Fıkıh kitaplarının yazıldığı devirlerde bugünkü gibi ceplere girecek kadar küçük konuşma araçları bulunmadığından, telefonun adı verilerek yazılmış özel bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak, yazılan umumi hükümlere baktığımızda, namazda çalan telefonu kapatmaya cevap olabilecek ölçüler bulmak da mümkündür. Şöyle ki:
Namaz kılarken yapılan çok iş (amel-i kesir) namazı bozar, az iş (amel-i kalil) bozmaz!
İşte bu ölçü, fıkıh kitaplarında umumi ve sabit bir kaidedir:
Namazda iken tek el ile yapılan bir iş namazı bozmaz. Mesela, namazda secdede başından takkesi düşen kimse, tek el ile takkesini başına koyacak olsa namazı bozulmaz, ama iki eliyle yaparsa bu işi namazı bozulur. Çünkü namazda iki eli birden, namaz dışı bir işle meşgul etmek, namazı bozacak kadar çok işten sayılır.
- Ayrıca namaz kılan bir kimsenin, önünden geçmemek mümkün iken, bir kimse yakın önünden geçerse namaz kılan onu engellemek için hareket edebiliyor, geçmemesi için gerekeni yapabiliyor.
- Namazda yılan, akrep gibi tehlikeli bir hayvan yaklaşsa, namaz kılan bunları öldürebiliyor ve bu hareketler namazı bozmuyor.
- Cemaatle namaz kılan bir kimsenin abdesti bozulsa, çıkıp abdest alarak geri dönmesi ve namaza cemaatle devam etmesi de namazı bozmuyor.
Şu hâlde namazda, namaz dışı her hareket namazı bozmuyor. Böyle bir gereklilik bulunmadığı hâlde, namaz dışı hareketin namazı bozabilmesi için onun da "çok" olması, dışardan bakan birinin "Bu kişi namazda değil" diyecek ölçüde olması gerekiyor.
Bu örneklerden hareketle diyebiliriz ki, cemaatle namaz kılarken cep telefonu çalmaya başlayan kişinin, mümkün olan en az hareketle telefonu susturması gerekir ve bu hareket namazını bozmaz. Bu yapılmadığı takdirde, telefon çaldığı sürece hem kendisinin hem de başkalarının zihni namazdan kaymakta, huzur bozulmaktadır.
Cebinde telefonu çalan imamın telefonunu kapatıp namaza devam ettiğini söyleyenler de böyle bilmeliler. Ancak imamlık yapan kimsenin bu kadar dalgın ve dikkatsiz olması uygun değildir. Çünkü bu gibi namaz dışı el kol hareketleri ikiyi geçmedikçe namazı bozmasa da, mekruhluktan kurtulamaz.
Daha açık ve net anlaşılması için telefon konusunu şöyle sıralayabiliriz:
1. Namaza gidecek kimse önce kendine bir dikkat çekmeli, telefonunu cami avlusunda baştan kapatmayı alışkanlık haline getirmelidir.
2. Şayet bir unutma olur da kapatılmayan telefon namazda çalarsa, tek elle kolayca kapatmanın namazı bozmayacağını bilmeli, hemen tek elle müdahale ederek müsait yere koyduğu telefonu parmak ucuyla basıp kapatmalı, namazdakilerin huzurunu bozmayı uzatmamalıdır.
3. Bazı telefon zilleri gerçekten de cami içinde ibadet edenleri tedirgin edecek oyun havaları çalmakta, namaz içindeki huzuru gerçekten de bozmaktadır. Böylece camiye namaza gelenin kazandığı sevap mı, yoksa oyun havaları dinleterek sebep olduğu günah mı daha fazla sorusunu akla getirmektedir. Bu sebeple telefona müzik sesi değil de kuş sesleri gibi tabii hafif sesleri eklemek suretiyle rahatsızlığı asgariye indirmeye gayret etmelidir.
4. Caminin hemen kapısında telefonu açıp cami içindekileri rahatsız edecek yüksek sesle konuşmaktan da kaçınmalıdır.
5. Peygamber Efendimiz (asm)'in, "Gözümün nuru" (Nesâî, İşretu’n-Nisâ, 1) dediği namaz, gözbebeği gibi nazik ve değerlidir, mutlaka korunmalıdır! Bu ikaz ve uyarı unutulmamalı, telefon gibi dünyevi şeylerle uhrevi huzurun bozulmasına sebep olmaktan korkmalıdır.
Sorularla İslamiyet