Son makalemde bir okuyucum yorumunda “Bir çocukla konuşup söz anlatmak, bir feylesofla konuşmaktan aşağı değildir” diye Bediüzzaman’nın bir sözünü hatırlatmış. İlk önce okuyucuma bu sözü hatırlattığı için teşekkür ediyorum.
En son ne zaman bir çocukla gerçekten sohbet edip, onun dünyasına girdiniz bilemiyorum? Biz hep çocuklarla birlikteyiz. Filozoflarla veya onlar gibi düşünenlerle pek konuşma şansımız olmuyor. Çocuklarla konuşmak, onları dinlemek, anlamak, bir şeyler anlatmak benim için azından normal şeyler. Çünkü işim bu.
Onların dünyası gerçekten bir filozofun dünyasından daha sade ve pürüzsüz. Çocukların hayalleri daha temiz. Rüyaları bizlerden daha net. Bundan dolayıdır ki onlarla konuşurken kendinize şöyle bir çeki düzen vermeniz gerekiyor. Kelimeleri özenle seçmelisiniz. Kullandığınız kelimler, yaptığınız hareketler çocuk tarafından bir bir kaydediliyor. Sizi kopyalıyorlar adeta. Onlara verdiğimiz yanlış bir mesaj eninde sonunda bize geri dönecektir. Onlara karşı olumsuz davranışlarımız da bir gün karşımıza çıkacaktır. Bir zaman sonra “ben bunları bir yerden hatırlıyorum” diyeceksiniz kendinize. Ama yapacak bir şey yok. Çocuk sizden öğrenmiştir tüm bunları. Sizleri taklit etmiş, ona göre bir davranış geliştirmiştir. Onun için onlarla konuşurken, onlara bir şey anlatırken net olalım. Kelimelerimizi seçelim. Cümlelerimizin anlaşılırlığına dikkat edelim. Çocuğu anlayalım, dinleyelim. Çocuk kendisini anlayanla anlaşır. Ona değer verene değer verir, onu örnek alır.
Bir yetişkinle konuşurken her şeyi konuşabilirsiniz. Kelimelerinizi seçmezsiniz bazen. Onlara “yanlış anlaşıldım” diyebilirsiniz. Ama çocukta bunu yapma şansınız yok. O kaydetmiştir bir kere senin söylediklerini, yaptıklarını.
Bir yetişkinle konuşurken ona tüm bilginizi gösterebilirsiniz. Ama bir çocuğa bunu yapamazsınız. O sizin bilginize değil konuşmanıza, samimiyetinize bakar. Ona kendinizi ne kadar ifade ederseniz onun gözünde osunuzdur. Eğer çocuklarla konuşurken “Bir çocukla konuşup söz anlatmak, bir feylesofla konuşmaktan aşağı değildir” sözünü hatırlarsak çocuklara bakış açımızın birden değiştiğini göreceksiniz.
Sonuç olarak biz de bir zamanlar çocuktuk. Bizler de çoğu şeyleri büyüklerimizden öğrendik. Çocuklarımız da çocuk olarak kalmayacaklar. Onlar da çoğu şeyleri bizlerden öğrenecekler. Onun için biraz dikkatli olalım.