"Zihnimizin dışında madde yok" ifadesi özünde çelişiktir. Çünkü "dışında" kelimesi mekansal bir ifadedir. Doğrudan maddeye gönderme yapmaktadır.
İkinci olarak "yok" ifadesi de aynı çelişikliğe sahiptir. Zira eğer bir şey "yok" ise zaten ondan "yok" diye bahsedemezsiniz. Dolayısıyla bu yargı da zımnen varlığı kabul eder.
Üçüncüsü ise "zihnimizin" ön kabulü, zihin adlı bir varlık alanına sahip olduğumuzu iddia etmektedir. Bu iddia ise zihin adlı bir varlık alanının var olduğu ön kabulüne dayalı olduğundan "zihin nedir" sorusuna cevap vermemektedir.
Buradaki temel sorun "Varlık" kavramının kendisinden kaynaklanmaktadır. Doğru bakış açısı fenemenolojik yaklaşımdır.
Buna göre ise insan algısı ile dış dünya arasındaki etkileşim "anlık"da gerçekleşir. Bu eş zamanlılık, gerçekliğin tek bir varlık bütününü oluşturan bir bütünselliğe sahip olduğunu gösterir.
İnsan evrenin bir parçasıdır. İnsan ile evren arasındaki ilişki nedensel ve eş zamanlıdır. Bu totolojik bir ilişkidir.
Evrende olan aynı zamanda insanda, insanda olan da aynı zamanda evrendedir.
Maddenin hayal olduğunu iddia etmek ile maddenin asli ezeli gerçeklik olduğunu iddia etmek bu bağlamda farklı kutuplarda aynı iddiayı tekrarlamaktır.
İnsan zihni denilen alan ile insan beyni ve fizyonomisi ayırt edilemeyeceği gibi, evren ya da madde dediğimiz varlık alanı ile de soyut insan zihni ayırt edilemezler.
Doğru olan bütüncül bir varlık bakışına sahip olmaktır. Bütüncül realite ya da gerçeklik budur.
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet