RisaleHaber-Haber Merkezi
Yeni Asya'ya konuşan Ticaret Üniversitesi Uluslar arası ilişkiler bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ensar Nişancı, "Dünyada Said Nursî’den daha hür bir insan yoktur. Çünkü hürriyet dışsal değil içsel bir şeydir." dedi.
Hasan Hüseyin Kemal'in röportajından ilgili bölümler:
Türkiye’de devletle-halk arasındaki gerilimin sebebi neydi?
Devletin kendine göre bir projesi vardı. Bu proje yürütülürse ülkede kalkınma olacak ve medenî dünyada temsil hakkı kazanılacaktı. Hatta bu yolu izleyen devletler uzaya çıkmıştı. Devlet katında böyle tarif edilen proje halk katında bir despotizm olarak algılandı. Çünkü insanların kültürlerinden, geleneklerinden, dinlerinden ayrılmaları isteniyordu. Devlet bu projeye direnenlere “gerici” adını koydu. Bu sorunu siyasal düzeyde tartıştığınızda ise projenin sahipleri açısından “Devlet bu topluma emanet edilemez” toplum açısındansa “Bu devlete güvenilmez” sonucu doğuyordu. Ancak bu iki yapının aynı ülkede yaşaması gerekiyordu. Bir müddet sonra bu görüş farklılığı bilek güreşine dönmeye başladı.
Sizce bu güreşin sonucu ne oldu?
Toplum kendisi için hayat alanları “İç toplum”u oluşturdu. Türkiye’de toplumun devlet karşısında geliştirdiği strateji telefonun icadı kadar muhteşem bir şeydir. İnsanlar, devletin ideolojik aygıtı olan resmî eğitime yani tevhid-i tedrisata karşı gelmediler. Hatta okumak istediklerini söylediler ve üniversitelere kadar gittiler. Ancak bunu yaparken de kendi informal okumalarını yaptı. Risâle-i Nur okumaları böyledir. Bunu o kadar güçlü bir şekilde yaptılar ki yeni bir dünya görüşü inşa etmeye başladılar; hem devlete karşı değil, hem de devletle beraber değil. İşte alternatif toplumun tohumları informal alanda atıldı.
Yani devletten bağımsız olarak kendilerine özgürlük alanı açtılar, kendi dinlerini yaşattılar diyorsunuz…
Devlet merkezli tanımlardan uzak durarak özgürlüğü ve dini devlet despotizminden, kolonileştiriciliğinden kurtarmak gerekir. Said Nursî ‘Bir insan bir dünyadır’ der. Onun gözünde devlet geçici, zamanla bağlantılı bir şeydir. Bu bakımdan insanı vatandaş olarak değil, insan olarak tarif eder. Size şunu sormak isterim ‘Tek partili dönemde yaşayan Said Nursî mi daha hürdü, yoksa çok partili bir dönemde yaşayan ben mi?’ Dünyada Said Nursî’den daha hür bir insan yoktur. Çünkü hürriyet dışsal değil içsel bir şeydir. Demokrasi denildiğinde de artık bu noktadan bakmak lâzım. Kendi bedeninde ve ruhunda hürriyeti gerçekleştirememiş birinin kendi dışında hürriyeti istemesi tuhaftır.