Güzel ahlak timsali Fahri Kâinat Efendimiz (sav) “Ben ancak yüce ahlakı tamamlamak için gönderildim” buyurmaktadır. Ahlak, insanoğlu için ömür boyu, 7/24 gereklidir. Aşağıda sayacağımız birçok insani nitelikler ve faziletler esas itibariyle İslâm ahlakı, Kur’an’ın emir ve yasakları, Sünnet ve Hadis çerçevesinde belirtilmiş ve günümüze kadar geçerliliğini korumuş, insanoğlu var olduğu müddetçe de ebede kadar devam edecektir.
Güzel ahlak, neticede insanın bu dünyada ve ahirette huzur ve saadetini temin edecek davranışlar ve prensipler bütünüdür. Bu nedenle ‘İslam dininin, hayatın hayatı’ olduğu, o hayatın nurunu ve esaslarını oluşturduğu, milletlerin hayatlarını bir intizam ve düzene göre sürdürebilmeleri için dini prensiplerin, emirlerin ve yasakların, tavsiyelerin ihya edilmesi ancak vicdan ve kalplerde yaşatılması, hal ve tavırlarımızla yaşanması ile mümkündür. Bu anlamda bir insanda olması gereken güzel ahlakı ve erdemleri ilk etapta sıralayacak olursak mükemmel bir insan modeli ortaya çıkacaktır:
- Emrolunduğu gibi dosdoğru yaşayan
- Allah’ın emir ve yasaklarına riayet eden
- Ana ve babasına itaat edip, onların gönülleri hoşnut edebilen
- Sebatkâr, mütevekkil, sabırlı, hoşgörülü ve fedakâr
- İbadetlerinde ve yaptığı işlerde ihlası ön planda tutan
- Mütevazı, halim selim
- Müspet hareket eden
- Arkadaş, dost ve kardeşleri arasında sadakat ve sebatı ön planda tutan
- Hamiyet ve gayreti ile numune-i imtisal
- Başkalarının sırlarını ifşa etmeyen, sır tutmasını bilen
- Dirayetli, temkinli ve azimli olan
- Ani öfkelerden kaçınan
- Samimi davranıp riyakâr olmayan
- Hüsnü zan sahibi olan
- Gelmeyene giden, sormayana soran
- Kendini beğenmeyen gurur ve kibirden uzak olan
- Musibet ve sıkıntılara karşı sabırlı olmak
- Başkasının kusurlarını araştırıp ifşa etmemek
- Başkasının kusur ve hatalarını bağışlamak
- Su-i zan etmemek
- Kötülüğe bile iyilik ile karşılık vermek
- Tüm yaratılana karşı merhametli ve şefkatli davranmak
- Empati yaparak kendini başkasının yerine koyabilmesi
- Nefsinin ve enaniyetinin esiri olmayan.
- Toplumun örf ve adetlerine saygı gösteren
- Büyüklere hürmet ve merhamet küçüklere sevgi besleyen
- Güler yüzlü ve doğru sözlü
- Cömert olan, başkasını nefsine tercih eden
- Borcuna sadık, alacağını unutmayan
- Çalışma arkadaşları ve komşuları ile iyi geçinen
- Arkadaş ve çevre seçimine dikkat eden
- Sözünde duran, mesaisine dikkat eden
- Çalıştığı iş yerinde bir numara, İyi ve sağlam idareci
- İşini takip eden
- Kanaatkâr, israftan kaçan
- Vakıf ve devlet malını gözeten
- Kul hakkı yemeyen, yetimin ve öksüzün hakkını koruyan
- Alışverişlerinde pazarlık eden, malı değerinde alabilen
- Etrafında bulunan eşya ve yerlerin tamiratını yapabilen
- Okulunda en çalışkan birey
- Randevusuna dikkat eden
- Temiz ve düzgün giyinen
- Doğayı ve her türlü canlıyı koruyup kollayan
- Çevre temizliği bilinci ile çevreyi temiz tutan
- Selam alıp veren, kendisinden emin olunan
- Kötü söz ve davranışlardan kaçınan
- Yokluğunda aranan
- Dik duran ama diklenmeyen
- Gördüğü yanlışı uyaran ve düzeltmeye çalışan
- Ailesinde numune-i imtisal şahsiyet
- Sonuç odaklı değil süreç odaklı düşünen
- Çözüm odaklı olup, problemleri analiz edebilen
- Atılgan ve girişimci, risklerden çekinmeyen
- Kritik ve analitik düşünme yeteneği olan
- Kriz yönetebilme becerisi ile donanımlı
- Sorumluluktan kaçmayan, yetkisini kullanabilen
- İhtiyacı olanlara borç para ve ödünç eşya veren
- Fakir olduğu halde fakiri gözeten
- Akrabaya ve fakir fukaraya yardım elini uzatan
- Gıybet ve dedikodulardan kaçan
- Sürekli okuyan ve yazan
- İyi bir eş, İyi bir baba
- İyi bir evlat ve kardeş
- İyi bir dayı, iyi bir amca
- İyi bir teyze, iyi bir hala
- İyi bir dede ve nine
- Dinlemesini ve konuşmasını zamanlayan
- Haram yemeyen, kazancını hak etmeye çalışan
- Devletini, ezan ve bayrağını canı gibi seven
- Dar günün dostu, hoşgörülü
- Payına düşene rıza gösteren
- Mesleğinde en iyisi olmaya çalışan
- İyi bir koruyucu hekim olup sağlığını koruyan
- Kanunlara, nizamlara ve trafik kurallarına uyan
- Dünya malına tamah etmeyen
- Şan, şöhret ve gösterişten uzak duran
- Kimseden dilenmeyen, yüz suyunu dökmeyen
- Güzeli, iyiyi ve mükemmeli seven
- Dünya siyasetinden uzak duran
- Temizliği, tertipli olmayı ve takibi kendisine düstur eden.
- Nankör olmayıp, kadir kıymet bilen
- Otoriter ve adil davranan, hak ve hukuka riayet eden
- Çalmayan, çırpmayan, hırsızlık etmeyen
- Helal ve haramı bilip haramdan çekinen
- Allahtan korkan, kuldan utanan
- Başkasının malında ve namusunda gözü olmayan
- Hafifmeşreplikten kaçınan, ciddi ve vakur
- Eline diline, gözüne ve kulağına dikkat eden
- Her zaman olduğu gibi görünüp, göründüğü gibi olan
- Her doğruyu her yer dile getirmeyen
- Maddi ve manevi bütün emanetlere hıyanet etmeyen
- Yalana tenezzül etmeyen
- Güvenilir kişiliğe sahip olan
- Sıla-i rahmi gözeten
- Allah’ın verdiği nimetlere hamd ve şükreden
Rabbim cümlemizi güzel ahlakın faziletlerine eren ve kazanan kullarından eylesin. Âmin!
Bu vesile ile tüm kardeşlerimizin şükür bayramını tebrik eder, İslam âlemine huzur ve saadet getirmesini Cenab-ı Allah’tan niyaz eylerim. Her gününüz bayram, bayramınız mübarek olsun.