Risale Haber-Haber Merkezi
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
كُلُواْ وَاشْرَبُوا ْ
وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ(1)
Aziz cemaat!
Hâlik-i Rahim, insanlara verdiği nimetlerin karşılığında şükür istiyor. İsraf etmek ise şükür etmeğe zıt bir harekettir ve nimetleri hafife almaktır. İktisat etmek ise, nimetlere karşı bir nevi ticaret yaparak hürmet etmektir. Evet, iktisat etmek, manevi bir şükür, Allahın rahmetine karşı bir hürmet, bize verilen nimetlerde kesin bir berekettir. Bir çeşit, nimetler içindeki manevi lezzeti görmeye bir vesiledir. İsraf ise, yukarda saydığımız hikmetlere zıt harekettir, bereketsizlik, nimetin elden gitmesi gibi vahim neticeler verir.
Ağzımızdaki dil ve tat alma duyguları, sadece nimetlerin tadına bakmak ve mideyi yemekle doldurmak değil, Allahın bizlere verdiği nimetlerin ne kadar mükemmel yapıldığını ve ne kadar çeşitli tatlarla Allahın kendisini bizlere tanıttırmaya çalıştığını anlamak ve bunları hem aklımıza hem kalbimize dinlettirerek maddi ve manevi şükrümüzü yerine getirmek olduğunu bildiriyor.
Muhterem Müslümanlar!
Peygamber (asm)’ın da buyurdukları gibi “iktisat eden maişetçe aile belası çekmez.” (2) Yani iktisat berekete sebep olması ile ve iktisat eden güzel bir hayat geçirdiği hepimizce malum olmasıyla; iktisat eden geçim sıkıntısı çekmiyor. Allah-u Teâla da "Şüphesiz ki rızık veren, mutlak kudret ve kuvvet sahibi olan Allah'tır."(3) "Yeryüzünde hareket eden hiçbir canlı yoktur ki, onun rızkını vermek Allah'a ait olmasın."(4) buyurarak yaşayacak kadar rızkı insanlara vermeyi taahhüt ediyor. İnsanlar görenek belasıyla gerçekte ihtiyacı olmayan bir şeyi, zaruri ihtiyaç diye boşu boşuna masraf yaparak israf ediyorlar. Bu tür israf insanı zillete dilenciliğe harama yönlendiriyor. Belki o şeyi elde etmek için dinini, mukaddesatını, namusunu ve izzetini satmaya kadar gidiyor. İsraf etmemek şartıyla ve sırf şükür vazifesini yerine getirmek için lezzet takip edilebilir. Ve dilimizi Allah’a karşı şükrü yerine getirmek için kullanmak şartıyla leziz taamlar tercih edilebilir.
Aziz Müslümanlar!
İktisadı cimrilikle karıştırmayalım. Tam tersine iktisat izzet ve cömertliktir. Cimrilik hiç kimseye bir şey vermemek anlamına gelir, iktisat ise bir nevi elinde olanı israf etmeden vermek demektir. İslam hukemâsından ve hekimlerin şeyhi meşhur dahi Ebu Ali İbn-i Sina yalnız tıp noktasında “Yiyiniz içiniz fakat israf etmeyiniz” (5) ayetini şöyle tefsir etmiş: Tıp ilmini iki satırda topluyorum. Sözün güzelliği kısalığındadır. Yediğin vakit az ye. Yedikten sonra dört beş saat kadar daha yeme. Şifa hazımdadır. Yani kolayca hazım edeceğin miktarı ye. Nefse ve mideye en ağır ve yorucu hal yemek yemek üstüne yemektir. Yani ara vermeden veya lezzet almak için çeşitli yemekleri üst üste yemektir.
Hazırlayan: Fatih Aksüt
1-A'râf Sûresi, 7/31
2-Müsned, 1:447; el-Münâvî, Feyzü'l-Kadîr, 5:454, no: 7939; el-Hindî, Kenzü'l-Ummâl, 3:36, 6:49, 56, 57.
3-Zâriyat Sûresi, 51:58
4-Hûd Sûresi, 11:6.
5-A'râf Sûresi, 7/31