Bir önceki yazımızda bu yazımız için, Şener Dilek Âbinin, 220 sayfalık "Risale-i Nur'da Hizmet Metodları" kitabınının 104. sayfasından itibaren yer verdiği "Nefs-i Emmarenin Meziyetleri!" kısmını iktibas edeceğimizi ifade etmiştik. Baştan hatırlatalım. Bu yazının altını çizmek zor ama kaleminiz elinizde olursa, notlar tutabilirsiniz. Kitabı temin ettiyseniz ya da edebilecekseniz, buna gerek yok elbette. Not tutmanızı istiyoruz. Çünkü bu notlarda kendinizi, unuttuğunuz yönlerinizi, belki bugünkü, bu akşamki yönünüzü bulacaksınız. Bazen tam da beni tarif ediyor, deyip ara sıra da bu yönümüz de olur muymuş, diye iç geçireceksiniz. Hulâsa kendinizle yüzleşeceksiniz. Belki kalbiniz yorulacak, bazı pasları silmek; derin ve ince marifet derslerini mütalaa için, gönül dostları ile buluşmak iştiyakını duyacaksınız. Hz. Peygamberin (asm) "Bir an bile beni nefsimle baş başa bırakma" duasını düşünelim ve buyurun bu muhteşem nefis tanımıyla birlikte Peygamberimizin duasını tefekkür ve tezekkür edelim.
NEFS-İ EMMARENİN MEZİYETLERİ!
1-Terbiye-yi Kur'aniyeden geçmemiş bir nefis, her an patlamaya hazır bir bomba, her an yırtılmaya hazır bir pislik torbası gibidir; hiç ummadığın bir anda patlayabilir. Ya bir haz ile ya da hiddet ile... Yahut vehim ve hayal ile... Ya da haricî, maddî, süflî, hayvanî, şeytanî,şehvanî muharrikler ile...
2- Özellikle haz dünyası, nefs-i rezilenin mabudu gibidir. Nefis o dünyaya girdi mi her şeyi unutur.
3- Nefis, cibilliyeti itibariyle hayvandan ziyade hayvandır. Ne Şaban tanır ne Ramazan...
4- Nefis her yaşta, her ortamda daima gençtir. Hiç ihtiyarlamaz. İnsanı hep yanlışa, batıla, sefahat ve günahlara çeker. Israrcıdır, ısrarında da asla yorulmaz.
5- Beş on dakika sonra öleceğini bilse bile katiyen iştah,arzu ve habis emellerinden asla vazgeçmez. Ölüp gitmen onun umurunda değildir.İşte nefis böyle bir gafil, böyle bir ahmaktır.
6- Nefis, maymun iştahlıdır; arzu, istek,kabul, tasdik, şöhret namına her şeyden bir şeyler umar. Umduğuna ulaşamazsa bile o arzuları sürekli hayalinde yaşatmaya çalışır.
7- Nefis, sarhoştur. Muhakemesi bulanıktır. Sağa sola sallanan şuursuz bir ahmaktır.
8- Nefis kördür, sağırdır, dilsizdir. Kâinat kitabındaki tekvinî âyetleri görmez. Kur'an sedasını işitmez. Hakikat karşısında dilsizdir.
9- Nefis gübre gibidir. Gübre netice itibariyle toprağa kuvvet verir, çiçek ve meyvelerin yetişmesini vesile olur. Ama mahiyet itibariyle yine gübredir. Suyla onu temizleyemezsiniz. Çeşmenin altına tutsanız, suyu kirletir.
10 - Şımaran nefis, firavunluk yoluna girer. Gitgide sonunda tam bir firavun olur. "Nefsini İlah edineni görmedin mi?" âyetine masadak olur.
11- Nefis kediye benzer. Kediyi ne kadar terbiye edersen et, fareyi gördü mü kediliğini yapar.
12- Nefis, lezzet ve arzularda ebediyet tevehhümünü taşır; sanki hiç ölmeyecek, kabre girmeyecek gibi tam bir ahmaktır nefis.
13- Nefs-i emmare riyakârdır; şeytandan tam ders alan bir riyakâr.
14- NEFSİN MERTEBELERİ VARDIR
a) Hayvaniyet Mertebesi: Nefis bir ömür boyu hayvaniyetten çıkmak istemez. Hayvanî, nefsanî, ve şehvanî iştah taşır.
b) Habîsât Mertebesi: Nefis, her türlü pisliğin içine düşer; pislik içinde yaşar ve her türlü pislik elinden gelir.
c)İfsâdât Mertebesi: Nefis, dehşetli bir müfsittir; ifsat fikrini şeytandan ders alır; tam bir ehl-i fesat olur. Fitne ve kovuculuk yapar, nifak ve şikakı körükler, katar karıştırır, uhuvvete ihanet eder.
d)Mâlâyâniyât Mertebesi: Nefis, malayani, boş ve lüzumsuz şeyleri sakız gibi sürekli çiğner, durur. Boş ve lüzumsuz işlerde tam bir geveze ve çığırtkandır.
e) Takdirât Mertebesi: Nefis, beğenilmeye, övülmeye, alkışlanmaya bayılır; şöhret içini kemirir. O şöhrete ulaşmak için kırk renge girer, maddi ve manevi pek çok şeyini tereddütsüz, hemen bir çırpıda feda eder.
f) İntikam Mertebesi: Nefis, insanî değerlere, kemalâta düşmandır. Kâmil kişileri sevmez, onlarla rekabet eder, onları çok kıskanır. Hasûttur, ehl-i hakikate hased eder; gıybetle, yalanla ve çeşitli desteklerle onları çürütmeye çalışır. Eline fırsat geçse, onları yaşatmak istemez. Gücü yetse, onları ebediyen susturur. Kini elinde kılıç gibidir, kendinden üstün ve meziyetli insanları keser, doğrar, biçer, bitirir; soyunu kurutur ama katiyen kılı kıpırdamaz. İntikam mertebesindeki nefis, katiyyen güzele güzel diyemez. Kördür, güzellikleri görmez, görmek istemez.
g) Taktisat Mertebesi: Kendini herkesin fevkinde, herkesten üstün görür. Velayet, keşif kerameti nefsine nispet eder. Gözü bulutlardadır; ayağı yere değmez. Velâyet, salâhat, neseb iddiasıyla kendine azîm bir paye biçer. Bu vasıflarıyla(!)avunup durur. Bazen de vehmî velâyet içinde enaniyet elbisesini giyer, mürşitlik postuna bürünür. Kendine kudsiyet atfeder. Koyun postu içindeki o kurt, hem kendini helak eder hem de kendine tabi olanları.
Evet dostlar, nefsin bu on dört özelliği ve yedi mertebesi ile bu yazıyı sonlandırıyoruz. Devamındaki yazıda, bu emmare nefsi tanımaya, ona karşı uyanık olmak adına, yapabileceklerimizle devam edeceğiz inşallah.
Selam ve dua ile.