Osmanlı arması, gören gözleri mest eden, hayranlık uyandıran bir eser. Cumhuriyet tarihinde Osmanlı eserlerine karşı kara propagandadan kurtulan bazı ender mimari eserlerin girişlerini süsleyen Osmanlı arması, üzerinde 30 ayrı sembol taşıyor. İşte o semboller ve anlamları…
ARMA İLK OLARAK SULTAN ABDÜLMECİD ZAMANINDA KULLANILDI
Turayı hazırlayan Osmanlı padişahı bu tura ile nasıl bir mesaj vermek istemişti?
Osmanli armasi, Osmanlı Devleti`ne ilk olarak Sultan Abdülmecid devrinde girmiştir. Barışçıl bir padişah olup tuğrasının yanına bir gül koydurmuştur. Bu motifle bütünleyici bir rol üstlenmiş, tüm dünyaya ‘ben barışçıl bir padişahım’ demek istemiştir.
Kırım Harbi`nde müttefikimiz olan Fransızlar, bir dostluk armağanı olarak Légion d`Honneur Nişanı`nı Sultan Abdülmecid Han`a verirler. Bunun üzerine diğer müttefikimiz İngilizler bunun gerisinde kalmamak için Diz Bağı Nişanı`nı hediye ederler. III. Edward tarafından çıkarılan Diz Bağı Nişanı`nda şöyle bir gelenek vardır:
Diz Bağı Nişanı verilen kişilerin armaları Windsor Sarayındaki St.George Kilisesi duvarlarına asılırdı. Osmanlı Devleti`nin o güne kadar arması olmadığından Sultan Abdülmecid İngilizlerden bu işin ustalarını göndermesini istemişti.
KİLİSENİN EN YÜKSEK YERİNE ASILIR
Bunun üzerine Kraliçe Victoria, Charles Young’u (bir arma ressamı) İstanbul’a göndermiştir. Charles, Osmanlı Devleti`ne ilk armayı yapar. Etienne Pisani isimli bir tercüman ile icraatlarını yürüten ressam, Osmanlı Devleti`ni bütünüyle kapsayan bir arma yapmak için yoğun çaba sarf eder. Sonunda saltanat kavuğu, sorguç, tuğra ve ay yıldızın da içinde bulunduğu Osmanlı Devletine yakışır bir eser ortaya çıkarır.
Yaptırılan bu arma daha sonra Londra`daki Osmanlı Sefiri Kostaki Efendi’ye gönderilip teslim edilir. Yapımı tamamlanan ve İngiltere’ye gönderilen arma, resmi tören ile alınır ve St. George Kilisesi`nin en yüksek yerine asılır.
ARMANIN SON ŞEKLİ SULTAN II.ABDÜLHAMİD ZAMANINDA BELİRLENDİ
Böylelikle Abdülmecid, Osmanlı Devleti`nde ilk kez yabancı nişan kabul eden sultan olur. Daha sonra Abdülmecid Han`ın oğlu Sultan II. Abdülhamit, babasının devrinde yapılan armaya yeni eklemelerde bulunur. 17 Nisan 1882 yılında resmi arma olarak kabul edilir ve kullanılmaya başlanır.
İŞTE OSMANLI ARMASINDAKİ SEMBOLLER VE ANLAMLARI
1- Tuğranın etrafındaki bu güneş motifi, padişahın güneşe benzetilmesinden ileri gelir
2- II. Abdülhamit`in tuğrası.
3- Sorguçlu Kavuk: Osman Gazi`yi ve tahtı temsil eder.
4- Yeşil Hilafet Sancağı
5- Süngülü Tüfek: Osmanlı ordusunun asli silahı olmuştur
6- Çift Taraflı Teber.
7- Toplu Tabanca
8- Terazi: Şeşper ve asaya asılıdır, adaleti temsil eder.
9- (Üstte) Kur`an-ı Kerim (Altta) Kanunnameler.
10- Nişan-ı Ali-i İmtiyaz.
11- Nişan-ı Osmani
12- Asa ve Şeşper
13- Çapa: Donanmayı temsil eder.
14- Bereket Boynuzu.
15- Nişan-ı İftihar
16- Yay
17- Nişan-ı Mecidi
18- Borazan
19- Şefkat Nişanı
20- Top Gülleleri
21- Kılıç
22- Top
23- El siperlikli merasim kılıcı.
24- Mızrak
25- Çift Teber.
26- Tek Taraflı Teber
27- Bayrak
28- Osmanlı Sancağı
29- Mızrak
30- Kalkan ortasında stilize edilmiş güneş motifi ve 12 yıldız
Bayrakların ortasındaki eliptik şekil ve kavuk saltanat ve hilafeti; soldaki çiçekler müsamahayı; soldaki terazi adaleti; soldaki kitap Kur`an-i Kerim`i; sağ ve soldaki silahlar orduyu; güneş, devletin büyüklüğünü; güneşin ortasındaki yeşil yuvarlak ve içindeki tuğra, en büyük Müslüman Türk hanedanını; tuğranın altındaki ay, dünyadaki bütün Müslümanların hamisi oluşunu; madalyonların asılı olduğu aksam köklü Osmanlı kültürünü; en altta asılı madalyonlar, çeşitli milletlerden oluşan Osmanlı halkını ifade eder.