Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı aşı geliştirme çalışmalarına ilişkin bilgi verirken, "Rekombinant aşıda üç üniversitemiz hayvan deneyleri aşamasına geldi, hatta bir tanesi hayvan deneylerini başlattı. Hayvan deneyleri tamamlandıktan sonra klinik çalışmalara geçilmesi gerekiyor." dedi.
Varank, CNN Türk yayınında gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Yerli solunum cihazı üretiminin sorunsuz devam ettiğini ve hedeflenen 5 bin cihaz sayısının yakalanacağını aktaran Varank, şu anda üretim yapan firmanın günlük 250 adedin üzerine çıkma kapasitesi bulunduğunu ve ikinci hatta ihtiyaç olması halinde bunu ASELSAN'ın da kurabileceğini söyledi.
Varank, bu cihaza yurt dışından da talep olduğunu belirtirken, "Bu cihazı, gerek duyan diğer ülkelere de nefes olmak üzere ürettik. Satın almak isteyen ülkelerden talepler var ve cihazın satılması için başvuranlar var. Talepleri değerlendiriyoruz. Öncelik kendi ihtiyaç ve planlamamız. Cihazın hakları Sağlık Bakanlığında olduğu için ihraç edilmesiyle ilgili süreci de onlar yürütüyor. Talep oldukça fazla." dedi.
Bu cihazların ihracatının artık önünün açıldığını anımsatan Varank, ev tipi taşınabilir solunum cihazlarının ihracatının başladığını ve bunların birçok ülkeye satıldığını ifade etti. Varank, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da müsaadesiyle solunum cihazı üretmeye başlayan Ford'un buna yönelik parça ihtiyaçlarının da karşılanmaya başlandığını anlattı.
Varank, TÜBİTAK ile birlikte yerli tanı kitlerinin üretilmesiyle ilgili çağrı başlattıklarını da anımsatarak, "Özellikle yeni nesil tanı kitlerinin, hızlı tanı kitinin üretimiyle ilgili güzel gelişmeler var. Bizim desteklediğimiz hızlı sonuç verebilen mikrobiyolojik değil, nanoteknoloji esasına dayanan hızlı tanı kitinin belki de dünyada ilk olacak şeklide haziran ayı gibi inşallah prototipini üretmeyi planlıyoruz. Güzel netice alırsak dünyaya bu yeni bir inovatif ürünü çıkarma şansımız olacak. Haftaya bu tanı kitleriyle ilgili çalışan tüm ekiplerle sanal konferans düzenleyeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
"Klinik aşamaya gelecek çalışmaları destekliyoruz"
Aşı çalışmaları kapsamında da bilim insanlarıyla TÜBİTAK koordinasyonunda bir platform kurduklarına işaret eden Varank, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Özellikle bu hastalığın (Kovid-19) tedavisinde kullanılacak ilaçlar ve aşı çalışmalarıyla ilgili projeleri değerlendirmeye aldık. Bu platformda 17 proje destekliyoruz, bunlardan 8 tanesi aşı geliştirme projesi. Bilim insanları ve üniversitelerle çok sıkı iş birliği içindeyiz. Buradan ilk kez duyurmuş olayım, rekombinant aşıda üç tane hocamız, üç üniversitemiz hayvan deneyleri aşamasına geldi, hatta bir tanesi hayvan deneylerini başlattı. Hayvan deneyleri tamamlandıktan sonra klinik çalışmalara geçilmesi gerekiyor. En geç sene sonuna kadar klinik çalışmaya geçecek çalışmaları destekliyoruz."
"AB'nin aşı faaliyeti herkesin erişimine açık olsun"
Varank, Avrupa Birliği'nin (AB) Dünya Sağlık Örgütü ile yürüttüğü aşı çalışmalarına işaret ederek, "Burada 7,5 milyar avroluk fon oluşturup tüm dünyadaki araştırmaları desteklemek istiyorlar. Maddi katkı kısmını yakın zamanda ilan edeceğiz ama önemsediğimiz, bu faaliyetin herkesin erişimine açık olması. Bütün insanlık buradaki çalışmalardan faydalanmalı, böyle bir fondan ülkemizdeki araştırma faaliyetlerinin destek almasını istiyoruz. Oradaki bütün çalışmaları yakından takip ediyoruz." dedi.
Türkiye'nin maske üretim kapasitesinin de firmaların kapasite raporlarına göre günlük 40 milyon adet olduğunu belirten Varank, "Bu bahsettiğimiz cerrahi maskeler. Bunun yanında penye, kumaş maskelerin de kullanılabilirliğiyle ilgili Bilim Kurulunun görüşü vardı. TSE, ilgili bakanlıklar ve tekstil federasyonları sıkı çalıştık. Birkaç gün içinde bez maskeler, kumaştan örülen maskelerin standartlarıyla ilgili açıklamamız olacak. Böylece piyasayı çok rahatlatmış olacağız. Oradaki taban fiyatı Ticaret Bakanlığı ile görüşeceğiz." diye konuştu.
"N95 ve N99 tipi maske filtresi sıkıntısı kalmayacak"
Bakan Varank, N95 ve N99 tipi maskelerin filtrelerinin yerli olarak üretimiyle ilgili de harekete geçtiklerini söyledi. Varank, şunları ifade etti:
"Bu filtrenin üretimiyle ilgili TÜBİTAK MAM Malzeme Enstitüsüne görev verdik ve onlar bu filtrenin nanofiber malzemeyle üretilmesini başardılar. Şu anda test aşamasındalar. Bunun yanında İstanbul Teknik Üniversitesinde de bir hocamız bunları üretmeyi başardı, onların testleri tamamlandı ve testlerden geçti. Şu anda laboratuvar ortamında bunlar üretilebiliyor. Sanayi ve seri üretime geçmesi için de yatırımlar başladı. Üç ay içinde seri üretim şeklinde üretmeye başlayacağız. Böylece bu maskelerin filtreleriyle ilgili hiçbir sıkıntımız kalmayacak."
Organize sanayi bölgelerinde (OSB) uygulanacak Kovid-19 testleri kapsamında ilk aşamada Kocaeli'de 15 bin test yapıldığını anlatan Varank, bu testler sonucunda vaka sayısının bindelik oranlarla ifade edilecek kadar düşük olduğunu söyledi. Varank, Ankara'da da bugün itibariyle çalışanlardan numune almaya başladıklarını, ardından da İstanbul, Tekirdağ, Bursa, Gaziantep ve Manisa gibi sanayi şehirlerinde bu sürecin başlatılacağını belirterek, "Ay sonuna kadar tüm OSB'lerde bu işi devreye almış olacağız." dedi.
Varank, üretim süreçlerinde dijitalleşmeye geçmek isteyen firmalara destek verdiklerine de dikkat çekerek, bu kapsamdaki KOBİ'ler için destek çağrı programlarının başlatılacağını söyledi.
AA