Her düşünce ve davranışın kimyası niyettir.
Niyet öyle bir kimya ki, niyetin gerçek mahiyeti bir sırdır. Yalnız o sırrı Allah(c.c) bilir.
İnsandaki lâtifeler arasında yer alan bilinmezlik özelliği olan sır rın içinde niyeti de olsa gerek.
Eğilim, istek, irade ve cüz'i ihtiyari gibi bir takım özelliklere anlam kazandıran da niyettir.
Niyet yönetimi ve niyetin yönetim biçimi üzerinde biraz beyin fırtınası yapalım.
Niyetin anlamı, niyete etki eden unsurların, faktörlerin, etkenlerin anlaşılmasına bağlıdır.
Niyetin kimyasında öyle bir sır var ki toprağı altın edebilir.
Üstad Bediüzzaman Said Nursi, bu niyet meselesini bilinen klasik anlayışa ilave olarak farklı yorum yapmaktadır.
Niyet, bir cihette fıtri ahvalin ölümüdür
Hayrat ve hasenatın hayatı niyetledir. Fesadı da ucub, riya ve gösterişledir.
Ve fıtri olarak vicdanda şuurla bizzat hissedilen vicdaniyatın esası, ikinci bir şuur ve niyetle inkıta bulur.
Nasıl ki amellerin hayatı niyetledir. Onun gibi, niyet bir cihetle fıtri ahvalin ölümüdür.
Meselâ;
Tevazua niyet onu ifsad eder;
Tekebbüre niyet onu izale eder;
Feraha niyet onu uçurur;
Gam ve kedere niyet onu tahfif eder. Ve hakeza, kıyas et
(Mesenevi-i Nuriye 169)
Buradan ihlasa niyet ihlası ifsat eder
anlamı da çıkar denilebilir
İhlas sırrı gerçekten de derin bir sır.
Vicdani bir hâl meselesi. Ancak insan vicdani olarak kendisi bilir, bir de Allah(c.c) bilir.
İhlas yüklü amelin insanın kendisi dışındakilere pozitif yansıması anlaşılabilir. Ancak ihlasmetre, niyetmetre gibi cihazlar henüz icat edilmedi. Edilemeyecek de
Şeriat ele bakar kalbe bakmaz hükmü de gösteriyor ki, kalbi ve vicdani bir konu olan ihlas ile riyayı ölçüp şeran hüküm vermek mümkün değildir.
İnsanların bu ince sırra muhalif olarak davranışlara, fiillere samimi, ihlaslı, gayr-i samimi hükümleri kolayca verebilmesidir.
Sosyal hayatın en büyük zehiri olan, su-i zan, ön yargı; uhuvvet, muhabbet ve hüsn-ü zan, niyet okumanın sonuçlarıdır.
İhlasa niyet edenler; tevazu perdesi altındaki kalın kibir, gurur ve enaniyetin iç dünyalarındaki yükün ağırlığı altında ezikliğini davranışlarına yansıtırlar
İhlası kazanmak ve muhafaza etmenin yolu, yöntemleri ihlas risalelerinde gayet açık izah edilmekle beraber, yaşama biçimi haline gelmesi din nasihattir hadisinin gereği en az on beş günde bir okunmasının önemi anlaşılmaktadır.
Niyet bir kimyadır demiştik.
Evet, beyinde düşünce ve niyete göre molekül ve hormon üretilmektedir.
Sui zan, haset, kin, adavet, husumet öncelikle sahibinin beyninden başlayıp ruh ve bedenine azap vermektedir.
Olumlu düşünce, halis niyet ile beyinde meydana gelen kimyasal olaylar vücudun tüm anatomisini de etkilemektedir.
İçtenlik, ihlas, samimiyet, olumlu düşünce, şükür, kanat, rahatlık, huzur ve mutluluğun formülleridir.
İhlas, vicdani bir haldir. Niyet edilmez, dikte edilmez, sipariş verilmez.
İçinde Hak olup halk olmayan, yalnız ve yalnız Onun rızası şartı olan, cennet bile maksadın içinde yer almayan, anlatılması da, anlaşıldığının anlaşılmasının da müşkül olduğu, hem zor hem kolay ince bir sır vesselâm