Risale Haber-Haber Merkezi
Muş Alpaslan Üniversitesi Sosyoloji Bölümü öğretim üyelerinden Adem Palabıyık, Cumhuriyet’ten önceki medresi sisteminin Kürt halkı üzerinde sosyolojik açıdan etkili olduğunu belirterek Said Nursi örneğini verdi.
Yeni Asya'da Hasan Hüseyin Kemal'e konuşan Palabıyık, Kürt meselesinin hallinde din adamlarına büyük görev düştüğünü belirterek, “Cumhuriyetin ilânından sonra alınan radikal kararlar ve sonrasında gelen değişiklikler bu sosyolojik yapıyı tahrife uğratmıştır. İstiklâl Mahkemelerinde idam edilen din âlimlerinin oluşturduğu boşluklar, sonraki yıllarda doldurulamamıştır” dedi.
Cumhuriyet’ten önceki medresi sisteminin Kürt halkı üzerinde sosyolojik açıdan etkili olduğunu belirten Palabıyık, “Bu dönemde özellikle dünya konjonktüründen de kaynaklı olarak ulus devlet sürecini en son tamamlayan bir ülke olması ve bunun getirdiği değerleri kendi devlet sisteminde uygulamaya koyan bir Türk ulus yapısına tepki olarak doğmasıdır. Tabiî bu aşamanın—Kürtçülük bilincinin—daha da derinleşmesinin en önemli nedeni de Doğu ve G. Doğu’da hakim olan medrese sisteminin bitirilmeye çalışılmasıdır. Cumhuriyetin kuruluşuna kadar buralarda mevcut olan medrese sistemi, Kürt halkı açısından oldukça önemlidir. Sosyolojik açıdan halkın eğitilmesinin ve belki de halka yön verilmesinin en önemli etkeni sayılabilir. O dönem mevcut şeyhler, aşiret reislerinin çözemediği sorunlara çözüm bulabilmekte ve toplumsal konsensüsü sağlayabilmekteydi Bediüzzaman Said Nursî’nin bir dönem yaptığı da budur. Onun aşiret reisleri ile olan münasebeti, o dönem bir din âliminin ne kadar önemli bir konumda olabileceğinin en önemli kanıtıdır. İşte Cumhuriyetin ilânından sonra alınan radikal kararlar ve sonrasında gelen değişiklikler bu sosyolojik yapıyı tahrife uğratmıştır" şeklinde konuştu.