Risale Akademi üç hafta önce altı hafta sürecek olan “Risale-i Nur’dan Eğitim Okumaları”nı başlattı. Bu çalışma Risale-i Nur’da 15 vazife çalışmalarının devamı hükmünde. Bediüzzaman Hazretleri Barla Lahikası 285. Mektup’ta talebelerine birtakım vazifeler veriyor.
Bunları daha önce; “1. Beyan, 2. İspat, 3. Cem, 4. Tafsil, 5. Şerh, 6. İzah, 7. Tekmil, 8. Tahşiye, 9. Neşir, 10. Talim, 11. Telif, 12. Tanzim, 13. Tertip, 14. Tefsir, 15. Tashih” şeklinde sıralamıştık.
Bunlardan “şerh, izah, ispat ve tashih” gibi bazı vazifeler üzerinde çokça duruldu, çalıştaylar tertib edildi, köşe yazılarına konu edinildi. Fakat Risale-i Nur’daki birbirine benzer ve mütemmimi olan konuların cem’ vazifesi üzerinde fazlaca durulmadı. Aslında Risale Akademi’nin Risale-i Nur’un 400 bilim dalına göre tasnifi projesi bu vazife ile doğrudan ilintilidir.
Cem vazifesi ile tekmil, tertip ve tanzim vazifeleri arasında da sıkı bir bağ vardır. Birbiriyle ilgili konular bir araya cem edildiği zaman, tamamlayıcı ve ahenkli güzel bir metin haline gelebilir.
Programın Moderatörü, Eğitimci-Yazar Bestami Çiftçi; “Cem; izah, haşiye ve şerh yapabilmek için öncelikle yapılması gereken bir iştir. Risale-i Nur'daki birbiri ile ilgili yerlerin cem edilmesi, konuyu daha iyi kavramak ve yüksek bir bakış açısı elde edebilmek için gereklidir.” diyor.
Bilimsel araştırmalarda herhangi bir konuda araştırma yapılırken öncelikle veri toplamakla işe başlanır. Daha önce bu konuda yapılan çalışmalar toplanır ve sonuçta yeni bulgularla yapılmak istenen yeni çalışma ortaya konur. Veri toplama, konuya hâkim bir bakış açısını sağlar. Bunu yapmadan yeni bir çalışma ortaya koymak zaten mümkün olmayacaktır.
Çiftçi; Risale-i Nur’daki birbirine benzer konuları cem yapacak kişinin hem kendi alanına, hem de Risale-i Nur’a hâkim olması gerektiğini belirtiyor ve bunu, amaca uygun konu ve kavramları, ilgisi olan dolaylı metinleri seçme, anlama, algılama, anlamlandırma ve karşılık bulma açılarından önemli görüyor.
Cem etme aynı zamanda bir tasnif çalışmasıdır. Herhangi bir konuda bir araya getirilen metinler üzerinden güzel bir çalışma çıkarmak için, öncelikle içindekiler bölümü hazırlamak, ona göre bir yön ve çerçeve çizmek gerekiyor. Başlıklara göre metinler yerleştirildikten sonra iş uzmanlık ve tecrübeye dayalı çıkarımlarda bulunmaya kalıyor.
Aslında bu, Risale-i Nur dersi yapan uzman ve tecrübeli kimseler tarafından uzun zamandan beri kullanılan bir yöntemdir. Herhangi bir konuda Risale-i Nur’ların neresinde ne var bildikleri için, oraları birbiriyle tamamlamak suretiyle okuyarak ahenkli ve doyurucu dersler yapmaktadırlar.
Cem ederken konuların bağlantılarına, muvazenelerine ve tenasübüne itina göstermek gerekir. Burada konuyu ihata önemlidir. El yordamıyla bulunan bütünün her bir parçası, konuya ihata olmayınca insanı çok yanıltır. Muvazeneyi ve tenasübü bozar, yanlış tevillere sürükler ve işi noksanlaştırır. Konuya hâkim olanlar, ihata edenler, tenasüp, intizam ve insicamla yorumlayanlar ancak güzel bir çalışma ortaya koyabilirler.
Bu vazifeler yapılırken Bediüzzaman hazretlerinin 285. Mektupta dikkat çektiği hususlar vardır:
1-Mükemmel kaynak; imanın yüksek hakikatlerini ihata eden Risale-i Nur olacaktır. Başka kaynak aramaya gerek yoktur.
2-Mükemmel bir izah, bir hâşiye ve bir şerh; ancak imanın altı esasıyla ilgili müteferrik risalelerde bulunan i'câzî nükteler toplanarak veya haşre dair ayrı ayrı burhanlar cem edilerek yapılabilir.
3-İnşaallah vazifeniz; şerh ve izahla, tekmil ve tahşiyeyle, neşir ve tâlimle, belki Yirmi Beşinci ve Otuz İkinci Mektupları telif ve Dokuzuncu Şuâ’nın Dokuz Makamını tekmille ve Risale-i Nur'u tanzim ve tertip ve tefsir ve tashihle, izah ve tafsile muhtaç yerleri izah ve tafsille devam edecek.
4-Rehberiniz ve kuvvetiniz de; Risale-i Nur’un samimi, halis şakirtlerinin tümünün ihlas ve tesanüdünden süzülen ve tezahür eden bir şahs-ı manevî olacaktır. (Nursi, Barla Lahikası, s. 500-501)
Risale-i Nur’a ve kendi ihtisas alanlarına hâkim olanların hiç vakit kaybetmeden cem ve tasnif vazifesini üstlenmesi, diğer vazifelere de altyapı hazırlaması gerekmektedir. Elimizde mükemmel kaynak var. Mükemmel kuvvet ve rehberimiz de var. O halde daha neyi bekliyoruz? Zaman hızla geçiyor. Ömür bitiyor. “Sizi gidi miras yediler” suçlamasına maruz kalmamak ve Risale-i Nur tarlasının her tarafına yeni çiçekler açtırmak için şimdi çalışmak zamanı.