Soru:
Ölülerinize Yasin okuyunuz diye bir hadis olduğunu duydum ama Fatiha ile ilgili hiçbir kaynak bulamadım, Fatiha-ı Şerif okumanın ölülerimize bir faydası var mıdır? Ve neden mezar taşlarında ruhuna el-Fatiha yazıyor?
Cevap:
- Fatiha suresi de Kur’an’ın bir parçasıdır. Ölülere Kur’an okuyup ruhlarına sevabını göndermenin hükmü Fatiha için de geçerlidir.
Mezar taşlarında ruhuna el-Fatiha yazılması, o mezarı ziyaret edenlerin Fatiha suresini okumalarına vesile olmak içindir.
Kuran'ın en faziletli sûresi Fatiha olduğu gibi, en faziletli âyeti de yine Fatihanın bir âyetidir.
Diğer taraftan, Fatiha suresi, Kur'an'ın bir özetidir. Tevhid, ahirette ceza ve mükafat, sadece Allah'a ibadet, sırat-ı müstakim yani hidayet ve saadet yolu, geçmiş toplulukların ibret alınacak kıssalarını hedef edinen Kuran'ın bu ilk suresinde bütün bunlara temel teşkil eden hususlar vardır.
Ayrıca Fatiha suresi her namazın her rekatında okunur.
Bu ve benzeri faziletlerinden dolayı, Fatiha suresi her vesile ile okunur ve sevapları vefat edenlerin ruhlarına bağışlanır.
- Hanefî mezhebine göre, bir insan akrabasının veya yakın dostunun kabri başında Kur’an okusa güzel olur. (V. Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, 8/49)
Şu ifadeler de Hanefî alimlerine aittir.
“Ehl-i Sünnet ve cemaate göre, bir insan namaz, oruç Kur’an’ın okumak, zikir, hac gibi işlediği güzel amellerinin sevabını başkasına hediye edebilir." (bk. Fethu’l-kadîr, 6/132; el-Bahru’r-Raik,7/379- Şamile-; Reddu’l-Muhtar, 2/263)
- Malikî mezhebinde ise -şartsız olarak- kişinin, kendi kabri üzerinde Kur’an okunmasını tavsiye etmesi caizdir. (V. Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, 8/51)
- Şafii ve Hanbelî mezhebine göre, kişinin kendi kabri üzerinde Kur’an okumayı vasiyet etmesi caizdir. Çünkü, şu üç durumda Kur’an okumanın sevabı ölüye ulaşır: Kabrin yanında okumak, okumadan sonra dua etmek, sevabını ölünün ruhuna niyet ederek okumak. (bk. V. Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, 8/51)
İmam Nevevî’nin el-Memu'unda da (15/521-522) şu bilgilere yer verilmiştir: Şafii mezhebinde daha çok şöhret bulmuş görüşe göre, Kur’an’ın sevabı ölüye ulaşmaz. Ancak, tercih edilen görüşe göre bu sevap -özellikle arkasından dua edildiği zaman- ölüye ulaşır.
- Bazı Şafii alimlerine göre, kabrin sahibi, -arkasından dua okunsun, okunmasın- kabri üzerinde okunan Kur’an sevabından faydalanır. (Yusuf el-Erdebilî, el-Envar, 1/399)
- “Bir mezarlıkta okunan ve oradaki bütün ölülerin ruhuna hediye edilen Kur’an’ın sevabı, bölünerek mi, yoksa bölünmeden mi onların ruhuna gider?” şeklindeki bir soruya karşılık, Şafii alimlerinden İbn Hacer; “Her ölüye okunan Kur’an’ın sevabı bölünmeden tam olarak ulaşır, bu Allah’ın geniş rahmetine en uygunudur.” diye cevap vermiştir. (bk. Buğyetu’l-musterşidîn, s.97)
Bediüzzaman hazretlerinin şu ifadeleri de bize bu konuda ışık tutmaktadır:
"Fâtır-ı Hakim nasıl ki, unsur-u havayı; kelimelerin, berk (şimşek) gibi intişarlarına ve tekessürlerine (yayılma ve çoğalmalarına) bir mezraa (tarla) ve bir vasıta yapmış ve radyo vasıtasıyla bir minarede okunan ezan-ı Muhammedi (a.s.m.) umum yerlerde ve umum insanlara aynı anda yetiştirmek gibi; öyle de okunan bir Fatiha dahi, meselâ, umum ehl-i imanın emvâtına (ölülerine) aynı anda yetiştirmek için hadsiz kudret ve nihayetsiz hikmetiyle manevî âlemde, mânevî havada çok manevî elektrikleri, manevî radyoları sermiş, serpmiş; fıtri telsiz telefonlarda istihdam ediyor, çalıştırıyor."
"Hem nasıl ki, bir lamba yansa, mukabilindeki binler aynaya, her birine tam bir lâmba olur. Aynen öyle de, Yâsin-i Şerif okunsa, milyonlar ruhlara hediye edilse, her birine tam bir Yâsin-i Şerif düşer." (Şualar, s. 576)
Sorularla İslamiyet