Zeynep Kaçmaz'ın haberi
Sadaka vermek denilince hep akla maddiyat ve para geliyor. Öyleyse parası olmayan sadaka veremez mi? Prof. Dr. Abdullah Kahraman, bu düşüncenin yanlışlığına dikkat çekiyor:
“Bir insana güler yüzlü muamele etme, hal ve hatır sorma, sıkıntısını paylaşma, yükünün ucundan tutma, ilim öğretme, kendi yediğinden hanımına bizzat kendi eliyle yedirme, çoluk çocuğuna harcadıkları birer sadakadır.”
Sadaka deyince akıllara maddi yardım geliyor. Oysaki sadaka, sadece para vermek değil. Her hayırlı iş aynı zamanda sadaka yerine geçiyor. Güzel bir söz, selam verme, yolunu kaybetmişe yol gösterme, çevreyi temiz tutma, dert dinleme, kötülükten sakınma, her bir hamd ve tekbir birer sadakadır.
Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Abdullah Kahraman, iyi niyetle, maddi karşılık beklemeden, Allah rızası için yapılan ve başkasına yardım içeren bütün davranışların sadaka olarak nitelendirilmesi gerektiğini söylüyor. Zihinlerdeki sadakanın sadece maddiyat içermesinin yanlış olduğunu belirten Kahraman, bu önyargının Hz. Peygamber’in (sas) açıklamalarının yeterince bilinmemesinden kaynaklandığını ifade ediyor. Maddi sadaka veremeyenlerin özellikle de Ramazan-ı Şerif’te Allah rızası için yapacağı herhangi bir davranışın çok büyük faziletlere sahip olduğunu söylüyor. Kahraman, “Bir insana güler yüzlü muamele etme, hal ve hatır sorma, derdini dinleme, sıkıntısını paylaşma, yükünün ucundan tutma, özürlü bir insana gücünün yetmediği bir konuda yardımcı olma, ilim öğretme, nasihat etme, kendi yediğinden hanımına bizzat kendi eliyle yedirme, zarar verici şeyleri yoldan kaldırma gibi birçok davranış sadakadır.” diyor. Kahraman, geriye dönüp baktığımızda kâinat semasında ışığı hiç eksik olmayan yıldız misali insanların bu özellikleri sayesinde büyük olduklarını ifade ediyor ve ekliyor: “İlmi olan ilminden, malı olan malından, gücü olan gücünden, aşı olan aşından, bunlardan hiçbiri olmayan ise tebessüm ve iyi niyetinden, hoş sohbeti ve güler yüzünden vermek suretiyle ebedileşti.”
Prof. Dr. Kahraman’a göre herkes şu hadis-i şerifi hayatına düstur edinmeli; her birinizin her bir eklemi (ve kemiği) için bir sadaka gerekir. Binaenaleyh her tesbih sadakadır, her hamd sadakadır, her tehlil sadakadır, her tekbir sadakadır, iyiliği tavsiye etmek sadakadır, kötülükten sakındırmak sadakadır. Kulun kuşluk vakti kılacağı iki rek’at namaz bütün bunları karşılar.
Öte yandan her bir sadaka, birçok fayda sağlıyor. Malı ve günahları temizliyor, hastalık ve beladan koruyor, rızkı artırıyor, malı bereketlendiriyor, kıyametin dehşetinden koruyor, sevabı artırıyor, cehennemden kurtarıyor, cennet derecesini yükseltiyor.
En üstün sadaka nedir?
İhtiyaç sahibinin ihtiyacına uygun olan karşılığı vermek en üstün sadakadır. Hadis-i şeriflerde buyruluyor ki:
En üstün sadaka, su vermektir. [Nesai]
En üstün sadaka, aç bir canlıyı doyurmaktır. [Beyheki]
En üstün sadaka, iki kişinin arasını bulmaktır. [Taberani]
En üstün sadaka, dilini tutmaktır. [Deylemi]
En üstün sadaka, gizli verilendir. En üstün sadaka, ilmi yaymaktır. [Taberani]
En üstün sadaka, ilim öğrenip, başkasına da öğretmektir. [İbni Mace]
En üstün sadaka, kin güden yakınına verilendir. [Taberani]
En üstün sadaka, sağlıklı, mala tamahı çok olup, zenginliği umup fakirlikten korkarken verilen sadakadır. [Müslim]
En üstün sadaka, doğru sözü yerinde söylemektir. [Hâkim]
En üstün sadaka, Ramazan’da verilendir. [Tirmizi]
Neleri yapmak sadaka olur?
Kendine ve çoluk çocuğuna harcadıkların birer sadakadır. [Beyheki]
Güzel söz, sadakadır. [İ. Ahmed]
Güler yüzle selam vermek, sadakadır. [Beyheki]
Din kardeşine güler yüz göstermek, sadakadır. [Tirmizi]
Bir ağaçtan yenilen veya çalınan şeyler, o ağacı diken için sadaka olur. [Müslim]
Birine iyi şeyler öğretmek, kötülük yapmasını önlemek, sorana yol göstermek, sokaktaki zararlı şeyleri temizlemek, sadakadır. [Tirmizi]
Hastanın nefes alıp vermesi, sadakadır. [Hatib]
Borçlu fakire, ödemesi için mühlet verenin, her günü, bir sadaka olur. [Taberani]
Zevcine hizmet, sadakadır. [Deylemi]
Zaman Gazetesi