Nakkaş Semih İrteş, Topkapı Sarayı’nda 50 yıl boyunca edindiği tecrübeyle konuşuyor; gelenekli sanatlarda usta-çırak ilişkisi şart!
Topkapı Sarayı’nda restorasyon faaliyetleri dur durak bilmiyor. Sebebi ise Saray’ın çok büyük olması ve her sene başka bir bölümde onarım ve tezyinatların devam etmesi. Saray’da 50 yıldır bu çalışmalarda görev alan nakkaş ve kalemkar Semih İrteş bu durumu şöyle örnekliyor: “Topkapı Sarayı harem dairesinde 400 küsur oda vardır. Her sene belirli mekanlarda onarımlar yapılır. Biz de iç mekanların tezyinatını gerçekleştiriyoruz.” Semih İrteş’in çalışmaları Topkapı Sarayı ile de sınırlı değil. Ortağı Mamure Öz ile “Osmanlı nakkaşhane” geleneğinin küçük bir modeli olarak Nakkaş Tezyini Sanat Merkezi’ni kuran İrteş, mimari ve kitap süsleme sanatlarını tek çatı altında buluşturdu. Bugüne kadar çoğunluğu cami, 500’e yakın eserin restorasyon ve tezyinatını yapan Semiş İrteş, tezyinatı bir aile sanatı olarak sürdürüyor. Babası Sabri İrteş’in Topkapı Sarayı Kubbealtı’ndaki çalışmaları ile nakkaşlığa başladığını anlatan İrteş, babasının yanında Topkapı Sarayı’nda çalışarak çıraklığını tamamlamış. Bugün de Topkapı Sarayı’nda çalışmaya devam ettiğini söyleyen İrteş, “Topkapı Sarayı, hem mimarisi hem tezyinatı, hem de eğitimleriyle Osmanlı medeniyetinin merkezidir. Topkapı Sarayı’ndaki çalışmalarımız hala devam ediyor” diye konuşuyor. İrteş, sanat faaliyetlerini 2008 yılından bu yana Mimar Sinan’ın inşa ettiği Valide-i Atik Külliyesi Tekke Binası’nda ‘Nakkaş Tezyini Sanatlar Merkezi’nde sürdürüyor.
Kurslardaki eğitim yeterli mi, tartışılır
Günümüzde geleneksel el sanatlarına verilen önemin yüksek seviyede olduğunu ifade eden İrteş, “Kurumlar tarafından bu konularla ilgili kurslar açılıyor. Yapılan kurslarda eğitim yeterli mi, değil mi? Bu hep tartışılır. Ancak bu eğitimlerin usta çırak ilişkisi içerisinde uzun yıllar devam etmesi gerekir. Bizim mimari tezyinat uğraşımız baba mesleği ve bugün 3. kuşakta devam ediyor” diyor. Türkiye genelinde restorasyon çalışmalarının hızlı bir şekilde devam ettiğini kaydeden İrteş, restorasyon ilkelerine sadık kalarak onarımların yapılması için restorasyonun kendi sınırları doğrultusunda sürdürülmesi gerektiğini söylüyor. Semih İrteş’le birlikte ‘Nakkaş Tezyini Sanatlar Merkezi’ni kuran Mamure Öz de 35 yıldır tezhip sanatıyla uğraşıyor. Bütün dünyada İslam sanatlarına karşı bir ilgi oluştuğunu vurgulayan Öz, “Bir şey çok popüler olduğu zaman, ne yazık ki yozlaşmaya mahkum. Aynı şey geleneksel sanatlarımız için de geçerli. Bugün birkaç ders alıp, hemen ders veren kişiler var. İslam sanatları, bu kadar hafife alınmamalı. Bu sanatların çok katı bir disiplini var. Değişik yüzyıllara ait farklı ekolleri çok iyi özümseyip daha sonra kendi tasarımlarınızı ortaya dökmeniz gerekiyor” diyor.
Star