'Aurora borealis' olarak da bilinen Kuzey Işıkları, gezegenimizi saran nötr atmosfer ile uzayı oluşturan plazma olarak bilinen elektriksel reaktif madde arasındaki sınırda meydana gelir. Ara sıra uzaydan elektrik yüklü parçacıklar atmosferimize döküldüğünde, nötr parçacıklarla çarpışır ve tutuşturur. Bu da gökyüzünde gördüğümüz güzel dans eden ışık dalgalarıyla sonuçlanır.
Bununla birlikte, aurora daha geniş sınır katmanını da harekete geçirir. NASA, INCAA (Aktif Aurora sırasında İyon-Nötr Bağlantı) görevini duyurarak bu katmanı incelemeye çalışacak. Uzay ajansı, "Dünya'nın en düşük atmosferik tabakası olan troposferin sakinleri olarak, nötr parçacıklardan oluşan havaya alışkınız. Soluduğumuz oksijen ve nitrojen, tüm elektronları hesaba katılan manyetik olarak dengeli atomlar ve moleküllerdir" diye konuyu açıklıyor.
Bizden kilometrelerce yukarıdaki hava ise karakterini temelden değiştirmeye başlıyor. Güneş'in filtrelenmemiş ışınları tarafından enerjilendirilen elektronlar, atomlarından koparılır ve daha sonra pozitif bir yük alır. Bir zamanlar nötr olan bir gaz, plazma olarak bilinen maddenin elektriksel olarak reaktif durumuna dönüşür. Nötr gazın bitip plazmanın başladığı yerde kesin bir sınır yoktur; bunun yerine, iki tip parçacığın karıştığı genişletilmiş bir sınır tabakası vardır.
Günlük rüzgarlar ve manyetik bozulmalar, parçacıkları farklı yönlerde uçurarak, zaman zaman çarpışmalarına ve enerji salınımına neden olur. ABD'deki Clemson Üniversitesinde fizik ve astronomi yardımcı doçenti ve INCAA misyonunun baş araştırmacısı Dr. Stephen Kaeppler, "Hepimiz biliyoruz ki ellerimizi ovuşturursak ısınırız. Aynı temel fikri benimsiyoruz. Sadece şimdi gazlarla uğraşıyoruz" dedi.
INCAA GÖREVİ NEDİR?
INCAA görevinde, aurora gökyüzündeyken uzayın sınırına iki küçük sondaj roketi gönderilecek. Roketlre, Dünya'ya düşmeden önce birkaç dakikalık ölçümler için uzaya çıkmak üzere tasarlanmış küçük fırlatma araçlarıdır. Auroralar gibi kısa, geçici fenomenleri incelemek için idealdirler.
İlk roket yukarı çıkarken, yaklaşık 186 millik en yüksek irtifasına ulaşmadan önce 'buhar izleyicileri' (havai fişek gösterilerinde kullanılanlara benzer renkli kimyasallar) salacak. Buhar takipçileri, suyun nasıl hareket ettiğini görmek için suyla dolu bir lavaboya gıda boyası bırakmak gibi, nötr atmosferdeki rüzgarları izleyerek araştırmacıların yerden görebilecekleri görünür bulutlar oluşturacak.
İkinci roket kısa bir süre sonra fırlatılacak ve aurora içindeki ve çevresindeki plazmanın sıcaklığını ve yoğunluğunu ölçmek için yaklaşık 125 mil yüksekliğe ulaşacak. Kaeppler, bu verilerin aurora'nın elektrikli havanın nötrle buluştuğu sınır tabakasını nasıl değiştirdiğine ışık tutacağını umuyor. INCAA görevi 23 Mart'ta Alaska, Poker Flat'teki Poker Flat Research Range'de başlayacak.
iha