Akademik atama ve yükseltme kriterleri YÖK tarafından belirli bir çerçevede hazırlansa da her üniversite kendi şartlarına göre akademik atama ve yükseltme kriterlerini bu çerçevede belirlemektedirler. Bu da üniversiteden üniversiteye göre farklılıklar göstermektedir. Üniversitelere öğretim üyesi ataması YÖK tarafından merkezi sistemle yapılmalıdır. Herhangi bir sözlü sınavına gerek kalmadan, yılda iki defaya mahsus alınacak başvurular ile tüm üniversitelerin ihtiyaçları ve bu ihtiyaçlar çerçevesinde oluşturulan koşullar yayınlanarak isteyen herkes şartları tuttuğu takdirde merkezi sistem başvurarak buna göre ilgili üniversitenin ilgili birimine yerleşebilmelidir.
Özlük hakları arasındaki farklılıklar makul olmalıdır
Akademik personel arasında özlük hakları bakımından açık ara farklıklar var diyebilirim. Özellikle öğretim üyeleri ile öğretim görevlileri arasında özlük hakları, maaş, ek ders ücretleri bakımından ve sair ödemelerde farklıklar görülmektedir. Bu farklıklar kuruluş geliştirme ödeneği olan üniversitelerde daha bariz olarak kendini göstermektedir. En azından üniversiteler arasında farklı ücret uygulamasına neden olan kuruluş geliştirme ödeneklerinin tüm devlet üniversitelerine de verilmesi ücretlerdeki dengesizlikleri biraz da olsa ortadan kaldıracaktır. Kuruluş geliştirme ödeneği verilen üniversitelerde akademik personel arasında farklıklar olduğunu görmek mümkündür. Bir öğretim görevlisi ile bir öğretim üyesi arasında farklı oranlar söz konusudur. Hal bu ki her iki akademisyende aynı çatı altında aynı görevi ve dersleri yürütmekte olmasına rağmen bu eşitsizlik hala devam etmektedir.
Araştırma görevlisi kademesi kaldırılmalıdır
Üniversitelerde bir araştırma görevlisi ortalama 10 yıl gibi bir sürede ancak öğretim üyeliğine atanabilmektedir. Araştırma görevlileri çalıştığı yerlerde derslere giremiyorlar. Bu müddet içerisinde yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamlamaya çalışmakla birlikte bulunduğu bölümün idari ve akademik faaliyetlerine yürütmede yardımcı olmaya çalışıyorlar. Bazı araştırma görevlileri öğretim üyeliğine atama şartlarını tamamlayamadığından 10 yıldan daha fazla bir süre yerinde kalarak kurumuna yük olabilmektedir. Bu nedenle araştırma görevlisi yerine üniversitelere öğretim görevlisi alınarak eğitim ve öğretim faaliyetlerine katkıları sağlanmış olur.
Öğretim üyeliği atamalarında koşul arama
İlk defa Dr. öğretim üyeliğine, doçentlik ve profesörlük kadrolarına atamalarda belirli alanlara başvurularda bir takım mecburi şartların yazılması toplum ve akademik camia tarafından çoğunlukla tepki ile karşılanmaktadır. Bu uygulama üniversitelerin tamamına yakınında uygulanmaktadır. İlanlarda koşul durumunu ortadan kaldırmak için kendi üniversitelerinde çalışmakta olan öğretim üyelerinin doçent ve profesör kadrolarına atamalarında eğer ilgili üniversite içerisinden atanması söz konusu ise ilana çıkılmasına gerek kalmadan sabit olarak atanmasını mümkün kılacak gerekli altyapının oluşturulması gerekir. Şayet ilgili üniversitenin boş kadrolarına dışarıdan yeni bir öğretim üyesi alınacaksa, herhangi bir özel koşul yazılmadan ilana çıkılarak adaylar arasında şartları tutan ve hak edenin atanması daha uygun olacaktır. Bu şekilde bazen eleştiri konusu olan koşul yazma problemi de ortadan kalkmış olacaktır.
Dr. öğretim üyeliği yerine Dr. öğretim görevlisi
2018 yılı başında öğretim üyeliğinin ilk basamağı olan Yardımcı doçentlik kademesinin yerine Dr. öğretim üyeliği getirildi. Yardımcı doçentlik ve Dr. Öğretim üyeliği aslında unvan sayılmamaktadır. Asıl unvan doktora, doçentlik ve profesörlüktür. YÖK’ün kuruluşundan günümüze kadar bu kadro kademesi devam etmiş, ancak 2018 yılında kaldırılması düşünülmüş, hemen akabinde gelen tepkiler üzerine yerine Dr. Öğretim üyeliği getirilmiştir. Üniversitelerde bu ara kadro kademesinin yerine Dr. öğretim görevlisi ve Doçent istihdamı daha pratik olacak kanaatindeyim. Bu şekilde üniversitelerde birikmiş durumda olan doktor öğretim görevlilerinin özlük haklarının da verilmesi sağlanmış olacaktır.