AA muhabirinin, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerinden derlediği bilgilere göre, göl, baraj, akarsu ve yeraltı suyu gibi temiz su kaynaklarının korunması, kuraklığın etkisi ve kirletici kaynakların azaltılması ile iyileştirilmesi, bu kaynakların evde, iş yerinde, tarımda ve sanayide akıllı kullanılmasına bağlı.
Uzmanlara göre, evlerde ve iş yerlerinde su tüketimini azaltmak için alınacak önlemlerin başında, sızdıran muslukları ve tuvaletleri onarmak, su savurgan muslukları, duş başlıklarını ve tuvalet rezervuarlarını tasarruflu sistemlerle değiştirmek geliyor.
Evlerde su, yüzde 35 oranında banyoda, yüzde 30 tuvalette, yüzde 20 çamaşır ve bulaşık yıkamada, yüzde 10 yemek pişirme ve içme suyu ve yüzde 5 temizlik amacı ile kullanılıyor.
Evlerde, banyo ve tuvalette tüketilen su miktarı, tüketilen toplam suyun yüzde 70'ini oluşturuyor.
Bir tuvaletteki su kullanımını azaltmanın en basit yolu, tuvalet rezervuarı hacminin azaltılması olarak kabul ediliyor. Tuvaletlerin klasik rezervuarının su depolama kapasitesi 16 litre olduğu için 4 kişilik bir ailede, her bir kişi günde 2 defa kullandığında, 16 litrelik tuvalet rezervuarı ile ayda tuvalette 3 bin 840 litre su tüketiliyor.
Banyo yaparken küvet doldurmak yerine duş alarak yıkanmak su tüketimini yüzde 25 azaltıyor. Duş alarak 40-60 litre su tüketirken, küvet ile 120-150 litre su tüketiliyor. Ortalama 4-5 dakikalık duş ile tek seferde 55 litre su tasarrufu sağlanıyor. Daha az su tüketen eko-duş başlıkları da tasarruf sağlayan teknolojiler arasında yer alıyor.
Diş fırçalarken suyun açık bırakılması da israfa neden oluyor. Günde ortalama 3 dakika diş fırçalandığında, musluk açık ise ortalama 15 litre suyu israf ediliyor, günde iki defa diş fırçalanırsa yılda 10 bin 950 litre su, israf oluyor.
Çamaşır ve bulaşık makinesinin tam dolu yıkanması tasarrufta önemli
Çamaşır ve bulaşık makineleri tam doldurularak yıkama yapıldığında, haftada 225 litre su tasarrufu sağlanıyor. Çamaşır makinesinin tam doldurularak yıkanması, her yıkamada 10 litre su tasarrufu sağlıyor.
Bulaşık makinesine koymadan önce tabakların sudan geçirilmesi, yılda ortalama 27 ton civarında su israfına neden oluyor, bunun yerine yemek artıklarının sıyırılması gerekiyor.
Araçların hortumla değil kovayla yıkanması da önemli oranda su tasarrufu sağlıyor.
Ev veya iş yerlerindeki bir musluk veya rezervuar, saniyede bir damla su sızdırıyorsa, yılda en az 12 bin 500 litre su israf ettiği kabul ediliyor. Bunun önüne geçilmesi için sızdıran musluk ve rezervuarların tamir edilmesi gerekiyor.
Klasik musluklar yerine kolay açılıp kapanabilen havalandırıcılı, düşük akımlı muslukların kullanımı da su tüketimini yüzde 25 azaltıyor.
Ev ve iş yerinde her gün ne kadar su tüketilmesi gerektiğinin öğrenilmesi de tasarruf yapılmasında önemli bir rol oynuyor.
En fazla su kaybı yüzey sulama yönteminde oluyor
Türkiye'de tüketilen toplam suyun yaklaşık yüzde 74'ü sulamada kullanılıyor. Yüzey sulama yönteminde yüzde 35-60, yağmurlama ve damla sulamada ise yüzde 5 ila 25 su kaybı meydana geliyor. Su kayıplarının önlenmesi için tarımsal üretimde yağmurlama veya damla sulama yöntemine geçilmesi öneriliyor.
Su tasarrufu yapılması gereken yer arasında park ve bahçeler de bulunuyor. Bu alanları sulamak için buharlaşmanın az olduğu sabah ya da akşamüstü saatlerinin tercih edilmesi önem taşıyor.
Bitkilerin sabah veya akşam saatlerinde sulanması, her defasında 112 litre, araç park alanını su yerine süpürge ile temizlemek 675 litre su tasarrufu sağlıyor. Çimleri haftada 1-2 kez sulamak 3 bin 780 litre, yağmurlama sistemlerinin sızdırmazlık kontrollerinin yapılması ayda 2 bin 250 litre, akıllı havalandırma sistemleri de hava durumuna göre günde 180 litre su tasarrufu sağlıyor.
Ayrıca su tasarrufu için bitkilerin yapraklarının değil sap diplerinin sulanması, toprağın nemli kalması için de toprağa kompost ilave edilmesi gerekiyor.
Öte yandan sanayileşme, az su tüketen temiz teknolojilere geçilmesi gereken alanlar arasında yer alıyor. Özellikle sanayi alanında en çok su tüketen sektörler başta olmak üzere, su verimliliğini esas alan atık su geri kazanımı gibi uygulamaların hayata geçirilmesi gerekiyor.
AA