Soru 1: Bedir savaşındaki melekler insanlara insan suretinde mi görünmüşler yoksa ruhani olarak mı? Ve onları mümin kullar da görmüşler mi yoksa sadece kafirler mi görmüşler?
Soru 2: Eğer kafirler melekleri görmüşlerse neden böyle bir mucize karşısında iman etmemişler? Bence ruhani olarak gelip müminlere yardım etmişler, böyle daha mantıklı değil midir?
Cevap
Bedir Savaşı’nda müminlerin meleklerle desteklenmesi konusuna Enfal suresinin 9 ve 12. ayetlerinde de açık biçimde değinilmiş ve bazı sahabiler meleklerin bizzat kafirlerle savaştıklarını ve onları öldürdüklerini ifade etmişlerdir. (Müslim, Cihad, 58; İbn Atıyye, I, 503)
Melekler gayb alemine ait varlıklardır, onların savaşa katılmaları da mucizedir. Gayb alemi ve mucize akıl üstü alanlar olduğu için, meleklerin gelmesini sadece “moral gücü” olarak tevil edip aklileştirmek doğru değildir.
Bedir Gazvesi’yle ilgili oldukça geniş ve bazen de birbirinden farklı rivayetlere yer verilmiştir. Bu rivayetler bazen Kuran’dan ayetlerle desteklenerek kazanılan başarı kimi zaman mucizevi bir içerikte sunulmuştur.
Enfal suresindeki kimi ayetlerde Müslümanların Allah tarafından desteklendiğine işaret edilmektedir. Ancak özellikle yardıma gönderilen meleklerin bizzat savaşıp savaşmadıkları ve onların yardımının hangi boyutta olduğuyla ilgili net bir açıklama bulunmamaktadır.
Alimler, meleklerin yardıma gönderildiği konusunda hemfikir olmakla birlikte, onların direkt olarak savaşıp savaşmadıkları noktasında farklı görüşler ileri sürmüşlerdir.
Bazı alimler, Bedir Savaşında meleklerin bizzat müşriklerle çarpıştığı görüşünü kabul etmektedir.
Bu görüşün kaynağı bazı hadislere dayandırılmaktadır. (bk. Müslim, Cihad ve Siyer, 58; Taberi, Tarih, II, 283-84; Zehebî, 52; Razi, VIII, 210)
Bazı alimler ise, meleklerin Bedir' de bizzat savaşmadıklarını, Müslümanların yanında durarak sayılarını çoğalttıklarını ve onların morallerini yükselttiklerini söylemişler.
Bütün alimlere göre, Melekler Bedir Savaşının yapıldığı alana inmiştir, Çoğuna göre de zaman zaman savaşa katıldıklarına, düşmanı yaraladıklarına veya esir ettiklerine dair sahih rivayetler vardır.
Yine rivayetlerde, düşman tarafı, melekleri yabancı ve atlı insanlar şeklinde gördüklerine yer verilmiştir. Hz. Peygamber Cebrail komutasında inen melekler ordusunu Hazreti Ebubekir’e gösterdiği sahih rivayetlerde vardır.
Tarihler 17 Ramazan Hicri 2’yi; Miladi 13 Mart 624’ü gösterdiğinde, günlerden Cuma idi. Sabahın erken saatlerinde iki ordu karşı karşıya gelince, bir ara Hz. Peygamber aleyhissaalatü vesselam yüzünde bir tebessüm oluştu. O anlarda dönüp Hz. Ebu Bekir’e dedi ki:
“Müjde, ey Ebu Bekir! Müjde! Allah’ın yardımı geldi! İşte şu karşıda Cebrail, tepenin üstünde ve atının üzerinde, hücuma hazır beklemekte, arkasında binlerce melek de ona refakat etmekte!” (bk. Taberi, Razi, Kurtubi ilgili ayetlerin tefsirleri; Fıkh-ı Sire, Gazali, 243)
Sonuç
Bedir Savaşında yardıma gönderilen meleklerin bizzat savaşıp savaşmadıkları ve onların yardımının hangi boyutta olduğu konusundaki farklı görüşler vardır.
Bu farklı görüşler, bazı meleklerin bizzat savaşa iştirak ettikleri bazı meleklerin ise savaşa iştirak etmeyip sadece moral ve destek verdikleri şeklinde anlamak mümkündür. Bu durumda her iki görüş sahiplerinin de farklı yönlere dikkat çektikleri söylenebilir.
Sorularla İslamiyet