Cumhuriyet Üniversitesi (CÜ) Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tuncay Dilci, oyunların çocukların karakterini etkilediğini, oyundaki rol ve tutumların çocukların geleceğinin aynası olduğunu belirterek, ailelere çocuklarını oyun sırasında gözlemlemelerini tavsiye etti.
Dilci, AA muhabirine yaptığı açıklamada, oyunların çocukların karakterine etkisi üzerine araştırma yaptıklarını söyledi. Araştırmanın Türkiye genelindeki çocukların yaygın yaşayış biçimi, içinde bulundukları sosyo-ekonomik ve kültürel düzey dikkate alınarak yapıldığını belirten Dilci, tarama yöntemini kullanarak, 5-15 yaş arası 80 çocuktan yaşam öykülerine dair bilgileri aldıklarını ifade etti.
Dilci, araştırmanın 3 yıl sürdüğünü dile getirerek, "Oyunların, çocukların gelecekteki yaşam biçimini belirlediği, çocukların o yönde bir model geliştirdikleri ve bunu gelecekte kişilik ve karakter haline getirdikleri sonucuna ulaştık çünkü çocuğun oyun içinde takınmış olduğu rol ve tutumlar geleceğinin aynası" diye konuştu.
Günümüzde oyunların sanal ortamda oynandığını ve bu nedenle sanal kişilikler geliştiğini belirten Dilci, çocukların geleneksel oyunlara yönlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Dilci, çocuğun oyun tercihinde, duygular, şiddet eğilimi, medya ve yaşanılan çevrenin etkili olduğunu da belirterek, şunları kaydetti:
"Çizgi film kahramanın yaptığı öldürme faaliyetine gülen çocuklar yetişiyor. Dolayısıyla acıma ve vicdan duygusunu tahrip eden bu tür oyun seçimlerinden çocukları uzaklaştırmak gerekir. Bunun yerine kas koordinasyonu sağlayan, zeka, bilişsel yönden geliştiren, çocuklarının kendi oyuncaklarını yapabildiği oyun ve oyuncak türleri tercih etmeli. Oyun esnasında üretken olan, oyuncağını kendisi yapan çocuklar, gelecekte de üretken kişiliğe sahip oluyor. Anne, baba desteğine maruz kalmış çocuklar da ileriki yaşlarda anne, babalarına bağımlı yetiştikleri görülmekte. Bundan dolayı veliler, çocuklarına yardımcı olmak yerine uzaktan rehberlik etmeli ve ihtiyaç duyduklarında hafif destek olmalı. Çocuklara yapboz lego ve düşünsel gelişimini sağlayacak bulmaca çeşitleri,oyun gibi oynatılmalı, yine yarışmacı oyun tarzı benimsenebilir. Aileler, çocuklarını yönlendirmede profesyonel yardım da alabilir."
"Çocuklarınızın oyunlarını gözlemleyin"
Doç. Dr. Dilci, ailelere oyun sırasında çocuklarını izlemelerini önererek, "Çocuğa mümkün mertebe oyun çeşitliliği sunulmalı. Çocuk hangi oyunu tercih ediyorsa karakteri de onun üzerine yoğunlaşıyor. Örneğin, 8 yaşındaki bir çocuk, cinsiyet tanımlamasında sıkıntı yaşıyor ve oyunda cinsiyetine karşı roller ediniyorsa ileride bunlar sorun olabilir. Bunlar gözlemlenerek ilgili uzmanlar yardımıyla arkasındaki nedenler araştırabilir ve çözüm geliştirilebilir" ifadesini kullandı.
Dilci, doğayla iç içe yaşayan çocuk ile şehirdeki çocuğun oyun anlayışının farklı olacağını söyledi. Günümüzde çekirdek ailede yetişen çocuklarda yalnızlık duygusu oluştuğunu ve bu çocukların sosyalleşme problemi yaşadığını dile getiren Dilci, "Çok gruplu arkadaş veya kalabalık mahalle ortamında oynanan ortamda çocuğun sosyalleşmesi, yaşam doyumu, öz güveni yani kişiliği tüm yönüyle gelişmekte. Grup içerisinde demokratik veya kişisel haklara da riayet eden yaşam biçimi benimsemekte" diye konuştu.
AA