Bismillahirrahmanirrahim
Ey insan ve ey nefsim, muhakkak bil ki: Cenâb-ı Hakkın sana in’âm ettiği vücudun, cismin, âzaların, malın ve hayvânâtın ibâhadır, temlik değildir. Yani, istifaden için kendi mülkünü senin eline vermiş, istifade et diye ibâha etmiş. Senin gibi, idare etmekten hakikaten âciz ve tedbirden cidden câhil bir şahsa temlik etmemiş. Çünkü, mülk olarak verseydi, idaresini sana bırakmak lâzım gelirdi.
Acaba en kolay, en zahir ve daire-i ihtiyar ve şuurda dahil olan bir midenin idaresini yapamadığın halde, nasıl göz ve kulak gibi daire-i ihtiyar ve şuurun haricinde idare isteyen şeylere mâlik olabilirsin?
Madem sana verilen hayat ve hayatın levâzımatı temlik değil, ibâhadır. Elbette ibâhanın düsturuyla hareket etmek lâzımdır. Yani, nasıl bir zât, ziyafete misafirleri dâvet eder. Onlara, meclis ziyafetindeki eşyadan ve ziyafetten istifadeyi ibâha ediyor, temlik etmiyor. İbâha ve ziyafetin kaidesi ise, mihmandarın rızası dahilinde tasarruf etmektir. Öyleyse israf edemez, başkasına ikram edemez, sofradan kaldırıp başkasına sadaka veremez, dökemez, zâyi edemez. Eğer temlik olsaydı, yapabilirdi ve kendi arzusuyla hareket edebilirdi.
Aynen bunun gibi, Cenâb-ı Hak sana ibâha suretinde verdiği hayatı intiharla hâtime çekemezsin, gözünü çıkaramazsın ve mânen gözü kör etmek demek olan gözü verenin rızası haricinde harama sarf edemezsin. Ve hâkezâ, kulağı ve dili ve bunlar gibi cihazâtı harama sarf etmekle mânen öldüremezsin. Ve eti yenilmeyen hayvanını lüzumsuz tâzip edip katledemezsin. Ve hâkezâ, bütün sana verilen nimetler, bu misafirhane-i dünyanın sahibi olan Mihmandar-ı Kerîm-i Zülcelâlin kavânîn-i şeriatı dairesinde tasarruf etmek gerektir.
Said Nursî
SÖZLÜK:
aziz : çok değerli, izzetli
bilâhare : daha sonra
Cenâb-ı Hak : Hakkın tâ kendisi olan sonsuz şeref ve yücelik sahibi Allah
cihazât : cihazlar, aletler, organlar
ehil : lâyık, alışık, dost
el-minnetü lillâh : “minnet Allah’adır”
envâr-ı Kur’âniye : Kur’ân’ın nurları
gayet : çok
haram : Allah ve resulü tarafından kesin olarak yasaklanmış şey
hassa : birşeye ait özellik
hat : yazı
hâtime çekme : son verme
ibâha : kullanılmasına izin verme, helâl gösterme
iblâğ etme : bildirme, haberdar etme
katletme : öldürme
kavânîn-i şeriat : şeriat kanunları; İslâm dininin her alanda koyduğu prensipleri
mânen : mânevî olarak
mâşaallah : “Allah dilemiş ve ne güzel yapmış”
Mihmandar-ı Kerîm-i Zülcelâl : dünya misafirhanesinde kullarına yardım edip rızıklandıran sonsuz haşmet ve celâl sahibi Allah
misafirhane-i dünya : dünya misafirhanesi
muntazır : bekleyen
müreccah : tercih edilen
nazarıyla : gözüyle, bakışıyla
neşir : yayma
nimet : iyilik, lütuf, ihsan
sarf etme : kullanma, harcama
Sözler : Risale-i Nur için kullanılan diğer bir ad
suret : şekil, biçim
tasarruf etmek : dilediği gibi kullanmak
tâzip etme : azap verme, cezalandırma
telif etme : yazma
teşrik-i mesai : birlikte çalışma, işbirliği
ve hâkezâ : ve böylece, bunun gibi