FARIKA TEYMUR ARTIR - UZMAN PSIKOLOG
Her anne-baba çocuğunun sağlıklı, vicdan ve merhamet duygusuna sahip bir birey olmasını ister. İnsanlar arası sorunların bilhassa toplumda ciddi bir problem olan şiddetin önlenmesi ancak bireylerin vicdan ve merhamet sahibi olmalarıyla mümkündür. Bununla beraber çocuğun yapısından gelen bazı özelliklere dikkat edilmeli, güzel terbiye ile bu özelliklerin olumsuz etkileri bertaraf edilmelidir. Çocuğun anne-babasına, kardeş ve arkadaşlarına karşı acımasız davranışları varsa bunların karakter gelişimiyle ilgilidir. Yine hayvanlara karşı acımasız, eşyaya bilhassa oyuncaklarına karşı tahrip edici davranışlarının nedenleri de iyi değerlendirilmelidir. Bunların hafif düzeyde olanları çocukluk ve kişilik özelliklerine bağlı geçici özellikler olsa da bir kısmı ciddi sorunların habercisi olabilir. Mesela 6 aylık bir bebeğin ailesinden birini ısırması çocukça bir davranıştır ve genelde ileride görülebilecek bir bozukluğa işaret etmez. Ancak o an çocuğa bu davranışın doğru olmadığı, hafifçe burnuna dokunarak ya da sesli uyarılarak ifade edilmeli ki alışkanlık haline gelmesin. Bütün dürtüsel davranışların aşırılıkları güzel örneklerle ve belirlenen doğru sınırlarla önlenebilir.
Daha büyük çocuklarda görülen acımasız, şiddet içeren davranışlar ise çocuğun karşılanmamış ihtiyaçları, eğitimi ve geçirdiği travmalara yönelmeyi gerektirir. Bunun için önce çocuğun güvenli bir ortamda iyi korunması, temel ihtiyaçlarının karşılanması, anne karnından itibaren zararlı maddelerden uzak olması gerekir. Zira duygu ve davranış sisteminin düzgün çalışması sağlıklı bir biyolojik yapıyla mümkündür. Vicdan ve merhamet duygularının yetersiz olduğu kişilik bozukluklarının temelleri daha anne karnında ilk günlere kadar izlenebilmektedir. Annenin bebeğiyle sağlıklı bir iletişim içinde olması eşiyle sevgi ve saygıya dayanan huzurlu, uyumlu bir sevgi bağı içinde olması ile de yakından ilişkilidir. Anne-babanın çocukla etkileşiminin kesintili olduğu durumlarda çocukta da birtakım eksiklikler görülür. Ebeveyn, sinirli ve gerginken çocuğuna ceza vermede dikkatli olmalı. Aşırıya giderse çocukta duygusal travmalara yol açabilir, vicdan ve merhamet duygularını olumsuz şekilde etkileyebilir. Ancak hiçbir anne-baba mükemmel değildir. Anne-baba çocuk eğitiminde hatalarını gördükten sonra zararın neresinden dönülürse kâr olduğunu düşünerek davranışlarını düzeltme yoluna gitmelidir.
Zaman