Farika Teymur Artır'ın yazısı;
Özellikle ergenlik çağında evlatları bulunan aileler, onların yanlış davranışlarda bulunmasından, kötü alışkanlıklar kazanmasından korkuyor. Gençler, arkadaşlara ve arkadaş gruplarına ihtiyaç duyar. Onların doğru arkadaşlar edinmesine ve bulmasına yardımcı olun. Bunun için zemin hazırlayın.
Okullar tatil oldu, anne-babalar okul zamanında olduğu gibi tatil zamanında da çocuklarıyla ilgili bazı endişeler taşıyorlar. Bu endişelerin bir kısmı çocukların arkadaş grupları ile alakalıdır. Bu konuda her anne-baba farklı tutum içinde olmakla beraber bazı anne-babalar çocuklarının arkadaşlarının etkisiyle yanlış davranışlarda bulunmasından ve yanlış alışkanlıklar kazanmalarından endişe ediyorlar.
Arkadaşın, kişinin karakteri ve davranışları üzerindeki etkisi inkâr edilemez. Bununla beraber ergenlik dönemi yetişkinliğe geçiş dönemi olduğu için anne-babaların asıl göz önüne alması gereken, çocuklarının ne kadar özdenetim sahibi olduklarıdır. Özdenetim, kişinin çevresindeki yanlış davranışlarda bulunan kişilerin etkisinde daha az kalarak doğru davranışlarda bulunmasında önemli bir etkendir. Kişi inanç ve değerler sistemi, doğru kazanılmış alışkanlıklar ve güzel davranışları sayesinde hem kendi dürtülerinin hem de yanlış davranışları olan kişilerin baskı ve kınamalarının etkisinde daha az kalır.
Huzurlu bir aile ortamında büyüyen, çocuklukta manevi değerleri ve güzel davranışları yerleşmiş, okumaktan ve dinlemekten hoşlanan ergen, sosyal ve ahlaki kuralları benimsemiş, nedenlerini kavramış ve özdenetim duygusu gelişmiştir. Hayatta bir amacı vardır ve bu amaç doğrultusunda çalışmaktadır. Dünyada olup bitenleri, yanlışları görüp fark etmekte ve bunları değiştirmek için idealler geliştirmektedir. Bu gelişen kişiliğiyle ve buna bağlı davranışlarıyla aile ortamında anne-babası ve okulda öğretmenleriyle sağlıklı ilişkiler içinde olan ve onlardan davranışları için onay alan çocuk, ergenlikle beraber arkadaşlara daha çok önem verir. Bu dönemde arkadaş çevresinden de onay alan gencin kendisine güveni artar.
Bu dönemde ergen, hızlı bedensel, sosyal ve duygusal değişimle baş etmeye çalışırken yeni ve farklı deneyimler kazanmak ister. Bunları yaparken başkaları tarafından desteklenme ihtiyacında olup kendi kişiliğini geliştirmektedir.
DOGRU ARKADAŞLIK PROBLEMLERİ AZALTIR
Güzel alışkanlıkların kazanılması için güzel model olacak alternatif arkadaş grupları ile tanışma fırsatları sağlamak yararlı sonuç vermektedir. Doğru arkadaşlıklar, arkadaşlarla ilgili sorunların çözümünü kolaylaştırır. Bunun için çocuğun ilgili olduğu, ailenin manevi değerlerine uygun spor ve sanat faaliyetleri de yeni arkadaşlar edinmesi açısından yararlıdır. Ergenlik döneminde anne-baba ne kadar aktif canlı anlayışlı ve sosyal olursa ergen de anne-babasıyla o kadar paylaşımcı olmakta ve iyi arkadaş ilişkileri içinde bulunmaktadır.
BASKI VE SINIRLAMA, SORUNU ÇÖZMEZ
Hiçbir anne-baba kusursuz değildir. Çocuğunu yetiştirirken bazı hatalar yaptığını bilen anne-babalar aşırı endişeli davranarak çocuklarıyla iletişimlerini bozmak yerine ergenlikte bunları telafi edebileceklerini de bilmelidir. Ergenlik, kişilikte yeniden yapılanma dönemidir. Çocukların kuvvetli ve zayıf yönlerinde baskıcı, aşırı koruyucu sınır koyamama gibi anne-babalık tutumlarının etkisi çoktur. Anne-baba bu hatalarının farkında olduğunda ergene karşı daha anlayışlı olmakla beraber onun kendi hatalarının farkında olmasını sağlamalıdır. Çocukta her ne kadar özdenetim sorunu olsa da özdenetim duygusu yine de gelişmiş ve belli bir seviyeye gelmiştir. Bunun daha çok geliştirilmesi için ergene sorumluluklarını yerine getirdikçe haklar verileceğini iyi ifade etmeli ve yanlış alışkanlıklarından kurtulup güzel alışkanlıklar kazanması için fırsatlar verilmelidir. Yanlış davranışı olan arkadaşları varsa bunu kendisinin fark etmesi için uygun sohbet ortamları sağlanmalıdır.
Arkadaş grubu bir ihtiyaç
Ergenlik döneminde arkadaşlıklar, gencin kişilik oluşumu açısından son derecede önemlidir. Böylece çocukluktan çıkarken anne-babasıyla sağlıklı iletişimini devam ettirmekle beraber kendisiyle eşit ilişki içinde olduğu arkadaşlarıyla daha çok beraber olmalıdır.
Anne-babası ve yetişkinlerin onayı kadar yaşıtlarının onayı da onun için geliştiricidir. Kendi potansiyelinin farkında olan ergen, spor ve sanattaki performansı ve zekâsıyla kendisini kanıtlamak ister. Yakın arkadaşları ergenin kendi kişiliğini yansıtan aynası gibidir.
Ergenlerin kendi aralarında kurdukları gruplar, acılarını sıkıntılarını birbirleriyle paylaşmaları stresle başa çıkmalarını da kolaylaştırır. Arkadaş gruplarında yer almak ergenin ihtiyacıdır.
Çocuk ve ergenin özdenetim duygusu ne kadar gelişmişse arkadaş seçimi o kadar ölçülü ve arkadaşlarıyla ilişkileri de o kadar ölçülüdür. Anne-baba çocuklarını tanıdıkça onun kuvvetli ve zayıf taraflarını görür.
Zaman