Müslüman bir toplumu, insani perspektifleri İslami zemine oturan bir sistem ancak tatmin eder. Din ve vicdan hürriyetinin tesis edilmesiyle,insan haklarına dayalı farklılık teminat altına alınabilir. Bu durum, aynı zamanda bir huzur ve güven disiplinidir.
Bu bağlamda, Türkiye, toplumun taleplerini karşılayacak demokratik standartlarını yükseltmek zorundadır. Bu yırtık elbise, bu bedeni ayıplı göstermektedir.
Sivilizasyon/medeniyet inşasında sivil toplum şuurunu hayatla müşterek hale getirmek gerekir. Medeniyet, İslam toplumları için Medine ile başlayan şehir ve toplum kavramlarının münevver/nurlu/aydınlık hal aldığı hayat düzenidir.
İslam medeniyeti adalet üzerinedir. Haklı olan güçlüdür. Sivil toplumda; Devlet, kamu, kurumlar, teşkilatlar, yönetimler, cemaatler gücü belli bir erkin elinde tutan ve dayatan yapılar değildir. Hukukun hayat bulduğu, birey hakkının hiçbir gerekçeye feda edilemeyeceği gerçek adalet/adalet-i mahza prensibini uygulayacak olan kolaylaştırıcılardır. Kurumsal olarak, belirleyici irade değillerdir. İradeyi uygulamakla görevlidirler. Devlet, milletin hakimi değil, hadimi/hizmetkarı olarak düşünülmelidir.
Sivil toplumun inşası, ferdin hukukunu bilmesi, sahip çıkması ve hukuk gaspına müsaade etmeyecek inisiyatif ve tepkiler geliştirmesiyle mümkündür. Birey, ortak hakların aktif üyesi olmakla, sivil toplum canlandırılabilir.
Sivil toplum, kamunun otoriter ve baskıya meyilli gücü ile ticaretin kar amaçlı kazanma hırsı ve ilkesizliğe müsait eğilimi karşısında, güç ve kar dışında kalan hayatın tamamını kapsar. Sivil hayat, özel ve genel ihtiyaçlarımızı, tercihlerimizi, beraberliklerimizi ve teşebbüslerimizi hukuk zemininde ve hürriyet içinde yapabilme cesareti veren, teşvik eden ve kolaylaştıran bir hayat tarzıdır.
Kimsenin kimseye hükmetmediği, hürriyet sisteminin istismara kapalı ve inkişafa açık olduğu bir yapının tesis edilmesi, insanın fikir kapasitesini ve düşünme iradesini müzakere ve müşavere ortamına daha çok hazırlayacaktır. Bu süreçler sivil toplumun inşası, gönüllülük esaslı faaliyetlerin şeffaf ve demokratik bir şekilde ahlaki ve insani fedakarlıklara uygun olması ile mümkündür.
Devlet aygıtı, burada belirleyici değil, sadece ihtiyaçları ve talepleri göz önüne alarak düzenleyicidir, destekleyicidir ve kolaylaştırıcıdır. Bireyi önemsemeyen, tabanın taleplerini göz ardı eden yönetimler ve sistemler, kutsal değerler üzerinden bile hakim olmaya çalışsa, İslam’ın uygun göreceği tarzlar değildir. İslam, bizzat selamet dinidir. Sükunet veren adalet ve huzuru ifade eder.
***
Demokratik standartların oluşması için, gerekli alt yapı ve ana düzenlemelerle ilgili önerilere gelince;
Türkiye, bir an önce darbelerin hüküm sürdüğü düzenlemelerden kurtulmalıdır. Bunun için;
1- Acilen askeri vesayetin eseri 1982 Anayasası değiştirilerek, sivil bir anayasa hazırlanmalıdır. Kamuoyunu tatmin edecek, insanı merkeze koyan sivil, ideoloji tarifi olmayan ve dayatmayan bir devlet tarifi yapılmalıdır.
Özellikle, demokratik, çoğulcu, farklılıkları bir arada tutan ve düşünce özgürlüğünü en geniş anlamda yaşatacak bir anayasa olmalıdır.
2- Bireyin temel hak ve hürriyetlerini güvence altına alan, koruyan, bunu ifade etme ve örgütleme hakkı sağlayan tanımlılık ve netlikte olmalıdır.
Bu anlamda, sivil toplum alanını genişletmek, kurumsal yapılanmalarına ve amaçlarına uygun faaliyetlerine destek vermek, anayasal bir güvence ile sağlanmalıdır.
3- Aidiyetlerin imtiyaz ve istisna kabul etmesine (Ref’i imtiyaz) müsaade etmeyen eşitlikçi bir anayasa olmalıdır. Irk, din, dil, bölge v.s. farkının hak ihlaline ve gaspına vesile edilmemesi ve gerekçe olmaması esas alınmalıdır.
Eşit vatandaşlık felsefesini yasalarla birlikte davranış ve kültür düzeyinde günlük hayatın parçası yapacak kanuni düzenlemelere ağırlık verilmelidir.
Konumuza, bir sonraki yazımızda devam edelim.