Havalimanlarında yabancı cisim takibi artık yapay zekanın elinde. ODTÜ TEKNOKENT firması Argosai mühendisleri tarafından geliştirilen Akıllı Yabancı Madde Tespit (A-FOD) Sistemi, pistte bulunan kuş türlerini bile tespit edebilecek.
A-FOD'u geliştiren ODTÜ TEKNOKENT firması Argosai Kurucu Ortağı Ümit Yaşar Karadeniz, çalışmalara 4 yıl önce başladıklarını belirterek, geliştirdikleri sistemin görme ve gördüğünü anlama üzerine kurulu olduğunu belirtti.
"Martı ve leyleği bile ayırt edebilecek"
Pistlerin dinamik bir alan olduğunun altını çizen Ümit Yaşar Karadeniz, "Pist üzerinde oluşan kuşlar, yabancı maddelerin oluştuğu anda tespiti için yapay zeka teknolojisi çok faydalı. Bunu ancak yapay zeka teknolojisiyle yapmak mümkündü. Çünkü pistin üzeri çok dinamik, sürekli bir hareket halinde. Burada 3 santimetrelik bir parçayı bile görebilecek ve anlayabilecek, yağmurda ve karda bir kuşu 'bu martı, bu leylek' diye sınıflayabilecek bir teknoloji geliştirdik" dedi.
Türkiye'de alanında tek firma
Türkiye'de tek dünyada ise sayılı firmalar arasında yer aldıklarını ifade eden Karadeniz, şunları söyledi:
"Biz bunu geliştirirken TÜBİTAK ve KOSGEB desteği aldık. Yapay zeka ile bu sorunu çözen dünyada birkaç firmadan birisi olduk, Türkiye'de ise tekiz. Hem FOD alanında çözüm geliştiren hem de yapay zeka teknolojisini havacılık alanında uygulayan tek firmayız. Bizim gibi dünyada radarla yapan birkaç firma daha var."
"Concorde kazasının nedeni yabancı cisim"
A-FOD yapay zeka teknolojisini Gazipaşa Alanya Havalimanı'na kurduklarını anlatan Karadeniz, sistemin dünya üzerinde yalnızca 13 havalimanında kurulu olduğuna dikkat çekti. Paris'te Charles De Gaulle Havaalanı'ndan kalkışından birkaç dakika sonra düşen ve 113 kişinin ölümüne yol açan Concorde uçağının düşme nedeninin, uçağın yakıt tankına çarpan bir cisim olduğunu hatırlatan Karadeniz, sistemin havacılık sektörüne sağlayacağı faydaları şöyle anlattı:
"Böyle kazaların yaşanmaması için yola çıktık. Yabancı madde hasarının havacılık sektörüne yılda ortalama 14 milyar dolar zararı var. Bu aynı zamanda uçakların gecikmelerine, büyük aksamalara neden oluyor FOD havacılıkta ciddi problem. Bu geleneksel yöntemle yani insan gözüyle yapılırken cisimlerin yüzde 5'i bulunabiliyordu. Bu sistemle cisim pistte oluştuğu andan itibaren 3 santimetrelik bir parça dahi o dinamik içerisinde yapay zeka teknolojisi ile yakalanıp alarm üretiyor bunun sonunda da temizleniyor. Bu insan hayatını kurtarması açısından önem kazanıyor."
"3. havalimanı da ona emanet olacak"
3. Havalimanı Yabancı Madde Tespit Sistemi ihalesinde yer aldıklarını da belirten Karadeniz, "Burası dünyanın en büyük havalimanlarından bir tanesi. Biz orada ihaleye katıldık. Hepsi uluslararası olmak üzere 5 tane firma ihaleye katıldı ve biz son ikiye kaldık. Dünyada bu teknolojinin kullanılması için Türkiye başta olmak üzere çalışmalar başladı. Gazipaşa Alanya Havalimanı pilot oldu, Türkiye buna 3. Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanı ile öncülük yapacak. Kısmetse bu yıl Türkiye'de sonra da yurt dışında kurulumumuzu yaparak dünyaya açılmayı hedefliyoruz" ifadelerini kullandı.
Kaynak: DHA