Araç ilçesinin Kahin Tepe mevkisinde iki yıl önce başlatılan kazı çalışmaları, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün destekleriyle Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Kastamonu Müze Müdürlüğü başkanlığında gerçekleştiriliyor. Kazıya, Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Ana Bilim Dalı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Nurperi Ayengin danışmanlık yapıyor. Ayrıca kazı çalışmalarına farklı üniversitelerden 19 öğrenci ile akademisyenler katılıyor.
Baraj kurtarma kazısı olarak başlanılan bölgede bulunan kalıntıların Şanlıurfa'da bulunan Göbeklitepe ile aynı döneme ait olduğu biliniyor. Kazı çalışmaları, günümüzden 12 bin yıl önceki Karadeniz Bölgesi'ndeki ilk yerleşimlerden biri olması açısından da ayrı bir önem taşıyor. İki ayrı dönemde yerleşim yerleri tespit edilen bölgede Erken Tunç Çağına tarihlendirilen bir yerleşim yeri de bulunuyor. Adak çukurlarının da çıktığı kazı alanının alt kısmında Akeramik (seramiksiz) Neolitik dönemle tarihlendirilen yuvarlak planlar yer alıyor.
Kazılar, Karadeniz Bölgesi açısından büyük önem taşıyor
Bugüne kadar Karadeniz Bölgesinde bu döneme tarihlendirilen bir yer bulunmamıştı. Karadeniz'de çok eski çağlara ait bir yerleşim yeri olduğu bilinmiyordu. Kahin Tepe, Karadeniz Bölgesi'nde bugüne kadar bulunan en eski yerleşim yeri olarak belirlendi. Bu yüzden kazı çalışmaları günümüzden 12 bin yıl önceki Karadeniz Bölgesi'ndeki ilk yerleşimlerden biri olması açısından da ayrı bir önem taşıyor.
“Covid-19 salgını nedeniyle kazı çalışmalarımız biraz gecikti”
Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemisi nedeniyle kazı çalışmalarına geç başladıklarını belirten Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Ana Bilim Dalı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Nurperi Ayengin, “Kahin Tepe kazıları, bu yıl üçüncü sezonunu yapacağımız bir kazıdır. Karadeniz Bölgesinde ilk defa Neolitik dönem araştırılıyor. Bu sezon Covid-19 salgını nedeniyle kazı çalışmalarımız biraz gecikti. Ama yaklaşık 3 ay boyunca burada Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün katkılarıyla kurtarma kazıları yapacağız” dedi.
“İlk defe Kahin Tepe'de Neolitik döneme ait yaşamı gördük”
İlk defe Kahin Tepesi'ndeki yürüttükleri kazı çalışmalarında Neolitik dönemi gördüklerini anlatan Ayengin, “Geçtiğimiz yılki kazı çalışmalarımız bilindiği üzere Cumhurbaşkanımızın Sözcüsü İbrahim Kalın Beyefendi ezber bozan keşif olarak nitelendirmişti. Gerçekten bunu görmesi bizleri çok sevindirdi. Bu yıl yapacağımız çalışmalar Karadeniz Bölgesindeki Neolitik dönem için çok önemli katkılar sağlayacağını düşünüyoruz. Çünkü ilk defe Kahin Tepe'de Neolitik döneme ait yaşamı gördük. Başka bir yerleşim yerinde bu tespit edilemedi. Bu açıdan kazı çalışmalarımız çok önem arz ediyor” diye konuştu
“Karadeniz'deki Neolitik yaşamı, Anadolu ile ilişkilerinin olup olmadığını ortaya çıkartacağız”
Karadeniz'deki Neolitik yaşamın Anadolu ile ilişkilerinin olup olmadığını ortaya çıkartılacağına dikkat çeken Ayengin, “Anadolu Arkeolojisinde Neolitik dönem ilk tarımsal faaliyetlerin başlandığı dönem oluyor. Güneydoğu'da, Orta Anadolu'da, Doğu Anadolu'da, bu yerleşik yaşamı takip edebiliyorsunuz. Ama Karadeniz'de bu dönem daha önce hiç çalışılmamıştı, tespit edilemediği için çalışılamamıştı. Biz ise, burada Kahin Tepesi'nde Neolitik dönemi bulduk ve bu yapıları açacağız. Karadeniz'deki Neolitik yaşamı İç Anadolu ile Doğa Anadolu ile ya da Batı Anadolu ile ilişkileri var mı yok mu bunları ortaya çıkartacağımızı düşünüyorum” şeklinde konuştu.
“Neolitik yaşam, günümüzden 9 bin yıl öncesine dayanıyor”
Neolitik yaşamın 9 bin yıl öncesine dayandığını vurgulayan Ayengin, “Neolitik yaşam, yaklaşık günümüzden 9 bin yıl önceki bir dönem oluyor. Gerçekten bu kazılar Kastamonu ilimizin turizm açısından büyük değer katacağına inanıyorum. Anadolu Arkeolojisi için zaten önemi tartışılmaz, çünkü çok önemli bir keşif” ifadelerini kullandı.
“Yapı, Göbeklitepe kadar önem taşıyor”
Kahin Tepesi'ndeki çalışmalara iki yıl önce Başköy köyü yakınlarında baraj kurtarma kazısı olarak başladıklarını söyleyen Ayengin, bölgede iki ayrı dönemde yerleşim olduğunu belirterek, şöyle konuştu: “Kahin Tepesi'ndeki kazılar Göbeklitepe kadar önemlidir. Çünkü burası bir taş atölyesi, sürtme taş atölyesi, bulduğumuz buluntular gerçekten çok zengin, inşallah ileriki zamanlarda Kastamonu Müzemizde bu eserler sergilenecek. Kazı çalışmalarında bulunacak yeni yapılar dönemin mimarisi hakkında da bizlere önemli bilgiler verecek. Yine Botanik çalışmaları yapılacak, arkeolojik çalışmaları yapılacak, Karadeniz Bölgesindeki Neolitik yaşamı gün yüzüne çıkartacağız diye düşünüyorum.”
İHA