Eskiden kitle iletişim araçları denirken aklımıza basılı yayınlardan gazete, dergi ve kitap; görsel yayınlardan sinema ve TV gelirdi. Günümüzde bilgisayar ve internetin sayesinde her türlü basılı ve görsel yayınlar elektronik olarak da üretilmektedir. Hatta bazı yayınlar artık sadece basılı ve görsel olarak elektronik ortamda okuyucularına ulaşmaktadır. Okurların abone olsun veya olmasın internet üzerinden gazete ve dergilere ulaşımı hem kolay hem de maliyeti sıfır veya külfetsiz hale gelmiştir. Önceleri, abone olduğumuz günlük gazete ve aylık dergilerde köşe yazarının iletişim adresi verilirdi, varsa bir yorum, istek, teşekkür, düzeltme hazırlanır mektup ile gönderilerek bir başka haftaya yazarın yayınlaması beklenir ve konu üzerine ilgili görüşleri alınırdı.
Haber ve yazılara yapılan yorumlar
Şimdi ise internet gazeteciliği sayesinde haberler sıcağı sıcağına anında servis ediliyor. Okuyucular, haber yoruma açıksa isteği anda yorumunu ekleyerek dilek ve temennilerini bildirebilmektedir. Hem de anında tüm okurlar bu yorumları görerek yorumlara cevap verebilmektedirler. İnternet gazeteciliğinin yaygınlaştığı günden beri haber ajanslarında yayınlanan yazılara yorum yapmak bir okuyucu için kayda değer ve önemlidir. En azından kendi görüş ve düşüncelerini belirtmesi ve yayınlanır olması ona verilen değerin bir göstergesidir. Okuyucu aynı zamanda kendisine verilen kıymetin yanı sıra yorumlarıyla özgür olduğunu da hissetmektedir.
Yorumlar amacını aşarsa
Bazı internet haber siteleri haber ve yazıların tamamını yorumlara kapalı tutarken bazı siteler ise sadece bazı haber ve yazılarını yorumlara açık tutmaktadırlar. Son on yıldır bazı haber sitesini takip ediyorum, daha önceleri haberleri yorumlara kapatmıştılar, bu yılın başlarında bazı haber ajansları haberleri yorumlara açık tutmuş durumdalar. Haliyle haberlere yapılan yorumların bir kısmı kabul edilebilirken bir kısmı ise yenilir yutulur cinsten değil, maalesef ahlak ve edep sınırlarını zorlamaktadır. Yapılan bazı yorumlara baktığımda gözden geçirildiğini görmek, sansürlendiğini tahmin etmek mümkün ise de bazı yorumların hiç düzeltilmeden aktarıldığını görmek mümkündür. Haber başlıkları veya içerikleri de okuyucu yorumlarını şekillendirmektedir. Siyasi veya güncel bir konu hakkında bazen okuyucular demediğini bırakmıyor site editörünü ve diğer yorumcuları adeta bombardımana tutuyorlar. Hatta birbirine gerçek ikamet adresi verip düelloya davet ederek istemeyen olaylara sebebiyet verildiği bile olmaktadır. Eli kalem tutan tutmayan kim olursa olsun klavye silahşoru gibi istediğini sarf edemez. Dilin kemiği yoktur derler ama, eğri oturup doğru konuşmak gerek. Edep, ahlaki anlayışa, dini değerlere ve kişisel hak ve hukuka saldırı niteliğindeki her türlü yorumlar haber sitelerinden uzak tutulmalıdır. Bunlara göz yumanlara yaptırım uygulanmalıdır. Ama ne yazık ki bazı haber siteleri ve ajanslarında yapılan yorumlara ait içeriklerde yer alan küfür ve hakaretler ve imalar havada uçuşmaktadır.
Haber sitelerinin politika ve yorum anlayışı
Bazı siteler de var ki, yorumların tamamı editör tarafından gözden geçirilerek onaylanmaktadır. Bu gibi sitelerin okur profili ve editörleri de aklı başında insanlardır. Asla hakaret, küfür ve rencide edici, inançlara saldırı niteliğindeki cümle ve imalara izin verilmez. Hatta yorum kısmında peşinen haber sitesinin yayın politikasına uymayan yorumların onaylanması mümkün değildir diye uyarı görmek mümkündür. Bazı siteler yorum eklemek için üye olmayı zorunlu hale getirmiştir. Okuyucunun üye olmak isterken bir takım yayın politikasını kabul etmesi istenir ve bu şekilde yorum eklemeyi kabul eder. Ne yazık ki bazı haber siteleri bu gibi güvenlik uygulamalarını yerine getirse bile bazı okuyucular kelimelerde hile yöntemini kullanarak istediğini ima edebilmektedir. Bu gibi durumlarda ise yorumlarda istenmeyen durum ortaya çıkmakta ve ahlaki sınırları aştığı, kişisel hak ve hukuka zarar verildiği görülebilmektedir.
Yorumların yazarlara ve okuyuculara katkısı
Bazen oluyor ki bir makalede konu konuyu açar, okuyucu bir şekilde yorumlarıyla makaleye katkıda bulunabilir, bu da yazarı sevindirmekle beraber neticede makalenin hem okunduğunu hem anlaşılabilirliğini test etmiş olur. Ayrıca bir sonraki makalede yazara yol gösterir, yeni ufuklar ve fikirler açabilir. Okuyucularımızın haber ve makalelere mümkün mertebe görüş ve düşüncelerini belirtmeleri biz yazarlar için sevindirici bir durumdur. Bundan gayet derecede memnun oluruz.
Yorumlar başa dert açabilir mi?
Haber ve yazılara yorumlarından dolayı başı derde girenleri hatta mahkemelik olanları tanırım. Gerçekten bu tarz durumlarda bir habere yorum yapmak isteniyorsa bin kere düşünüp bir kere yazmak daha iyi olur. Zaten haber siteleri yorumun başında okuyuculara ‘Bu haberdeki yorumlara ait fikir ve düşünceler yorum sahibini bağlar’ diyerek işin başında kendisini asla sorumlu tutmak istemez. Yorumlar ister takma isim ile olsun isterse gerçek isimle olsun internet güvenlik sistemleri sayesinde hangi yorumun nereden geldiği gayet derecede kolay tespit edilmektedir. İsim değiştirmekle hakikat saklanamaz. Bazen de kimi okuyucular gerçek ismi ile değil takma isimle yorum yapmaktadırlar, bunu da hoş karşılamakla birlikte en iyisi yorum yapılacaksa asıl isim ile yazmak en iyisidir. Haber ve yazıları yoruma açık tutmak site dinamizmini diri tutmakla birlikte reytingini artırır. Her ne kadar yoruma açık tutulsa bile yorumların editör süzgecinden geçmesi hem haber sitesini hem de yorum sahibinin yararına olan bir durum olacağı bilinmelidir.