(Bu makale hayatını iman Kur’an hizmetine vakfetmiş, şahsiyet bütünlüğüne erişmiş bir kardeşin izdivaç mevzuunda nelere dikkat edilmeli, neler öncelenmeli sualine dair verilmiş cevapları ihtiva etmektedir. Başkalarına da faidesi olur kanaati ile bir kısmı tayyedilerrek neşredilmesi münasip görülmüştür.)
İzdivacın iffet ve istikametin muhafazası adına günümüzde ziyade ehemmiyet kesbettiği tariften varestedir. Evliliğe olan fıtri ihtiyacı görmemek veya tekellüfi tevillerle önemsiz göstermek, mühim bir sünnetin mahiyetini tağyir etmek, ahlaki sıkıntılara zemin ihzar etmek hükmündedir.
Manevi ve ahlaki değerlerden uzak zümreler hariç, diğer tüm kesimler tarafından aile müessesesinin önemi ittifakla kabul edilmektedir. Cevabı doğru olarak verilmesi gereken hayati soru, bu müessesenin inşasına dair usul ve esasların nasıl belirleneceği gerçeğidir. Yani hayatlarını birleştirmeyi düşünen, yuva kurmaya niyet eden zevc(e)lerin hangi vasıf ve özelliklere sahip olmaları gerektiğidir.
İslam dininden uzak hayat tarzlarını benimseyen cemiyetlerde insanların büyük bir kısmının hayata dair telakkileri, hayattan talepleri ve hayata yükledikleri manalar birbirini andıran özellikler göstermektedir. Zaman geçse, şartlar değişse de bu talepler, idealler ve hayaller birbirine benzemektedir. Çünkü dayandıkları temeller nefsanî olmaktan öteye gidememektedir.
Hâlbuki İslam’ı kabul etmiş cemiyetlerde insan hayatına dair her faaliyetin şer’i esaslara dayanması, metodu ve usulü itibarıyla da meşru ve mübah olması icab etmektedir. Görünen ve görünmeyen sayısız âlemleri yaratan Rahman, hayatın ölçü ve esaslarını hitab-ı ezelisi Kur’an’da vaz’ ve tespit ettiği, tatbike dair örnekleri Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (a.s) sünnetinde tafsilatıyla tarif ettirdiği bilinmektedir...
Hadis-i Şerifte izdivaç; nesep, servet, cemal-i suret ve diyanet olmak üzere dört vasıf üzerine gerçekleştirildiği bildirilmektedir. İnsaniyet-i kübra olan İslamiyet bu unsurların varlığını reddetmemekte, öncelik sıralamasına dikkat edilmesini talep etmektedir. Yani zevc(e) tercihinde diyanetin asıl, diğer unsurların füru olduğunu söylemektedir.
Zevc ve zevce tercihlerinin isabetli olarak tahakkuk ettirilmesi dünyaya gelecek nesillerin sıhhat ve istikametine, içtimai hayatın saadet ve selametine sebebiyet vereceği gerçeğinden hareketle, ne kadar ehemmiyetli olduğu bilinmektedir. Ancak, izdivaç kararının ebedi bir hayatı içine alacak şekilde mutlak bir istikbali ilgilendirdiği bilindiği halde gereken ciddiyet ve önemin verilmediği gözlenmektedir.
İzdivaç kararının isabetli bir şekilde verilmesi, aile müessesinin sıhhat ile devam ettirilmesi adına bir kısım düsturların bilinmesi zevc(e) adayları için önemli bir ihtiyaç olduğu müşahede edilmektedir. Bu itibarla, “nasıl bir zevc(e)” sualine verilecek cevapları hülasa etmek gerekmektedir. Ezcümle;
Aile müessesesinin tesisi, meşruiyet sınırları içinde isabetli bir kararın varlığını iktiza etmektedir. Kararın sıhhati ise, ehil kişilerle yapılacak bir meşvereti gerektirmektedir. O halde izdivaç kararında bu mevzuda ehliyetli kişilerin görüşlerine müracaat etmek, sağlıklı bir yuvanın inşası için gereklidir.
Mes’ud bir ailenin inşasında ana babaların rızaları önemlidir. Evliliğe ait maddi ve manevi mesuliyeti tek başlarına taşımak istemeyen adaylar, ana babaların meşru ve makul taleplerini dinlemelidir. Aile müessesinde ana babaya hiç danışmamak kadar, onların amiyane hissiyat ve fikriyatından çıkan görüşlerini yegâne ölçü kabul etmenin de hatalı olacağı bilinmelidir.
Zevc(e) tercihinde tarafların küfüv olmalarına, yani birbirine münasip olmalarına önem verilmelidir. Hüsn-ü suret, servet ve zekâvet gibi maddi özelliklerde küfüvlük kadar, hatta daha ziyade hüsn-ü ahlak ve diyanetteki denkliğe dikkat edilmelidir. Sıralanan vasıflar itibarıyla aralarında derin ayrılıklar bulunan zevc(e) adaylarının mes’ud bir yuva kurmalarının zorluğu görülmelidir.
Zevc(e) tercihinde akli, kalbi, ruhi ve vicdani bütünlük önemsenmelidir. Varlığın çokluğu ile şımarmış kaprisli veya aşağılık duygusuna kapılmış kompleksli kişiler şahsiyet bütünlüğüne erememiştir. Bu tarz kişilik sahiplerinin ileride aile müessesine zarar vereceği ihtimali üzerinde düşünülmelidir.
Zevc(e) adaylarının paylaşmayı ne kadar önemsedikleri mühimdir. İnsaniyet ve İslamiyet adına imkânlarını ihtiyaç sahibi kişilerle paylaşmayı bilmeyen, hadiseleri ‘önce ben, hep ben’ merkezli değerlendiren kişilerle sağlıklı bir aile müessesesinin tesisinin zorluğu görülmelidir.
Zevc(e) adaylarının gaye-i hayal ve hikmet-i hilkat ile meşguliyet derecesi bilinmelidir. Çünkü zevc(e) adaylarının dünyaya yükledikleri anlam izdivacın saadeti noktasından önemlidir. Dünyayı daimi ve sabit bir mesken olarak gören, dünyaya mana-yı ismiyle önem atfeden kişilerde ahiret mevzuundaki vazifelerin fürû kabul edileceği, yani yeterince önemsenmeyeceği gerçeği görülmelidir.
Dünyaya sevdalanan, fani bir hayatı baki sanan kişilerde maneviyat ve kemalat adına istikrar ve devamın olmayacağı bilinmelidir. Ahiret gerçeğinden bağımsız dünya hayatına tek dünyalı insanlar gibi anlam yükleyen zevc(e) adayları ile izdivaç meselesi gözden geçirilmelidir.
Elhasıl; izdivaç tarafların imtizacını istemektedir. İmtizaç ise; ruhların birbirlerine ünsiyet etmesini iktiza etmektedir. Yani adayların fikri olduğu kadar hissi ve ruhi olarak da birbirlerini tamamlamaları, tekmil etmelerini gerektirmektedir. Bu ise adayların birbirlerini sevmelerini ve saygıya medar erdemlerin varlığını istemektedir.
İzdivaç mes’elesi; zevc ve zevce tarafından ağır mesuliyetlerin idrakini gerektiren, sevgi, saygı, fedakârlık ve sadakat üzerine bina edilen en ehemmiyetli bir müessesedir. Evliliğe ait ağır mes’uliyetin hissedilmediği, sadakat ve fedakârlığın, muhabbet ve hürmetin gösterilmediği evlilikler, hızlı başlayan kolay olarak sonlanan küçük çocukların evcilik oyunlarına benzemektedir...