Eğitim ve Bilim İş Görenleri Sendikası (Eğitim-İş), okullara başlangıç maliyetlerini araştırdı. Araştırmada okul masraflarının ortalama fiyatlarına yer verildi. Örneğin, ilkokul öğrencisinin kırtasiye masraflarının en düşük ve en yüksek fiyatlarının ortalamasını alarak, bir ilkokula başlayacak öğrencinin ortalama maliyetinin 1.153 lira olduğunu ortaya koydu. Araştırmada gelir dağılımı ve eğitim maliyetleriyle ilgili şu değerlendirmelere yer verildi:
Hürriyet gazetesinin haberine göre. Eğitim ve Bilim İş Görenleri Sendikası (Eğitim-İş) okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liselere başlayacak öğrencilerin okula başlangıç maliyetlerini araştırdı. Araştırmaya göre bu yıl ilkokul birinci sınıfa gidecek bir öğrencinin başlangıç gideri 1.153, liseye başlayan öğrencinin ise 1.426 lira.
OKULA BAŞLANGIÇ GİDERLERİ
2015-2016 eğitim öğretim yılında;
• Okul öncesi eğitime başlayan bir öğrencinin başlangıç gideri: 707.71 lira
• İlkokul birinci sınıfa başlayan bir öğrencinin başlangıç gideri: 1153.83 lira
• Ortaokula (5’inci sınıfa) başlayan öğrencinin başlangıç gideri 1300.05 lira
• Liseye başlayan öğrencinin başlangıç gideri 1426.02 lira
Geçen yıla göre yüzde 34.61 arttı
Okula başlangıç giderleri geçen yıla göre yüzde 34.61 oranında arttı. Asgari ücretle hayatını devam ettiren bir vatandaş, okula başlayan çocuğu için, bir aylık maaşından fazlasını, en düşük maaş alan memur ise maaşının yüzde 70’ini okul masrafı olarak harcamak zorunda kalacak. Okula başlangıç maliyetlerindeki artışın yanı sıra, ülkemizdeki adaletsiz gelir dağılımı eğitim harcamalarına da yansıdı. Türkiye’de her geçen gün artan gelir dağılımındaki adaletsizlik en fazla eğitim harcamalarında hissediliyor. Zenginler, yoksullara göre eğitime 50 kat fazla para harcıyor. Türkiye’deki en yoksul yüzde 10’luk gelir dilimi ile en zengin yüzde 10’luk gelir diliminin harcamaları arasında 7 kata yakın fark var. Eğitim harcamalarında ise zenginlerle yoksullar arasında 49.7 katlık bir fark ortaya çıktı. Resmi verilere göre Türkiye’nin gelir pastasından en az payı alan yüzde 10’luk kesimin eğitim gideri, genel eğitim harcamasının içindeki payı yüzde 1.
Ailelerin toplam eğitim harcamalarının yüzde 49.7’sini ise en zengin yüzde 10’luk kesim yapıyor. Diğer bir ifadeyle, ikinci yüzde 10’luk kesim toplam eğitim harcamalarının yüzde 1.2’sini, üçüncü yüzde 10’luk kesim yüzde 2.4’ünü, dördüncü yüzde 10’lik kesim yüzde 3.2’sini, beşinci yüzde 10’luk kesim ise yüzde 4.9’unu gerçekleştiriyor.
‘Devlet, okullarına sahip çıkmalı’
Hükümet, 6528 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında özel okullara kayıt yaptıracak olan öğrencilere 3 bin 750 TL’ye kadar destek veriyor. Bu desteğin toplam maliyeti yaklaşık 1 milyar 116 milyon 300 bin TL. Bu ödenek devlet okullarını geliştirme amacı ile kullanılmalı. Ödeneğin devlet okullarına aktarılması halinde öğrenci başına 63.78 TL’lik bir kaynak aktarımı yapılacak. Dolayısıyla 1000 öğrencili bir okula yaklaşık 64 bin TL kaynak verileceğinden okulların velilerden zorunlu olarak bağış toplamasının da önüne geçilecek. Hükümet, çocuğunun gıda harcamalarını karşılamakta zorlanan velilerin, çocuklarını özel okullara gönderemeyecekleri gerçeğini görmeli. Öğrencileri özel okullara yönlendirme yerine, devlet; kendi okullarına sahip çıkmalı personel, fiziksel alt yapı, araç-gereç eksikliklerini gidermeli, herkese eşit nitelikli, bilimsel ve parasız eğitim vermenin yollarını bulmalı.
‘Derin uçurum artıyor’
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) hesaplamalarına göre, Türkiye’deki ailelerin 2014 yılındaki toplam harcamaları 730.4 milyar lira olarak gerçekleşti. Bu harcamanın 17 milyar 530 milyon liralık kısmı eğitim için yapıldı. Eğitim harcamalarının 8 milyar 397 milyar liralık kısmını en zengin yüzde 10’luk kesim yaparken, en yoksul kesimin eğitim için harcadığı miktar ise 175 milyon lirada kaldı. Gelir dağılımında dokuzuncu yüzde 10’luk kesim eğitim harcamalarının yüzde 15’ini yapıyor. Buna göre, dokuzuncu ve 10’uncu yüzde 10’luk kesimler, yani en zengin yüzde 10’luk kesimin Türkiye’deki toplam eğitim harcamalarının yüzde 62.9’unu yaptığı görülüyor. En zengin yüzde 20’lik kesimin eğitim için yaptığı harcama, geri kalan yüzde 80’lik kesimin harcamasının neredeyse iki katı. Zenginlerle yoksullar arasındaki eğitim harcamalarındaki derin uçurumu ortaya koyan TÜİK’in söz konusu hesaplamaları, Türkiye’nin geleceği açısından da derin bir endişe kaynağı oluşturuyor. Türkiye giderek, çok iyi eğitim almış bir azınlık, vasat bir eğitim almış büyük bir çoğunluk olarak ikiye ayrılmaya başladı.
eğitimrehberi