2024-2025 eğitim öğretim yılında üniversitelerin çoğu akademik takvimlerine göre Eylül ayı sonlarında açılmış olacak. Yükseköğretim kurumunun geleceğin mesleklerine yönelik bu sene açmış olduğu yapay zekâ ve bilişim programlarının kontenjanları tamamen dolmuş oldu. Yeni açılacak program ve kontenjanlar adayların tercih istatistiklerine bakılarak, geleceğe projeksiyon tutularak istihdama yönelik yapılmaya devam edilmektedir. Bu yıl bir milyonuna yakın yeni öğrenci üniversitelere yerleşmiş oldu. 2024 yılı itibariyle devlet ve vakıf üniversitelerinde toplam yedi milyonun üzerinde öğrenci eğitim görmektedir.
Açık öğretim Fakülteleri
Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Erzurum Atatürk Üniversitesi, İstanbul Üniversiteleri başta olmak üzere, birçok bölümde toplumun ve öğrencilerin ihtiyaçlarına yönelik günümüz şartlarına uygun lisans ve ön lisans programlarını koyarak açık öğretim faaliyetlerini sürdürmektedirler. Halen bu üç üniversitenin bünyesinde iki milyona yakın insanımız eğitim görmektedir.
Uzaktan öğretim
Üniversitelerimizin çoğunda ortak dersler koordinatörlüğü bünyesinde, başta yabancı dil, Türk dili ve inkılap tarihi dersleri uzaktan interaktif olarak verilmektir. Her bir üniversite bu derslere ilaveten kişisel gelişim, iletişim, girişimcilik temel bilgi teknolojileri, yaşam boyu öğrenme, kariyer planlama gibi ortak dersleri uzaktan ve yüz yüze yapma seçenekleri ile öğrencilerin almasına imkân tanımaktadır. Bu kapsamda her bir üniversite artık kendi bünyelerine uzaktan bazı programları kapsayan fakülte ve yüksekokul seçeneklerini de eklemeleri günümüzde bir zorunluluk haline gelecektir.
Yüksek Öğretim Kurulu
Üniversitelerin eğitim ve öğretim kalitesini artırmak için öğretim elamanı sayısı, fiziki alan, sosyal donatılar, laboratuar ve araç-gereç ihtiyaçlarını günümüz şartlarına göre akademik personel ve öğrenci sayılarına göre karşılaması gerekir. Üniversitelerde nitelikli akademik projelerin üretilmesi ve yayınların yapılmasına her türlü imkanları seferber etmelidir. Üniversite ve sanayi işbirliği kapsamında günümüz ihtiyaçlarına cevap verebilen programları hızla açarak buralardan mezun öğrencilere istihdam sağlayıcı diplomalar vermelidir. Günümüz ihtiyaçlarına cevap veremeyen, ihtiyaç fazlası, mezun birikimi hat safhaya varmış, istihdama yönelik karşılığı olmayan bölümlerin kısa sürede tasfiyesine gidilmelidir. Atanacak rektörleri sık eleyip dokuyarak nitelikli yöneticiler tayin etmelidirler.
Rektörlerin vizyonu üniversitelerin misyonudur
Görüş açısı geniş, derin düşünebilen, vizyonu açık, ileri görüşlü, paylaşımcı, yeniliğe açık, özel sektörde CEO görevi yapabilecek niteliklere sahip akademisyen profesörlerin rektör olması bir üniversitenin misyonunu yakından etkiler. Bu nedenle göreve gelecek kişilerin başta üniversitenin misyonuna yakın durması, akademisyen ve öğrencilerin taleplerini karşılayabilmesi en önemli kriterler arasında olmalıdır. Göreve gelen rektörler elindeki yetki ve sorumlulukları yatay zeminde bütün paydaşları istişare ederek dengeli bir şekilde dağıtmalıdırlar. Akademik ve idari personelin motivasyonunu artırmak için doğru yerde ve doğru zamanda bir takım görevlerin verilerek yönetime katkılarının teşvik edilmesi sağlanmalıdır.
Şehrin misyonuna uygun program ve üniversiteler
Büyükşehirlerimizde en az iki üniversite olmalıdır. Mesela Şanlıurfa gibi tarım sektörünün ağırlıkta olduğu, inanç turizminin revaçta olduğu şehirlerde mutlaka bir tarım üniversitesi, turizm ve güzel sanatlar üniversitesi kurulmalıdır. Ha keza, Diyarbakır gibi bölgenin beyni olan bir şehre ikinci ve üçüncü üniversitelerin kurulmasında hayli geç kalınmıştır. Bu örnekleri daha da çoğaltmak mümkündür. Yine üniversitesi tek olan büyükşehirlerimize özel üniversitelerin kurulması için eğitime gönül vermiş varlıklı insanların teşvik edilerek teşebbüste bulunmaları sağlanmalıdır. Bir şehirde ikinci bir üniversitenin, yanında özel bir üniversitenin olması rekabeti de güçlendireceğinden için kaliteyi artıracağı düşünülmelidir.
Üniversite ve sanayi işbirliği
Üniversiteler yetiştirdiği öğrencileri sadece devlet kapısında istihdam edecek diye mezun etmemelidir. Piyasanın, özel sektörün, sanayinin ihtiyaç duyduğu istihdama dayalı programlardan nitelikli öğrencilerin mezun edilmesi gerekir.
Dijital yazılım üssü
Bilgisayar yazılım ve programlamada yetenekli personel ve öğrencilerin önü açılarak onlara proje üretme fırsatı verilmeli, üniversiteler dijital yazılımda cazibe merkezi haline getirilmelidir.
Akademik personel yayın kalitesi
Bir üniversitenin akademik personeli ve öğrencilerinin motivasyonu akademik yayınların nitelik ve niceliklerini olumlu yönde etkiler. Buna her rektör ve yöneticinin inancının tam olması gerekir. Yeterki siz mahiyetinizde bulunan akademik ve idari personeli ve öğrencileri teşvik edin, gerisi kendiliğinden gelecektir. Şunu ifade etmek gerekir ki; gör kopyala, kes yapıştır ile yayın ve makale olmaz. Yapılan araştırmanın yeri, amacı, zamanı, sağlayacağı yarar göz önüne alınarak belirlenmelidir. Akademik personelin hedefi sadece günü kurtarayım, bir yayın yapayımda ne olursa olsun deyip işin içinden çıkmamalıdır. Akademik personel yöneticilerin sesine kulak vermeli, onların işini kolaylaştırmalı, yeniliklere açık olmalıdırlar. Her bir kurum bir orkestra gibidir, orkestranın şefi ile beraber tüm üyeleri ve enstrümanları bir ahenk içerisinde senkronize olacak şekilde ileriye dönük hedefleri doğrultusunda çok çalışmalıdırlar.
Meslek Yüksekokulları
Başta Milli Eğitim Bakanlığı olarak öğrencilerimizi meslek liselerine yönlendirmeliyiz. Daha sonra meslek ve sanatta ara elaman yetiştiren meslek yüksekokullarına bu programlardan mezun olan öğrencilerimizi yerleştirerek istihdama dayalı teknik eleman yetişmesine imkân sağlamış oluruz. Meslek yüksekokullarında mezun olacak öğrencilerini niteliklerini daha da artırmak amacıyla eğitim verecek akademik personelin sadece öğretim görevlisinden değil öğretim üyesinden de oluşmasına katkı sağlayacak atamaların hızla yapılması gerekir.
Bu duygu ve düşüncelerle 2024-2025 yeni eğitim öğretim yılının üniversitelerimize, akademik ve idari personelimize, öğrencilerimize ve gençlerini bize teslim eden velilerimize hayırlı olmasını dilerim. Allah’a emanet olunuz.