Bu kişiler hayatı mücadele olarak algılama eğilimindedir. Bu nedenle, yaşanılan her günü, karşılaştıkları her insanı ve her durumu üstesinden gelinmesi gereken bir sorun olarak algılarlar. Beklentileri karşılanmayınca kuvvetli bir rahatsızlık duyarken hedeflerine ulaştıklarında mutlulukları azdır ve kısa sürer. Bu durum kişinin ruh ve beden sağlığını tehdit edebilir.
İşkoliklerde sıklıkla
görülen özellikler
Dürtü ve ihtiras: Bu davranış biçimine sahip kimseler, kendileri ve başkaları için yüksek bir beklenti düzeyi koyar ve bunun gerçekleşmemesi durumunda büyük rahatsızlık duyarlar.
Hareketlerdeki kesinlik ve katılık: Katı ve kesin bir konuşma biçimleri vardır. Seçilen kelimelerin ses tonu ve jestler serttir.
Rekabet, saldırganlık ve düşmanlık duyguları: Aşırı ihtiras ve rekabet duyguları zamanla düşmanlık duygularını artırır. Güven eksikliğinin de bu tür davranışlarda etkisi vardır. Hırslı ve rekabet duygusuna sahip kişiler kendilerini diğer insanlarla karşılaştırarak yerlerini korumaya veya daha iyi olmaya çaba gösterirler. Bu da kişiyi iş bağımlılığına götürür. Bu kişiler işlerine, giderek daha fazla zaman ayırırlar. Halbuki bu, verimliliklerini azaltmaktadır. Hırs ve rekabet duygularına şiddet duygusunun eşlik etmesi de kalp krizi başta olmak üzere birçok hastalığın nedenidir.
Zaman baskısı: Bu kişiler zamanın amansız zorlayıcılığı altında sonsuz bir mücadele içindedir. Bu kimseler devamlı olarak daralan bir zamanda her an daha fazlasına ulaşmanın gayreti içindedir.
Ben merkezcilik: Bu kişiler kendi başarılarıyla meşgul olup büyük çoğunlukla hayatın diğer cephelerini ve ailelerini ihmal edecek ölçüde kendilerini işlerine verirler. Günümüz hayat şartlarının bunda etkili olduğu, rekabet piyasasının insanları daha fazla mücadele etmeye teşvik ettiği düşünülse de önemli olan kişinin nerede duracağını bilmesidir. İş konusunda nerede duracağını ve önceliklerini bilemeyen bazı kişilerde stres şu tür sorunlara yol açar:
Kanda yüksek düzeyde kolesterol ve yağ,
Yiyeceklerle alınan kolesterolün kandan atılışında önemli ölçüde yavaşlama,
Kanda pıhtılaşmayı sağlayan (fibrinojen ve trombosit gibi) maddelerde artış,
Şeker hastalığına yatkınlık.
İş merkezli davranış biçiminin tam karşısında da, daha rahat sakin ve zaman baskısını çok aşırı hissetmeyen bir kişilik tarzı ve davranış biçimi yer alır. Bu kişiler zamanı akıllıca programlamaya önem verip bunu büyük ölçüde yapabildiklerinde zaman baskısını çok hissetmezler. Bu kişiler hayatlarındaki küçük şeylerden zevk almaya da zaman ayırırlar. Mesela sabah işe giderken güneşin doğuşunu izlerler. Tamamen işlerine odaklanıp hayatın diğer boyutlarını unutmazlar. Hayatlarındaki küçük görünen güzelliklerden zevk almaya çalışırlar. Sadece işi düşünmezler, hayatın güzel yönlerini görme özellikleri objektif ve dengeli olmalarını da sağlar. İşlerine vakit ayırdıkları kadar ailelerine, dostlarına, kendi sağlıklarına, gelişimlerine, iş dışı ilgilerine de zaman ayırırlar.
Strese karşı dayanıklı olmak için kişinin kendisini ve insanları tanıması ve iletişim becerisi önemlidir. Kişi kendisini tanımaya çalışırsa kapasitesinin üstünde beklenti içine girmez. Yine diğer insanları iyi tanımaya çalışırsa gerçekçi beklentiler içinde olur. Karşısındakine öfkelenmek yerine ondan ne istediğini ve beklediğini iyi ifade eder. Başarı için azim gerekli şart olsa da ruh ve beden sağlığını korumak için zaman zaman da vazgeçmek ve stresi yönetmek daha etkili bir yoldur.
Bunun için sadece sonuçlara değil, bir bütün olarak hayata değer vermek gerekir. Hayatta gel-gitler, hatalar olabilir. Önemli olan, tecrübe sahibi olmak ve olaylardan ders çıkarmaktır. Çalışmanın da, dinlenmenin de yeri ve zamanı vardır. Zaman zaman yavaşlamaktan ve sadece var olmaya çalışmaktan korkmamalıdır. Kişi rahatlamanın daha büyük verim sağladığını bilerek kendisine dinlenme fırsatları hazırlamalıdır.
Zaman