Vücudunun tamamı felçli olan kişiler kollarını hareket ettirmeyi düşünerek, beynin kolun hareketini denetleyen kısmındaki hücrelerini, kollarını hareket ettiremese de faal duruma geçirebiliyor.
Beyin ile kas arasındaki bağlantı, nörolojik yaralanmaya ve hastalığa bağlı olarak kesilmiş olsa da beyindeki sinyallerin geldiği bölge sağlam kalarak işlevini yerine getirebiliyor.
Bu bilgilerden yola çıkan nörobilimciler ve nöromühendisler, felçlilerin, beyin içine yerleştirilen bir cihazla bilgisayar imlecini hareket ettirebileceğini keşfetti. Bilim adamlarınca son yıllarda geliştirilen beyin içine yerleştirilen algılayıcı cihazlar, beyinden gönderilen her bir nöron sinyalini ölçerek ve daha sonra bir matematik şifre çözücü algoritmadan geçirerek felçlilerin bilgisayar imlecini düşünce gücüyle hareket ettirmelerine olanak sağlıyor. Bu konudaki çalışmalara nöral protez adı veriliyor.
ABD'nin Stanford Üniversitesi'nden bilim adamlarının geliştirdiği algoritmaysa bu konuda daha önce geliştirilenlerden 2 kat daha yüksek performansa sahip bulunuyor.
Dr. Vikash Gilja ve Biyomühendislik doktora adayı Paul Nuyujukian'ın başkanlığındaki bilim ekibince geliştirilen algoritma, düşünce gücüyle hareket eden bilgisayar imlecinin, daha hızlı, daha hassas ve kol hareketine daha yakın bir şekilde kullanılmasına olanak sağlıyor.
Algoritma, imlecin düşünce gücüyle, gerçek bir kolla hareket ettirme hızının yüzde 75-85'ne erişen bir hızla hareket ettirilebilmesini sağlıyor.
Çeşitli algoritmaları kullanan nöral protez sistemlerin 4 yıldan beri makak türü maymunlar üzerinde denendiğini belirten araştırmacılar, diğer algoritmaları kullanan sistemlerin performansının zaman içinde düşmesine karşın geliştirdikleri algoritmayı kullanan sistemin performansının bozulmadığını belirtti.
Gilja, daha önce geliştirilen algoritmaların sinirsel sinyalleri ya imlecin konumuna ya da hızına göre yorumladığını, bunun ikisini aynı anda yapamadığına işaret etti. Buna karşılık kendi geliştirdikleri algoritmanın bunun ikisini de aynı anda yapabildiğini belirten Gilja, bu şekilde imlecin daha hızlı ve temiz hareket etmesini sağlandığını kaydetti.
ReFIT adı verilen algoritma, Stanford Üniversitesi, Elektrik Mühendisliği, Biyomühendislik ve Nörobiyoloji Profesörü Krishna Shenoy tarafından Nature Neuroscience adlı bilimsel dergide yayımlandı.
Nöral protez sahasında felçli kişiler üzerinde yapılan Aşama 1 Braingate 2 adlı klinik denemeler ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nce (FDA) Stanford Üniversitesi'nde yürütülüyor.
Shenoy yaptığı açıklamada ''Bulgularımız, Stanford'daki klinik denemeye katılan, bizim de takip ettiğimiz felçli hastaların çok daha iyileştirilmiş performansa ve sağlamlığa sahip protez sistemlerine kavuşmasının yolunu açabilir'' dedi.
Zaman