Bahar geldi. Bugün papatyaları gördüm, o kadar etkilendim ki ağladım. Kitap okumayan, tabiatı okumayan, çiçekleri okumayan, siyasetin kaba, kırıcı rüzgârı ile kendini yitiren insanlara en iyi ders çiçekler ve papatyalardır.
Baharın gelişinin müjdeleyicisi papatya, cemal-i ilahinin baharla birlikte kendini gösteren en saf en yürekten, samimi ayinesi. Çiçekler varlık ötesinin mavera-i Rabbanînin perdeler arkasından insana gülüşü, gülmeyi en iyi temsil eden, saf bir çiçek. Sonbaharın huşuneti, kışın karı ve soğuk rüzgarları ve varlıkların bir kenara çekilip baharı beklemesinin müjdecisi papatya.
Latince adı ‘Chamomillae Romanae’ olan papatya, papatyagiller familyasındandır. Dünyanın en kalabalık çiçekli bitkiler familyasıdır. Sadece Türkiye’de 1156’dan fazla türü bulunur. Anavatanı Avrupa’dır. Tüm Avrupa’dan Hazar kıyılarına kadar yayılmıştır. Günümüzde buzullarla kaplı Antarktika kıtası dışında her coğrafyada yayılım göstermiştir. Ülkemizde Marmara, Ege, Trakya, Güneybatı Anadolu’da doğal koşullarda yetişir. Mayıs ve Ağustos ayları arasında zarafeti temsil eden beyaz renkte çiçekler açan tek yıllık otsu bir bitkidir.
Yaprakları hafif acı ve baharlı bir tattadır. Zengin C vitamini içerdiğinden papatya yaprakları, dünya mutfağında salataların hem görünümünü hem de lezzetini arttırmak için kullanılır. Balarılarının da çok sevdiği papatyalar bahar mevsiminin en parlak ve dikkat çekici yüzüdür.
Papatya bitkisinden; papatya çayı, papatya yağı, papatya tentürü, papatya sabunu, papatya kolonyası, papatya ekstraktı, papatya ekstresi ve boya elde edilir. Ayrıca içeriğindeki uçucu yağların zenginliğiyle çok çeşitli ilaçların muhteviyatına girmiştir.
Papatyalar çok fazla türe sahip, geniş yelpazeli çiçeklerdir ve fiziksel olarak da birbirlerine çok benzerler. Bu yüzden tüketim için, uzmanları tarafından, doğru türün, doğru şekilde, doğru mevsimde toplanması şarttır. Çünkü her papatya türü, o kadar da masum değildir.
Uygun şartlarda kurutulan papatya, ağzı kapalı bir cam bir kavanozda, loş, serin ve kuru bir ortamda saklanıldığında ömrü 1 yıldır.
***
Papatyalar
Bahar olsun da seyredin
Nasıl süsler bayırları,
Zümrüt gibi çayırları,
Yüze güler o incecik
Gelin yüzlü papatyalar,
Altın gözlü papatyalar.
Tarlalarda hoşa giden,
Sarı, turuncu, pembe, mor,
Bir çok güzel çiçek olur.
Bence güzeldir hepsinden
Gelin yüzlü papatyalar,
Altın gözlü papatyalar.
Yaprakları kıvır kıvır,
O da ayrı bir güzellik.
Boy pos, boyun ipincecik.
Hem güzel, hem de nazlıdır
Gelin yüzlü papatyalar,
Altın gözlü papatyalar.
Rüzgâr eser kâh o yana,
Kâh bu yana, hep beraber,
Dalga dalga eğilirler,
Neşe verirler insana
Gelin yüzlü papatyalar,
Altın gözlü papatyalar.
Tevfik Fİkret
***
Bu toprağın derinliklerinden sana gülen papatya o güzelliklerin geldiği toprağın derinliklerinden seni ahiretin sonsuz güzelliklerine çağırır.
Seni özlediğimde cemalinin hayalini kurduğumda papatyalara bakarım.
Masumiyeti aradığımda papatyalara bakarım.
Olaylar beni incitse de Senin papatyalarına bakar onun estetik tamlığından ruhum düzene girer.
Papatyaları seyreden insan baharın neşesini hisseder.
Bahar ve çiçekler büyük kainat kitabının en etkileyici harfleridir.
Allah Resulü (asm) çiçekleri öper ve “Siz Allah’ın şevketisiniz” dermiş.