"Hakikaten ben de ona aldandım. Beşer kelâmı farz edip öyle baktım. Gördüm ki, nasıl Bayezid'in elektrik düğmesi çevrilip söndürülünce ortalık karanlığa düşer; öyle de, o farz ile Kur'ân'ın parlak ışıkları gizlenmeye başladı. O vakit anladım ki benimle konuşan şeytandır." (15. Söz'ün Zeyli'nden.)
Mustafa Öztürk'ü kimileri bir 'ilim adamı' sayabilir. Ancak bence 'tarihselcilik' üzerinden harcadığı mesai 'ilim' değildir. Ya? Tastamam 'cerbeze'dir. Çünkü şu çok temel ayrımı kasten-inatla ıskalamaktadır: Öznenin nesneyi muhatap alması 'öznenin nesne türünden olmasını' zaruri kılmaz. Peki neyi zaruri kılar? Öznenin nesneyi kuşatabilmesini zaruri kılar. Hep verdiğim misaldir: Ben bir yaşındaki yeğenimle kimi bebekçe ifadeler üzerinden iletişim kurarım. Pek güzel anlaşırım da. Fakat bir insan o sözlerimi önüne alıp beni tartmaya mizan olarak kullansa çok kolay akıl sağlığımın yokluğuna hükmeder. Zira o sözlerde benim büyüklüğümü kuşatmak yoktur. Ne vardır peki? Benim 'bebeklerle iletişim yeteneğimi ortaya çıkaracak' yönler vardır. Bunu görmek için de sadece 'söz'e bakmak yetmez. 'Muhatab'a da nazar etmek gerekir. Gerektiği yerde muhataba bakmayan hem 'hakkımdaki' hem de 'sözün hakikati hakkındaki' hükümlerinde hata eder.
Bu nedenle Bediüzzaman, Öztürkgilleri isabetle teşhis ettiği o muhteşem paragrafın âhirini şöyle getirir: "(...) muhatabın hissine-fehmine uygun olan bir üslûbun mizan ve mirsadıyla mütekellime bakan elbette dalâlete düşer." Bir İngilizle konuşmak için İngiliz ırkından olmak zorunlu olmadığı gibi Cenab-ı Hakkın bizimle konuşması da Kur'an'ı da beşer kelamı saymaya mecbur etmez. İşte, arkadaşlar, biraz da bu noktadan hareketle derim ki: Öztürk'ün yıllardır savunageldiği argümanlar 'mantığa' değil 'cerbezeye' dayanmaktadır. Yaptığı da 'ilim' değildir. Ağdalı üslûbu seçmesinin nedeni de budur. Delille yapamadığını üslûpla başarmaya çalışmaktadır.
Üstelik yeni birşey de değildir. Furkan'ı hatırlayalım: Orada müşrikler de Aleyhissalatuvesselamın 'insanîliği' veya Kur'an'ın nüzûlünün 'zamana yayılmış olması' gibi hususlar üzerinden benzeri 'beşerîlik' iddialarında bulunurlar. Evet. "Ona gökten bir kitap indirilmeli değil miydi?" veya "Peygamber olarak bir melek gelmeli değil miydi?" manasındaki itirazları hep aynı 'şüphe uyandırma arzusuna' dönüktür. Bir farkla: Onlar Mustafa Öztürk gibi 'belagat zevkinden yoksun' olmadıkları için Kur'an'ın bu yönüyle 'beşerîliği' iddiasında bulunamazlar. Hatta harikalığını 'sihir' gibi ifadelerle açıklamaya çalışırlar. Fakat nüzûl sürecinin, tabir-i caizse, kitap telifi sürecine benzerliği üzerinden, yani vahyin peyderpey gelişi üzerinden, yine bir cerbeze kapısı kollarlar. Tek seferde, belki de meleklerin kanatları üzerinde, insanüstü bir şekilde gelmesi gerektiğini ifade ederler. (Onlara göre Allah ancak böyle konuşur.) Yahut da, diğer bir kısım ayetlerde olduğu gibi, elçinin neden meleklerden değil de insandan olduğunu masaya yatırırlar. Sözde masaya yatırırlar. Özde yaptıkları cerbezedir. Cevap arıyor değillerdir.
Zaman değişir, ifadeler değişir, ama hakikatler değişmez. Evet. Biz aslında Asr-ı Saadet'in farklı sûretlerde tekrarını yaşamaktan öteye gidemiyoruz. Belki kendi çağımıza göre sanjanı değişiyor mevzuun. ('Vahyin mahiyeti' falan gibi başlıklar altında üstüne azıcık fıstık serpiliyor.) Yoksa özü hep aynı kalıyor. Başkalaşmıyor.
Bizde olmayansa şu: Bediüzzaman misal ehl-i sünnet uleması gibi 'bizimle konuşanın şeytan olduğunu' tayin edemiyoruz. Açık yüreklilikle mevzuun adını koyamıyoruz. (Liberal gönlümüz elvermiyor.) Veya, Allah hepsinden razı olsun, sahabe kadar salabetli duramıyoruz. Öyle ya: Onlar asla Ebu Cehil'in, Ebu Leheb'in veya bir başkasının argümantasyonu üzerinden Kur'an'ı tartmaya kalkmazlardı. Bir ilahiyat fakültesinde tefsir kürsüsünü onlara vermezlerdi. Hoca yetiştirme işini böylelere bırakmazlardı. Biz şaşkınız. Bırakıyoruz. Hatta, bırakınız bırakmayı, hasbelkader "Yahu nereye gidiyoruz?" diye soranların ensesine de çöküyoruz. Ellerimizle Mushaf-ı Mübareği yırtacak İbrahim Atabey'ler yetiştiriyoruz.
Değil mi ama: İnsan Kur'an'ı 'Allah sözü' olarak bilirse yırtmaya cüret edebilir mi? Saygısızlık edebilir mi? Hükümlerini inkâra kalkışabilir mi? Bağlayıcılığını sorgulayabilir mi? Ama onu bir parça beşerîleştirdiniz mi, yani öğrencilerinizin kalbinde/kafasında 'manen yırtılmasını' sağladınız mı, artık demeyin keyfinize! Artık lafzullahın başına herşey gelebilir. Ne de olsa insanîdir. İnsandan bilinmiştir. İnsan da insanın kurdudur. Başına getirmedik bırakmazlar. Cenab-ı Hak bu fitne-i ahirzamanın karanlığından cümle mü'min gözlerini muhafaza eylesin. Âmin. Âmin. Âmin.