Ali Bakkal, fiilî sünnetlerin bağlayıcılığı konusunu ele aldığı sunumunda “Hz. Peygamberin bütün ahlâkî fiileri bizim için sünnettir” dedi ve “Hz. Peygamber ‘Beni Rabbim terbiye etti ve edebimi güzel eyledi’ diyorsa, ‘ben güzel ahlakı tamamlamak için geldim’ diyorsa, diğer yandan Hz. Allah ‘Ben sizin için onu güzel bir örnek yaptım’ diyorsa onun fiilleri alelâde fiiller olabilir mi?” diye sordu.
Hz. Ayşe validemizin Resulullah’ın ahlâkını soranlara “Siz hiç Kur’ân okumuyor musunuz? Onun ahlâkı Kur’ân idi” dediğini hatırlatan Ali Bakkal şöyle devam etti: “Hz. Peygamber (s.a.v) yürüyen bir Kur’ân idi, yaşayan bir Kur’ân idi, bir nevi konuşan bir Kur’ân idi.”
Prof. Dr. Ali Bakkal bağlayıcılık açısından Hz. Peygamberin fiileri hakkında üçlü bir tasnif sundu.
Buna göre Hz. Peygamberin fiilerini üç ana başlık altında inceledi:
1.Teşrii niteliği, diğer bir deyişle şer’i özelliği bilinen fiiller: Ali Bakkal bunları da kendi içinde;
1) Beyan için olanlar,
2) İbadet özelliği olanlar,
3) Duaları ve,
4) Besmele ile başladığı fiiller olarak dört kategoride ele aldı ve tamamının sünnet olduğunu bildirdi.
Hz. Peygambere has fiiler: Bu fiilleri de;
1) Teheccüd gibi Resulullaha farz, ümmete sünnet olanlar,
2) Birkaç gün üstüste iftarsız oruç tutmak gibi Resulullaha müstehab, ümmete haram olanlar,
3) Dörtden fazla evliik gibi Resulullaha caiz, ümmete haram olanlar,
4) Sadaka almak gibi Resulullah’a haram, ümmete mübah olanlar şeklinde tasnif etti.
Teşrii niteliği bilinmeyen fiillerin ise üzerinde yeterince durulmadığını bildiren Ali Bakkal bunları da dokuz kısımda inceledi:
1) Şeairden olanlar,
2) Gayr-ı müslimlere benzememek için yaptığı fiiller,
3) Örneklik teşkil eden ahlâkî fiiller,
4) Fıtratı tahkim eden fiiller,
5) Cihat için kullanılabilecek temrinler: (Ali Bakkal yüzme, binicilik, atıcılık gibi sporların oyun olarak değil de cihada hazılık niyeti ile yapıldığında sünnet sayılacağını bildirdi.)
6) İmamet ve imaret özellikli fiiller,
7) İstişare ettiği konulara dair fiiller: (Ali Bakkal, Hz. Peygamberin sadece dünya işlerinde istişare ettiğini, zira herhangi bir beşerin ona din konusunda söz söyleyecek durumda olamayacağını söyledi.)
8) Sırf beşeri fiiller: üzüm veya hurma yemek kabilinden olan; şiar, ahlak ve fıtrat özelliği taşımayan fiiller,
9) Sırf dünya işlerine dair olan fiiller.
Prof. Dr. Ali Bakkal ancak bu son dört başlık altındaki fiillerinin; yani imamete dair olanların, istişare ettiği konulara dair fiillerin ve sırf beşeri fiiler ile sırf dünya işi olanların mübah sayılabileceğini, diğerlerinin tamamının ise bağlayıcılık bakımından sünnet olduğunu söyledi.
Kadının erkek karşısındaki durumuna taalluk eden iki hadis hakkındaki soruya cevap verirken, kadınla erkeğin bir elmanın ortadan düzgünce ikiye ayrılmış yarıları gibi olmadıklarını, tırtıklı bıçakla kesilmiş, birisinin ileride olduğu durumlarda diğerinin geride durduğu ama birbirlerini tamamlayan iki yarı şeklinde olduklarını söyledi ve şöyle dedi:
“Cenab-ı Allah herkese fıtratına göre bir vazife vermiştir. O kadar çok şeyi bilmiyoruz ki! 20 senedir bindiğimiz otomobili parçalar ayırsalar ve deseler “20 yıldır biniyorsun buna, hadi birleştir!” birleştiremeyiz. Bazen karşımıza çıkan bir âyetin veya hadisin adalet vechini anlamasak bile itikad ettiğimiz kesin olan bir şey var: Allah adildir!”
Ali Bakkal bir başka soru üzerine çok tartışma konusu edilen mevzu hadislerin bile çoğunun mânâ olarak sağlam, senette sorunlu olduklarını bildirdi.
Şeyma Gür-Barla Platformu