Malûmdur ki, adâvet ve muhabbet, nur ve zulmet gibi zıttırlar. İkisi, mânâ-yı hakikîsinde olarak beraber cem olamazlar.
Eğer muhabbet, kendi esbabının rüçhaniyetine göre bir kalbde hakikî bulunsa, o vakit adâvet mecazî olur, acımak suretine inkılâp eder.
Evet, mü'min, kardeşini sever ve sevmeli. Fakat fenalığı için yalnız acır. Tahakkümle değil, belki lütufla ıslahına çalışır. Onun için, nass-ı hadisle, "Üç günden fazla mü'min mü'mine küsüp kat-ı mükâleme etmeyecek."
Eğer esbab-ı adâvet galebe çalıp, adâvet, hakikatiyle bir kalbde bulunsa, o vakit muhabbet mecazî olur, tasannu ve temellük suretine girer.
Ey insafsız adam!
Şimdi bak ki, mü'min kardeşine kin ve adâvet ne kadar zulümdür. Çünkü, nasıl ki sen âdi, küçük taşları Kâbe'den daha ehemmiyetli ve Cebel-i Uhud'dan daha büyük desen, çirkin bir akılsızlık edersin.
Aynen öyle de, Kâbe hürmetinde olan İmân ve Cebel-i Uhud azametinde olan İslâmiyet gibi çok evsâf-ı İslâmiye muhabbeti ve ittifakı istediği hâlde, mü'mine karşı adâvete sebebiyet veren ve âdi taşlar hükmünde olan bazı kusurâtı İmân ve İslâmiyete tercih etmek, o derece insafsızlık ve akılsızlık ve pek büyük bir zulüm olduğunu, aklın varsa anlarsın.
Evet, tevhid-i imanî, elbette tevhid-i kulûbu ister. Ve vahdet-i itikad dahi, vahdet-i içtimaiyeyi iktiza eder. (Mektubat. S, 254)
Bediüzzaman Said Nursi
SÖZLÜK:
ADÂVET : Düşmanlık, kin.
ZULMET : Karanlık.
MÂNÂ-İ HAKÎKİ : Gerçek mânâ.
CEM\' : Toplamak.
ESBÂB : Sebepler.
RÜÇHÂNİYET : Üstünlük, üstün oluş, daha önemli olma hâli.
MECÂZÎ : Hakîki olmayan.
TAHAKKÜM : Zorbalık etme; zorla hükmetme, mânevî baskı. Diktatörlük.
LÜTUF : Güzellik, hoşluk, iyilik, ihsan.
NASS-I HADÎS : Hadîsin açık ve kesin hükmü.
KAT-ı MÜKÂLEME : Konuşmayı kesmek.
ESBÂB-I ADÂVET : Düşmanlık sebebleri.
TASANNU' : Yapmacık hareket. Zorla bir şeyi daha iyi göstermeğe çalışmak. Suni hareket.
TEMELLÜK : Sahiplenme, kendine mâl etme.
CEBEL-İ UHUDÎ : Uhud Dağı.
EVSÂF-I İSLÂMİYE : İslâmî vasıflar, sıfatlar.
TEVHİD-İ ÎMÂNÎ : İman ile herşey üzerinde Cenab-ı Hakk\'ın birlik tecellisini görme.
TEVHİD-İ KULÛB : Kalblerde birlik.
VAHDET-İ ÎTİKAD : İnanç ve itikadda birlik.
VAHDET-İ İÇTİMÂİYE : Sosyal birlik, beraberlik.