Medresetüzzehra; Bediüzzaman Said Nursi’nin Eski Said dönemi Münazarat eserinde yer alan projelerinden biridir. “Kabr-i kalpten hakaik çıplak çıktı. Namahrem olanlar nazar etmesin” ‘i ifade eden Bediüzzaman’ın muhakemesini, tahayyül ve tasavvurunu anlayabilmek onun kuşatıcı fikirlerini tam anlayabilmek zor olsa gerek. Risale Akademi’nin Teoriden Pratiğe Medresetüzzehra Çalıştayı yapıldı. Medresetüzzehra zihinlerde tecessüm ettirilmeye, ortak aklın birleşmesiyle hakikate pencere açılmaya çalışıldı. Konuşulan maddelerden biri Medresetüzzehra nasıl bir insan modeli önermektedir?
İnsan modeli tasarımını yaparken şu sorulara cevaplar arayabiliriz.
İnsan modeli;
Hayata mana-yı ismiyle mi, yoksa mana-yı harfiyle mi bakıyor?
Terakkisini nefs-i emmare üzerine mi, yoksa faziletli iman üzerine mi bina etmeli?
Baskılayıcı, istibdat eden mi, yoksa hür fikirli, özgür ve adaletli mi olmalı?
Yaptığı iyilikleri kendinden bilen midir? Yoksa acz, fakr, şefkat ve tefekkürle feyze kabil olarak bilen midir?
Kuran-ı Kerim ve Peygamberim Hz. Muhammed (sav)’in; Risale-i Nur ve Bediüzzaman Said Nursi’nin hayatından öğrendiğim ve hayatımızda gerçekleştirmeye çalıştığımız insan modelinde şunların olması gerektiğini düşünüyorum:
Kur’an’ın ilk emri “oku” ve hayat devamlı teallümle tekemmül olduğuna göre sürekli öğrenmedir. Üstadımın “Ben de sizin bir ders arkadaşınızım ve talebeyim.” dediği gibi, her zaman bir öğrenciyiz/ talebeyiz. Bu öğrenme ebedîyendir. Yalnızca dünyada değil ahirette de devam eden bir öğrenme. Allah’ın isim ve sıfatları sonsuz olduğuna göre sonsuz bir ilmi taleb eden bir insan modeli.
“Vicdanın ziyası ulum-ı diniyedir, aklın nuru fünun-u medeniyedir.” İfadesi ile formüle edilen, insan-ı kâmile götüren, aklın ve vicdanın birlikteliğidir. Kelimelerin sıralanışındaki sırlar açıldıkça Bediüzzaman’ın rehber modelini görmek harikadır. Din ilimlerinin ziya kelimesiyle ifade edilişi, güneşi, şemsuşşumusu vicdanda ışıklandırdığı; medeniyetin fen ilimleriyle aklı nurlandırıyor. Burada nur; kendinde ışık olmayan, ay gibi yansıtan anlamındadır. Akılda dimağ mertebeleriyle (tahayyül, tasavvur, taakkul, tasdik, iz’an, iltizam ve itikad) vicdanın unsurları (irade, zihin, his ve latife-i rabbaniye) birleştiğinde insan-ı kamil modeli ortaya çıkmaktadır.
Bu insan modelinde şunlar olsa gerek:
• Kâinata tevhid nazarıyla bakan
• Mana-yı harfiyle tefekkür eden
• Cenab-ı Hakkın isim ve sıfatlarını müşahede ederek hayatına, mahiyetine ulvi bir fihriste, cami bir ayine olduğunu bilen ve ilan eden
• Özgür, Fikri hür, hürriyet-i umumiye ve hukukuna tecavüz etmeyen
• Adil, hakperest, adalet-i mahzayı uygulamaya çalışan
• Faziletli, imanlı, ubudiyetine önem veren, takva sahibi, kemalin, saadetin, hissin, ulviyetin ve vicdanının selametinin din olduğunu bilen
• Salih ve mahir, din ve dünya dengesine sağlayan
• Allah’ın kâinata koyduğu kanunların birbiriyle teavün, tesanüd, teshir, tedbir, terbiye, iaşe, ihsan, ikram, tasvir, nizam, intizam… sistemine tabi olan
• Hamiyetli, Sünnet-i seniyye ile Hz. Muhammed (asm.) rehber edinen
• Ümit verici, şevkli, çalışkan
• Bilimsel araştırmalarda gavvas gibi menbaını bulan
• Mesleki eğitimde uzman
• Fıtratına uygun yetenek ve kabiliyetlerini bilen, ona göre kendini geliştiren
• Dosdoğru sözlü, sıdkı hayatında yaşayan
• Şefkatli, müşfik ve merhametli olan
• Müspet, kuşatıcı ve barışçı olan
• Kavl-i leyyin, yumuşak ve nezaketli olan
• Mukteza-yı hale mutabık hareket eden
• Şeffaf, denge, intizam, eşitlik insanı olan
• Diğergam olan, istiğna ve isar hasletlerini yaşayan
• Fen ilimlerini en ince ayrıntılarına kadar tahkik eden
• İnsan merkezli, insana ve insanlığa değer veren
• Analitik düşünme becerisini geliştiren
• Din ve fen ilimlerini mezc eden, kendini tanıyan, hazmederek geliştiren
• Pratik akla önem veren
• İtidal-i demle, insafla hareket eden, müdavele-i efkara, ortak akla önem veren
• Muhabbetli ve sevecen
• Öğrenmeye hevesli, hazırlık soruları soran ve cevaplarını bulan
• Sanata ve sanatın inceliklerine vakıf olan
• Sivil, teşebbüs-ü şahsi/girişimci olan
• İhlaslı, sadakatli, sebatlı, yaptıklarını Allah’ın rızasında arayan
• “Mü’minler Kardeştir” düsturuyla mesleğinin esas alan, İttihad-ı İslam için İslamiyet’i, insanlığı içine alan bir hizmet ve irşad yolunu seçen
Söz ve davranışlarımızla model olduğumuzda, yaşadığımızda insanlar fevc fevc İslamiyet’e gireceklerdir. Medresetüzzehra’yı her yaşta uygulayabilme duasıyla.