Soru:
Namaza giderken koşmanın mekruh olduğunu duydum peki cumaya geç kalan kişi ne yapmalı? Hutbeye yetişemezse namazı kılmasına gerek var mı?
Cevap:
Hangi namaz olursa olsun camiye giderken koşmadan vakarlı bir sükûnet içinde yürüyerek gitmek sünnettir.
Ancak Cuma namazına giden kişi, bu şekilde yürüyerek Cuma namazına yetişemeyeceğini düşünen kişi, hızlı yürüyerek gidebilir. Hızlı yürüyerek de cuma namazına yetişemeyeceğini düşünüyorsa koşabilir. Zira cuma namazını cemaatle kılmak farzdır.
Cuma hutbesine yetişilemezse bile cuma namazını kılınır ve namaz geçerlidir.
Bu kısa bilgiden sonra konunun detayına gelince:
Cemaatle namaz kılmanın kendine has adabı vardır.
Hz. Peygamber (asm), namaz için kamet getirildiğinde namaza kalkılmasını, camiye giderken vakarlı ve rahat olunmasını, yetişilen kadarının kılınıp kalan kısmın tamamlanmasını emretmiştir:
"Namaz için ikamet edildiğinde ona koşarak gelmeyiniz, sükûnet ve vakarla yürüyerek geliniz, Yetişebildiğinizi (imamla beraber) kılınız, yetişemediğinizi tamamlayınız." (Buhârî, Ezan, 23, Cuma 18; Müslim, Mesâcid 151-153, 155)
Buna göre cemaate yetişmek için koşmak hoş karşılanmamakla birlikte acele ile yürünebilir.
Hadisin zahirine göre koşularak gidilmesinden men edilen namaz mutlaktır. Cuma namazı veya başka bir namaz arasında fark olmadığı gibi, iftitah tekbirine yetişememe korkusu olup-olmaması arasında da fark yoktur. Zeyd b. Sabit, Enes, Ahmed, Ebû Sevr ve İbnu'l-Munzir gibi alimler bu görüştedirler.
"Sekinet ve vakarı elden bırakmayınız" ifadesi namaza giderken sağa-sola fazla bakılmaması, gözlerin haramdan korunması, sessizlik içinde yürünmesini gerektirir. Zira Müslim'in rivayetinde "namaza giden kişi sanki namazdadır" denmektedir.
Özellikle mescid ve cami içerisinde acele etmemek gerekir. Çünkü acele eden kişi imama uyma esnasında tekbir getirmeden ellerini kaldırarak namaza girebilmektedir ki, bu giriş geçerli olmaz.
Namaza giriş için kişinin en azından "Allahu ekber" lafzını kendisi duyabileceği şekilde sesli tekbir getirmesi gerekir. Kalben getirilen tekbirler hükümsüzdür. Bununla namaza girilmiş olmaz. Namazdaki kıraatin de aynı hükümde olduğunun bilinmesi ve dikkat edilmesi gereken hususlardandır.
İbn Mes'ûd, İbn Ömer, Esved b.Yezid, Abdurrahman b. Yezid ve İshâk b. Râhûye'ye göre ise, iftitah yani namaza başlama tekbirine yetişememekten korkulursa koşulabilir.
Nitekim Hz. Ömer (r.a.) bir gün Bakî'de iken kameti duymuş ve mescide koşmuştur.
Buna göre:
- Namaza koşarak gitmek hoş karşılanmamıştır.
- Yürümede vakar ve teenniye dikkat edilmelidir.
- Namazın bir bölümünde cemaate yetişen kişi, cemaat sevabı alır.
- Namaza gelen kişi imamı hangi halde bulursa, hemen cemaate o halde imama uyar.
Sorularla İslamiyet