Tedavi edilmediğinde görme kaybına neden olur. Glokomun risk grubundaki kişiler ise; ailesinde glokom hastalığı bulunanlar, diyabet hastaları ve miyoplar. Türkiye'de yaklaşık 400 bin glokom hastası olduğu, ancak bunlardan beşte birinin tedavi için başvurduğu tahmin ediliyor. Dünya Göz Hastanesi'nden Prof. Dr. Can Üstündağ, glokom hakkında merak edilen soruları yanıtladı:
Glokom nedir?
Glokom, görme sinirinin ilerleyici olarak hasar görmesidir. Bu hasarın başta gelen nedeni göz içindeki basıncın yüksekliğidir. Normalde göz içinde sürekli bulunan, aynı zamanda sürekli bazı kanallarla dışarı atılan sıvı var. Bu sıvı dışarı atılamadığında göz içi basıncının artmasına neden oluyor. Artan göz içi basıncı ise görme siniri hücrelerinin ölümüne yol açıyor. Göz siniri hücreleri öldüğünde kalıcı görme kaybı ortaya çıkıyor. Görme sinirinin dolaşımının bozulduğu, doku zafiyeti veya yapısal bozuklukların görüldüğü durumlarda görme siniri basınca daha duyarlı hale gelebilir. Basınç yükselmeden de hasar gelişebilir.
Nasıl tedavi ediliyor?
Tedavi yaşam boyu sürer. Hayat boyu ilaç kullanmak gerekir. Araştırmalar şunu gösteriyor; yaş ne kadar genç ise ameliyatın başarısı o kadar düşük. İkinci iyi bilinen durum; hasta ne kadar uzun süreli ilaç kulanmışsa ameliyatın başarısı o kadar düşük. Glokom hastasında tedaviyi planlarken hastanın ortalama ömür beklentisini dikkate almak gerekiyor.
Göz tansiyonu ne kadar sıklıkta ölçtürülmeli?
Birinci dereceden akrabası göz tansiyonu hastası olanlar, 39 yaşından sonra her yıl muayene olmalı.
Bunun dışında göz içi basıncı ölçümü, her göz muayenesinin ayrılmaz bir parçasıdır. Erken teşhis edilebildiğinde glokom hastalığının seyri yavaşlatılabilir ve görme kaybı gelişimi engellenebilir.
Her göz tansiyonu yüksek hastada glokom ortaya çıkar mı?
Bundan 15-20 yıl öncesine bakarsanız göz tansiyonun yüksekliği eşittir 'glokom' hastalığıydı. Ancak daha sonra görüldü ki göz içi basıncı kadar, görme sinirinin o basınca gösterdiği direnç de kişisel farklılıklar gösteriyor. Dolayısıyla göz içi basıncı eşit olan iki kişiden birinde glokom hastalığı saptanırken, diğeri normal olabilir. Önemli olan, kişinin görme sinirinin ölçülen göz içi basıcına dayanıp, dayanamadığıdır.
Nasıl teşhis ediliyor?
Glokom teşhisi koymak için görme sinirinde hasar olup olmadığını tespit ediyoruz.
Kriz tedavisinde ne kullanılıyor?
Lazer, akut glokom krizi tedavisinde ve diğer gözün krize girmesinin engellenmesinde kullanılıyor. Kronik glokom vakalarında, göz içinde yapılan sıvının dışa çıkışını kolaylaştırmak için, süzgeç benzeri dışa akım kanallarına uygulanır. Ancak bu yöntemin etkinliği kişiden kişiye değişir. Çoğunlukla hasta damlalarını kullanmaya devam eder. Ancak sayı ve sıklıkları azaltılabilir. Lazer tedavisi ile yeterli basınç düşüşü sağlanamazsa cerrahi tedavi gerekebilir. Lazerin göz tansiyonu tedavisindeki bir diğer kullanım alanı ise 'transskleral diyot laser siklokoagulasyon uygulamasıdır. Bu yöntemde gözün dış kısmındaki, renkli kısmın çevresindeki beyaz bölgeye lazer uygulanır. Amaç, göz suyu üretiminin azaltılmasıdır.
Yaşam boyu takip şart
Bebeklerde de glokoma rastlanıyor. Doğuştan glokom, cerrahi ile tedavi ediliyor. Uzmanlar, iri gözlü, ışığa duyarlı bebeklerin ailelerini uyarıyor.Kronik glokomun sürekli tedavisi gerekir. Ancak bazı özel durumlarda tedavi kesilebilir. Cerrahi girişim sonucunda tedavi gereksinimi ortadan kalkabilir. Ama bu hastaların sürekli izlenmesi gerekir. Hastalığın başlangıç dönemindeki cerrahi girişimin artıları ve eksileri var. Vakaların büyük çoğunluğunda hastalık kontrol altına alınabilir veya önemli ölçüde seyri yavaşlatılabilir. Tedavi göz damlaları, lazer veya cerrahidir. Ameliyattan sonra çoğunlukla ilaç tedavisi kesiliyor. Ancak bu tüm hastalarda mümkün olmuyor.
Yeni Şafak