Bismillahirrahmanirrahim
Eşya, vücut ve teşahhusatlarında, nihayetsiz imkânat yolları içinde mütereddit, mütehayyir, şekilsiz bir surette iken,
birden bire gayet muntazam, hakîmâne öyle bir teşahhus vechi veriliyor ki,
meselâ herbir insanın yüzünde, bütün ebnâ-yı cinsinden herbirisine karşı birer alâmet-i farika o küçük yüzde bulunduğu ve zâhir ve bâtın duygularıyla, kemâl-i hikmetle teçhiz edildiği cihetle, o yüz, gayet parlak bir sikke-i ehadiyet olduğunu ispat eder.
Herbir yüz, yüzer cihetle bir Sâni-i Hakîmin vücuduna şehadet ve vahdetine işaret ettikleri gibi, bütün yüzlerin heyet-i mecmuasıyla izhar ettikleri o sikke, bütün eşyanın Hâlıkına mahsus bir hâtem olduğunu akıl gözüne gösterir.
Ey münkir! Hiçbir cihetle kabil-i taklit olmayan şu sikkeleri ve mecmuundaki parlak sikke-i samediyeti hangi destgâha havale edebilirsin? (Otuz Üçüncü Söz)
Bediüzzaman Said Nursi
SÖZLÜK:
âciz : güçsüz
alâmet-i farika : ayırt edici işaret
bâtın : görünmeyen, iç
bilmüşahede : gözle görüldüğü gibi
câmid : cansız
ebnâ-yı cins : kendi cinsinden olanlar
efrat : fertler
envâ : türler
erzak : rızıklar
faaliyet-i hakîmane ve basîrâne ve rahîmâne : şefkat ve merhametle, görerek ve bilerek yapılan hikmetli işler, icraatlar
fâsık-ı gafil : âhiretten ve Allah’ın emir ve yasaklarından habersiz davranan günahkâr kimse
hakîmâne : hikmetli biçimde
Hâlık : herşeyi yaratan Allah
hâtem : mühür, damga
heyet-i mecmua : genel yapı, bütün
imkânat : olabilirlikler, varlığı ile yokluğu ihtimal dahilinde olanlar
izhar : gösterme
kabil-i taklit : taklidi mümkün
kemâl-i hikmet : tam ve mükemmel bir hikmet
kemâl-i mizan ve intizam : mükemmel bir ölçü ve düzen
kıyamet : dünyanın sonu, varlığın bozulup dağılması
muntazam : düzenli
münkir : inkârcı, inançsız
münkir-i cahil : cahil inkârcı
mütehayyir : şaşkın, hayrete düşen
mütereddit : teredütte kalan, kararsız
nebâtât : bitkiler
nihayetsiz : sonsuz
Sâni-i Hakîm : herşeyi hikmetle ve san’atla yaratan Allah
sikke : mühür, işaret
sikke-i ehadiyet : Allah’ın herbir varlıkta birliğini gösteren mühür
sikke-i samediyet : hiç kimseye muhtaç olmayan ve herşey Kendisine muhtaç olan Allah’a ait mühür, işaret
suret : şekil, biçim
şehadet : şahitlik, tanıklık
tabiat : doğa, canlı cansız bütün varlıklar, maddî âlem
taife : grup, topluluk
talimat : emirler, eğitimler
teçhiz : donatma
terhisat : görevlerin sona ermesi
teşahhus : şahıslanma, belirlenme
teşahhusat : şahıslanmalar, belirlenmeler
vahdet : birlik
vech : şekil
vücud : varlık
zâhir : görünen, dış
zaman-ı Âdem : Âdem peygamberin zamanı
zemin : yer
ziyade : fazla, çok