TBMM Darbe ve Muhtıraları Araştırma Komisyonu’nun antidemokratik süreçlere ilişkin hazırladığı rapor taslağında, ilk ve orta öğretimdeki tören olgusuna ciddi eleştirilerde bulunuldu.
Raporda, öğrencilerin sıraya girme, bayrak törenleri ve and içme törenlerinde askeri terminolojinin kullanıldığına işaret edildi ve “Rahatlar, hazır ollarla ve andımızın okunmasıyla süslenen militer komutlar ve bu olgu, askeri darbeler karşısında gösterilen atalete hizmet etmektedir. Bu tarzın mutlaka değiştirilmesi gerekmektedir.” denildi.
Raporda, toplumun darbelere karşı gerekli tepkiyi ortaya koymadığı bu tablonun da darbe düşüncesinde olanları teşvik ettiği belirtildi. “Siyasetin sadece sandıkta icra edilen fasılalı bir süreç olduğu noktasındaki kanaat değişmedikçe; halk, yönetime daha çok katılmadıkça; demokrasiyi kesintiye uğratan müdahaleler karşısında göstermesi gereken refleksleri kazanamayacaktır.” denildi.
Bu reflekslerin kazanılamamasında gençlerin ilk ve ortaöğretimdeki yetiştirilme tarzının önemli olduğu vurgulandı. Raporda, şu tespitlerde bulunuldu: “Türk eğitim sisteminin ayrılmaz bir boyutu olan tören olgusunun militarizmi besleyen yönlerine dikkat çekmek gerekiyor. Öğrencilerin özellikle ilk ve orta öğretimdeki sıraya girme, bayrak törenleri, and içme gibi törenlerde, hep askeri terminolojinin kullanılması; rahatlar, hazır ollarla ve andımızın okunmasıyla süslenen militer komutlar ilk kez Dr. Reşit Galip’in maarif vekilliğinde uygulamaya sokulmuştur ve bu olgu askeri darbeler karşısında gösterilen atalete hizmet etmektedir. Mevcut yönetmelikler değiştirilerek militarizme hizmet edecek törenlerden kaçınılmalı; askeri talimleri, yanaşık düzenleri andıran merasimler sivilleştirilmelidir.” Raporda, harp okullarındaki müfredatın da askerlerin ‘darbeci’ olarak yetişmesine neden olan etkenlerden biri olduğu belirtildi.
Zaman