yüzde 71.6 ve bakkaldan (yüzde 31.3) alışveriş yapmakta.
Türkiye geneline bakılacak olursa; ambalajlı ürünlerin alışverişi yapılırken bireylerin yüzde 73.7’si son kullanma tarihine, yüzde 65.5’i fiyatına, yüzde 49.2’si markanın güvenilir olmasına, yüzde 33.9’u markanın bilinir olmasına, yüzde 21.0’i satın alınan yerin güvenilir olmasına, yüzde 20.8’i ambalaj hatalarına, yüzde 16.4’ü promosyon olmasına, yüzde 14.9’u ise besin değerine dikkat etmekte. Alışveriş yaparken bireylerin yüzde 14.5’i yiyecek ve içecek reklamlarından etkilenirken, yüzde 85.5’i etkilenmemekte. Yaş gruplarına göre değerlendirme yapıldığında; en çok 15-30 yaş grubu erkekler ve 15-50 yaş grubundaki kadınların reklamlardan etkilendiği görülmekte. 15-18 yaş ve 19-30 yaş grubu erkeklerin sırasıyla yüzde 31.1 ve yüzde 21.1’i yiyecek ve içecek reklamlarından etkilenirken, aynı yaş grubundaki kadınlarda bu oranlar sırasıyla yüzde 44.9 ve yüzde 23.9 olarak bulundu. Yine 31-50 yaş grubundaki kadınların reklamlardan etkilenme oranı yüzde 15.4’dür. Yaş ilerledikçe reklamlardan etkilenenlerin oranı azalma göstermekte.
6-11 YAŞ ARASI 10 ÇOCUKTAN BİRİ KAHVALTI YAPMIYOR
Araştırma kapsamında 6-11 Yaş Grubu Çocukların Beslenme Alışkanlıkları tespit edildi. Türkiye genelinde çocukların yüzde 10.8’inin kahvaltı yapma alışkanlığına sahip olmadığı görülmekte. Cinsiyete göre kahvaltı öğününü atlama oranı kız çocuklarda (yüzde 11.9), erkek çocuklara (yüzde 9.9) göre daha fazla. Çocukların yüzde 9.1’öğle öğününü atlamakta. Cinsiyete göre öğle öğününü atlama oranı kız çocuklarda (yüzde 9.5), erkek çocuklarına (yüzde 8.8) göre daha fazla. Türkiye genelinde 6-11 yaş grubu çocukların yüzde 0.9’u akşam öğününü atlamakta. Cinsiyete göre akşam öğününü atlama oranı erkek çocuklarda (yüzde 1.1), kız çocuklarına (yüzde 0.7) göre daha fazla.
TBSA 2010’daki 0-5 yaş grubu, 6-11 yaş grubu, 12 yaş ve üzeri, gebe ve emziren kadın araştırma nüfusunun fiziksel aktivite durumlarının, yaş gruplarına, cinsiyete, yerleşim yerine (kent ve kır) ve 12 bölgeye (İstanbul, Batı Marmara, Ege, Doğu Marmara, Batı Anadolu, Akdeniz, Orta Anadolu, Batı Karadeniz, Doğu Karadeniz, Kuzeydoğu Anadolu, Ortadoğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu) göre dağılımları verildi. Yaş grubu 2-5 yıl arasında olan çocukların hafta içi aktivite için (TV, bilgisayar, internet) harcadıkları ortalama süre 3.46 saat. Bu süre erkekler için ortalama 3.51 saat, kızlar için ortalama 3.40 saat olarak bulundu. Aktivite türleri değerlendirildiğinde çocukların en fazla TV, video, VCD, DVD için zaman harcadıkları (ortalama 3.04 saat), daha sonra bilgisayar/internet (0.41 saat) başında süre geçirdikleri saptandı. Türkiye genelinde 6-11 yaş grubu çocukların %58.4’ü düzenli olarak egzersiz yapmamaktadır (günde 30 dakika veya daha fazla süre ile). Egzersiz yapmayanların oranı 6-8 yaş grubunda yüzde 65.8, 9-11 yaş grubunda yüzde 52.7, kentsel bölgelerde yüzde 58.2, kırsal bölgelerde yüzde 58.9’dur. Yaş grubu 6-11 yıl arasında olan çocukların yaptıkları spor/egzersiz türleri incelendiğinde, Türkiye geneli için erkek çocuklar tarafından en fazla yapılan spor/egzersizin sırasıyla futbol (yüzde 75.4), bisiklet (yüzde 32.8), koşu (yüzde 27.5) ve yürüyüş (yüzde 20.4); kız çocuklar tarafından en fazla yapılan spor/egzersizin sırasıyla yürüyüş (yüzde 31.2), bisiklet (yüzde 26.0), koşu (yüzde 24.2), voleybol (yüzde 21.2) ve yüzme (yüzde 10.1) olduğu bulunmuştur. Kız çocukların yüzde 19.4’ü diğer spor dalları ile ilgilenmekte.
Yaş grubu 6-11 yıl arasında olan çocukların hafta içi sedanter aktivite için (TV, bilgisayar, internet, ev ödevi, ders çalışma) harcadıkları ortalama süre 6 saattir. Bu süre erkekler için ortalama 6.3 saat, kızlar için ortalama 5.6 saat olarak bulunmuştur. Sedanter aktivite türleri değerlendirildiğinde çocukların en fazla TV, video, VCD, DVD için zaman harcadıkları (ortalama 3.3 saat), daha sonra sırasıyla ev ödevi/ders çalışma (ortalama 1.8 saat) ve bilgisayar/internet (ortalama 0.8 saat) başında süre geçirdikleri saptandı.
Yaş grubu 6-11 yıl arasında olan çocukların hafta sonu aktivite için (TV, bilgisayar, internet, ev ödevi, ders çalışma) harcadıkları ortalama süre 6.4 saattir. Bu süre erkekler için ortalama 7.0 saat, kızlar için ortalama 5.8 saat olarak bulunmuştur. Sedanter aktivite türleri değerlendirildiğinde çocukların en fazla TV, video, VCD, DVD için zaman harcadıkları (ortalama 3.6 saat), daha sonra sırasıyla ev ödevi/ders çalışma (ortalama 2.1 saat) ve bilgisayar/internet (0.7 saat) başında süre geçirdikleri saptandı.