İstanbul'da Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nde düzenlenen tanıtım toplantısının açılışında konuşan YTB Başkanı Abdullah Eren, Türk dış politikasında son 20 yıldır ciddi bir paradigma değişimi yaşandığını, YTB, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA ) ve Yunus Emre Enstitüsünün bu değişimi ihdas eden önemli kurumlar arasında yer aldığını söyledi.
Eren, YTB'nin Türk dış politika vizyonuna katkı sağlamaya çalıştığını belirterek, "Türkiye dış politikasının ana uygulayıcısı Dışişleri Bakanlığıdır. Bizim de kurumlar olarak ayrı ayrı amaçlarımız var. YTB, Türkiye'de yaşayan Türkler ile yurt dışında yaşayan Türkler arasında köprü görevi yapan bir kurumdur." dedi.
Yakın coğrafya başta olmak üzere dünyanın her kıtasında faaliyet sürdürdüklerini belirten Eren, Türkiye'nin bu bölgelerde kendine has eğitim ve kültür diplomasisi oluşturduğunu kaydetti.
Eren, 2012 yılından beri "Türkiye Bursaları" adı altında dünyanın dört bir tarafından uluslararası öğrencilere burs verdiklerini anlatarak, şöyle devam etti:
"Biz dünyanın her tarafında faaliyet gösterirken, öğrencilere burs verirken şunu fark ettik. Faaliyet gösterdiğimiz veya faaliyet hedefimizde olan ülkeleri ne kadar tanıyoruz, onlar bizi ne kadar tanıyor diye düşündük. Bunun eksikliğini kurum içerisinde ürettiğimiz spesifik stratejilerle, bölge raporlarıyla ilerliyorduk. Bunun yeterli olmayacağına karar verdik ve düşünce tarihi ile ilgili bir eserin ortaya çıkarılmasına karar verdik."
Eren, YTB'nin sözlü tarih çalışmalarına ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, "Kırım, Ahıska Türkleri, Bulgaristan Türkleri gibi sözlü tarih çalışmalarımız var. Irak Türklerine ilişkin bir çalışmamız var aynı zamanda. Bunlar çalışmalarımızın bir kısmını oluşturuyor. Aynı zamanda kişilere has çalışmalarımız da var. En son Dr. Ahmet Salih ile ilgili bir çalışma yaptık. Bu çalışmalarımızın içinde belli toplulukları ilgilendiren stratejik raporlar da var." diye konuştu.
"Müslüman Dünyada Çağdaş Düşünce" adlı kitabın İslam dünyasının tarih boyunca karşılaştığı meydan okumalara karşı cevap niteliğinde bir eser olduğunu vurgulayan Eren, şöyle devam etti:
"Bu eser, son 80 yıldır İslam dünyasındaki çağdaş fikirleri merkeze alarak önümüzdeki süreçte bu konuda çalışmak isteyenlere büyük bir fayda sağlayacak. Web sitesi çalışmamız var. Eseri buraya yüklediğimizde herkes kolayca ulaşabilecek. Planlamalarımız düşündüğümüz gibi giderse bu senenin sonuna doğru bu 8 kitaptan oluşan iki serimizle ilgili müstakil bir konferansta yapmayı düşünüyoruz. Çok farklı ülkelerden akademisyen hocalarımız var onları buraya getirmek istiyoruz."
Eren, Orta Asya'da düşünce tarihi ve Sahraaltı Afrika düşünce tarihi ile ilgili iki çalışma ve Azerbaycan düşünce tarihi ile ilgili iki ciltlik bir çalışma daha yapacaklarını söyledi.
"Müslümanların düşüncesi hep geçmişe ait bir düşünceymiş gibi tartışılıyor"
Kitabın Editörü Prof. Dr. Lütfi Sunar ise kitap fikrinin ilk defa 2018'de gündeme geldiğini belirterek, "YTB'de böyle bir projeden bahsettiklerinde zihinlerinde 10 ciltlik bir eser vardı. Başlangıçtaki hedefimize adım adım ilerliyoruz. Şimdi 8'inci cilde vardık. Niyetimiz, bunu 10 ciltte eğer farklı öneriler gelirse belki daha fazla ciltte tamamlamak." dedi.
Sunar, düşünce tarihi alanında genellikle klasik dönemin çalışıldığına dikkati çekerek, bu çalışmalarda son 50 yıldaki çağdaş düşüncelerin ele alındığını söyledi.
"Çağdaş Düşünce" kavramını önemsediğini ifade eden Sunar, şunları kaydetti:
"Müslümanların düşüncesi hep arkaik hep tarihsel hep geçmişe ait bir düşünceymiş gibi tartışılıyor. Çoğu kez belki dikkat etmiyoruz ama bugünkü meselelerimiz ve aktörlerimizi konuşurken bile sanki ölü aktörlermiş ve ölü meselelermiş gibi konuşuyoruz. Bunda özellikle Batılı düşünce dünyasının ve Müslümanların da bu anlamdaki akademik üretimlerinde buna dikkat etmemelerinin çok önemli bir etkisi var. Biz bu kitaplara çağdaş düşünce ismini koyarak bunu aşmaya çabaladık."
"Bu eserle, gönül bağımının yanında düşünsel ve zihinsel ilişkiler kurulacak"
Diyanet İşleri eski Başkanı Mehmet Görmez ise YTB'nin böyle bir eserle Türkiye'ye ve ilim camiasına bir sevinç taşıdığını vurgulayarak, YTB ile beraber Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Yunus Emre Enstitüsü, Maarif Vakfı, Diyanet Vakfı ve Vakıflar Genel Müdürlüğünün gönül coğrafyalarında çok önemli hizmetlere imza attıklarını ifade etti.
Görmez, "Müslüman Dünyada Çağdaş Düşünce" eserinin "gönül coğrafyası" kavramına "fikir coğrafyası" kavramını da ekleyen bir niteliği olduğuna işaret ederek, şunları söyledi:
"Gönül coğrafyamız ile fikir coğrafyamız bu eserle birleştiriliyor. Gönül coğrafyasında yaşayan insanlar. aynı zamanda fikir coğrafyamız hakkında bilgi sahibi oluyor. Böylece gönül bağımının yanında düşünsel ve zihinsel ilişkiler kurulacak. Bu eserle, uzun süre aralarında büyük mesafeler olan, kopuşlar yaşayan milletler, Müslüman topluluklar arasında var olan güçlü gönül bağlarının yerine aynı zamanda zihinsel fikri bağları kuracak olan fikir coğrafyamıza kılavuzluk yapacak bir eserin tanıtımını yapmak üzere toplanmış bulunuyoruz. Bu vesileyle ben fikrin kendisini bizatihi çok değerli bulduğumu ifade etmek isterim."
Görmez, eserin ortaya çıkmasına öncülük ettiği için Eren'e teşekkür etti.
aa