Risale-i Nurun yüzyılları saran sosyal projeksiyonlarını kısmen sıralamak istiyorum. Tamamı için daha uzun ve yoğun bir çalışma gereğini anlayışla karşılamanızı diliyorum: Özetle;
1-Risale-i Nur, Kuranidir ve hiçbir şahıs ve zümreye tahsis edilemez. Onu okuyanlar, inananlar ve yaşayanlar, derecesine göre dost, kardeş, talebe olarak tanımlanmıştır. Bu yüzyılda Kuranın çağdaş izahını, farklılaşan şartları dikkate alarak analiz etmektedir. Tespitlerden sonra çözüm öneren bir tefsirdir.
Referans değeri vardır. Dayanakları onu güçlü ve vazgeçilmez kılmıştır. Son 95 yılın en dikkat çekici ve etkisini gittikçe arttıran, her yaş ve seviyeye hitap eden İslami bir ekolün inşasıdır.
2-Sosyal hayata dair günümüzü dikkate alan bir yaklaşımı vardır. Muktezay-ı hale mutabık olma disiplinini verir. Yeni şartları, ortamları, gereklerini duruma ve muhataba göre değişen sonuçları, değişmez bir feraset ve prensiple ortaya koyar.
3-Tahkik ehli olmak, vazgeçilmez ölçüsüdür. İlme istinat ile yol alır. Yani araştırmadan, Mihenge vurmadan ölçüyle tartmadan hiçbir malı almaz. Sathi, hissi ve şahıs merkezli oluşum ve dönüşümlerden uzak durur. Sosyal hayatın dinamizmine, Ben merkezli oluşumların ve siyasi ihtirasların dürbünüyle bakmayacak kadar mesafelidir. Konjonktürel rüzgarların yelkenlerini şişirmez. Kendi asli ruhuyla daha derin bir mana ile kendine sabitlenir.
4-Cemaat/şahs-ı manevi/kurumsallık/ortak hafıza ile hadiseleri okur ve mütalaa eder. Ferdiliğin yanıltıcı, zamanın öğütücü zorlamaları ile sosyal değişkenlere göre rotasını değiştirmez ve etkilenmez. Toplum hukuku gereği, ani reflekslerden kaçınır. Az mütehassis/hassas, ağır ve sağır bir tutarlılık, sükunet ve kalıcılık içinde görünenlerin tufanına kendini kaptırmaz. Hızlı ve fevri etkilerin kucağına ve sathiliğine düşürmez. Aklıselimin kalbi kotlarına ve ölçülü duruşun kalıcı izlerine sahiptir.
5-Din adına siyaset, ticaret ve manevi nüfuz temin etmez. Bunu ne oya, ne koya ne de soya tahvil edecek bir niyet ve yaklaşımın en ufak bir ihsasında bile bulunmamayı şiar edinmiştir.
Mukaddeslerin tartışma konusu olmasından, münakaşaya dönüşmesinden ve boğuşmaların menfiliğinden uzak durur. Hikmetle ve cesaretle manayı taçlandıracak bir ihlasın şahsiyetli duruşunu sergiler. İstiğna mesleğinin gönül zenginliğine adanmıştır. Dünyevi beklentilerin ve talepler hiyerarşisinin zaruret bahanelerinden kurulu tuzaklarından uzaklaştırır, korur.
Dünyaya kalben bağlanmamayı, kesben de terk etmeme dengesini verir. Hırslarımızdan ve faydacı ortamların işbirliklerinden azade bir ruh haletinin ulvi zevkini tattırır. Bu yönüyle bağlantısızdır, bağımsızdır, hususidir ve evrenseldir. Bağlandığı nokta Kuranın mana ve kudsiyetidir. Doğu ve batının düşünce hareketlerini aşmıştır. İnsan merkezli bir hususiliğin iman tabanıdır. Beşeriyet anlamında da İslamın evrensel mesaj dokusunu taşır.
6-Sonuç odaklı değildir. Süreç odaklıdır. Vazife merkezlidir. Sorumluluk altında mükellefiyet esaslıdır. Yani Vazifemizi yapmak, vazife-i ilahiyeye karışmamak yaklaşımını temel ölçü alır.
Kazanan veya kaybeden taraf düşüncesinin politik aklıyla ve beşeri zaafların durumdan vazife kıvraklığıyla hareket etmez. Kazanılması gerekenin rıza dairesi ve Risale-i Nur prensipleriyle buna ulaşmak olduğunu gösterir. Akla ispat ettirir.
Çoğunluk baskısına, duyguların feveranına ve radikal dönüşümlerin aklı kısa süreli tatile çıkaran haklı mazeretlerine ve gerekçelerine, ihtisasın ve itikadın kurban edilmemesi gerektiğine inanır.
Bunun adı, mutedil iklim ve sağduyulu tercih ile meşruiyeti sağlayacak zemini korumaktır. Geri adım atmamaktır. Tavizlere sığınmamaktır. Pozitif etkiyi genişletmektir.
İdari ve siyasi gel-gitlere maruz kaldıkça sarsılmayacak bir noktaya kilitlenecek değerlerle donanmış olmaktır. Böyle olunca sükunetin ve diyalogun tebliğ geçişleri hızlanır. Akla avdet başlar. İlkeli kavrayış, bundan sonra hakkın hatırını yüceltir. Sıkıştırılmış ve iliştirilmiş kısa metrajlı sahne oyunlarının etki dalgasından muhafaza eder.