Çocuklarımızın arasındaki kıskançlığın giderilmesinde veya daha da şiddetli devam etmesinde biz anne-babaların ne kadar katkısı bulunmaktadır?
Anne-babalar nasıl davranmalıdır ki kardeşler, arkadaşlar arasındaki kıskançlık giderilebilsin veya en aza indirilebilsin?
Çocuklar, kardeşleri ve arkadaşları ile kıyaslama yapılmamalıdır. Kıyaslama, karşılaştırma öfke duymaya neden olabilir. Çocuk saldırgan davranışlar da bulunabilir.
“Ablan senden daha başarılı” dediğimizde çocuk da ablasına ve annesine karşı öfke duygusu ortaya çıkar.
Her çocuğun becerileri farklıdır. Okulun ilk döneminde çöp adam çizerken, öğretim yılının sonunda daha belirgin insan resmi çizmeye başlar. Onun için çocuk kendi beceri ve davranışları kategorisinde kıyaslanmalıdır. Çünkü bir ay önceki beceri ve davranışları ile sonraki aylardaki beceri ve davranışı farklıdır. Beceri ve davranışları yaşıyla beraber gelişme gösterir.
Çocuğa eski fotoğrafları gösterilerek kardeşinin döneminin kendisinin de yaşadığı anlatılarak kardeş kıskançlığı önlenebilir.
Eve yeni bebek gelecekse bebeğe isim bulmada, evde yapılan hazırlıklarda çocuğun katkısı olursa, çocuk gelen bebeği daha kolay kabullenir ve benimser.
Büyük çocuğa daha fazla zaman ayrılmalıdır. Küçük çocuğu hediye getirildiğinde evde mutlaka büyük çocuğu da verilebilecek hediye bulundurulmalı ve verilmelidir.
Bebeğin altı açıldığında, mama verilirken ve buna benzer küçük işlerde büyük olan çocuktan yardım istenerek sahiplenme duygusu aşılanmalıdır.
Çocuklar oyuncaklar başında kıskançlık yapıyorlar ve kavgaya dönüştürülüyorsa oyuncaklar çocuklar arasında paylaştırılır. Belirli süre sonra oyuncakların değiştirileceği söylenir ve süre dolduğunda oyuncakların değiştirilmesi sağlanır. Çocuklar bu çözüm yoluna rağmen hala kıskançlığa devam ediyorlarsa tüm oyuncaklar ortadan kaldırılarak davranışlarının sonucu yaşatılır. Oyuncakların neden ortadan kaldırıldığı neden-sonuç ilişkisi ile anlatılır.
Arkadaşım ilkokul yıllarında kendinden 3 yaş büyük olan ablasıyla bebek başında sürekli kavga eder, oynarken bebeği bir türlü paylaşamazlarmış. Anneleri aradaki kıskançlığı ve paylaşım problemini ortadan kaldırmak için çok çaba sarf etmiş. Ama nafile. Anne düşünmüş, taşınmış. Sonunda kesin bir çözüm bulmuş ve paylaşılamayan bebeği tavan arasına kaldırış. Kızlar annelerine bebeği sorduğunda anne ne demiş biliyor musunuz?
“bebeğe tatile gönderdim. Uzun süre dönmeyecek”. Arkadaşım ve ablası yetişkin kız olana kadar bebek ortaya çıkarılmamış. Böylece problem ortadan kaldırılmış.
Sizlere sorsam, acaba annenin davranışı doğru mu?
Hepinizden farklı cevapların geldiğini duyar gibiyim. Bir kısmınız oh iyi yapmış, bazılarınız keşke bebek bu kadar uzun süre ortadan kaldırılmasaydı, bazılarınız da ben olsaydım farklı yöntem denerdim diyorsunuz. Farklı yöntem uygulayacak anne-babalar da bulunabilir.
Ben mi ne yapardım…
Böyle durumda uygulanabilecek pek çok yöntem var. Ama en etkilisi çocukların bulunduğu ortamı ve ilgi alanına değiştirmek, adaletli davranmak.
Anne-babalar tüm çocukları arasında adaletli davranmaya özen göstermelidir. Eşit ilgi ve sevgi kardeşler arasındaki kıskançlığı en aza indirir.
Kardeşlerin birbirleriyle daha çok paylaşımlarda bulunabilecekleri ortamlar hazırlanmalıdır. Parka, sinemaya, tiyatroya, alış-veriş merkezlerine birlikte götürülmelidir.
Çocuklar ancak 6 yaşında davranışlarının doğru ve yanlış olabileceği ayırımını yapabilir. 6 yaşından önceki dönemlerdeki kıskançlıkların yanlış bir davranış olduğunun farkına varamazlar. Her yanlış davranışında konuşarak doğru davranış nasıl öğretilmesi gerekiyorsa kıskançlığın yanlış olduğu anlatılarak doğru davranış çocuğa öğretilmelidir.
Çocukların kıskançlıklarına önlemede veya en aza indirme de anne-babaların çok sabırlı, fedakâr ve adaletli olmalıdırlar.