Daha önce, hiçbir dayanağı olmadan tutamayacağı sözler veren birisine “Lafla peynir gemisi yürümez” demiş olabilirsiniz.
Başkalarının yaptıklarını hiç durmadan eleştiren, önerilerde bulunan ancak icraata geldiğinde eleştirdikleri kişilerden bile kötü sonuçlar alan kişiler için kullanılan bu atasözünün hikayesi, bir tüccarla gemi kaptanı arasında yaşananlara dayanıyor.
“Hele peynirler sağ salim varsın…”
Bir zamanlar İstanbul’da, “Edirneli Aksi Yusuf” adında bir peynir tüccarı Trakya’dan getirttiği peynirleri İstanbul’da satar, artanını da deniz yolu ile İzmir’e gönderirmiş.
Elindeki malları gemilere yükletir ama sıra ödemeye gelince her seferinde “Hele peynirler sağ salim varsın, istediğin parayı fazla fazla veririm” diye vaatlerde bulunurmuş.
Daha önce Aksi Yusuf’un oyununa gelen gemi kaptanlarında biri, yola çıkmak üzereyken “Efendi, tayfalarıma para ödeyeceğim. Geminin kalkması için masrafım var. Parayı peşin ödemezsen Sarayburnu’nu bile dönmem” demiş.
Aksi Yusuf, “Hele peynirler sağ salim varsın…” demeye başlamadan kaptan “Efendi lafla peynir gemisi yürümez. Buna kömür lazım, yağ lazım…” diyerek lafını yapıştırmış, parasını da peşin almış.
İddia odur ki bu olaydan sonra dilimize yerleşmiş ve deyimleşmiştir. Geçerliliğini ise ilk günkü haliyle hala koruyor.
trthaber