Radyo 7 programcılarından Eda Çelebi’nin hazırlayıp sunduğu Eda’yla Gün Ortası programına Uzman-Danışman Mustafa Barangül konuk oldu.
Danışman Barangül, sigara içmeden farklı şeyler yapılarak da mutlu olunabileceği vurgusunu yaptı ve sigarayı bırakmak isteyenlerin kendilerini güçlendirecek yeni kimlikler edinmeleri sayesinde rahatlıkla sigarayı bırakabileceklerini söyledi.
EDA: İnsanlar neden sigara içerler? Neden ihtiyaç duyarlar?
MUSTAFA BARANGÜL: İnsanların sigara içmesine baktığımız zaman bunu çok farklı sebeplere bağlamaya gerek yok. Bunlardan birisi ortaokul lise ya da ilkokul çağlarına kadar inmiş olan sigara içiciliğinin sebebine baktığımızda gene anlamda bir rol model olabilmenin getirdiği bir istekten kaynaklanıyor. Tamamıyla büyük adam olabilmek ya da gencin özgürlük duygusunu ailesine ya da çevresine kanıtlama isteği ya da arkadaşları arasında kabul edilme isteği oluşturuyor. Belli bir süre sonra özellikle kişi kendini tamamladıktan sonra artık bağımlılık oluşabiliyor. Ama genellikle ne olursa olsun insanlar bağımlılığı bırakabilir. Bugün yapılan bireysel deneyleri dinleyicilere anlattığımda kesinlikle onlarda farklı şaşkınlıklar yaşacaklar. İnsanların sigara içmesinin ana sebebi mutlu olmak için sigara içiyorlar.
EDA: Size gelen kişilere neler öneriyorsunuz?
MUSTAFA BARANGÜL: İnsanların şunu anlaması çok önemli; sigara içmeden farklı şeyler yapılarak da mutlu olunabilir. İnsanların bunu keşfetmesi anlaması çok önemlidir. Bugün sigaranın zararlı olduğunu herkes biliyor. Sigara içen doktorlar, hekimler, profesörler bunun ameliyatını yapan uzmanlar bile sigaranın zararlı olduğunu biliyor. Fakat bazen onlarda içebiliyor. Çünkü sigara içme sebeplerine baktığımız zaman en temelinde insan acıdan kurtulmak mutluluğa ulaşmak için bir davranış yapar. Bu davranış kapsamı içerisinde de kişinin hayat kalitesini arttıran seçeneklerin olması emin olun sigara bırakabilme davranışı çok daha kolay bir sebebe gidecektir. En temelinden hayatın bize verdiği o farklı mutluluk yollarını görebilmek lazım. Belki hayatın gün içerisinde getirdiği özellikleri görebilmek beklide bu işin en kolay psikolojik yapısıdır.
EDA: Sigara içmenin en büyük zararı nedir?
MUSTAFA BARANGÜL: Baktığımız zaman artık günümüzde bu zamana kadar sigara üreticilerinin yasaklanmış olduğu ya da engellemeye çalıştıkları bir kapsam vardı oda sigaranın beyinde izlemiş olduğu yolu sigara firmaları saklamak için elinden gelen her türlü kampanyayı yapmıştı. Fakat günümüzde yapılan en son bilimsel veriler şunu gösterdi ki; diğer madde bağımlığı yani uyuşturucuların beyinde izlemiş olduğu yol ile sigaranın izlemiş olduğu yol aynı. Aynı nöronları uyarıyorlar aynı yolu kullanıyorlar dolayısıyla kişinin bağımlılığını oluşturuyorlar. Birde sigaranın oluşturmuş olduğu zararların en büyük etkisi; bizim kliniğimize gelen insanlarda sigara bırakma uygulamasına başlamadan önce diğer branşlarla ilgili bir muayeneden geçiriyoruz. Ve bakıyoruz ki kişi sigaraya bağlı oluşan hastalıkların tedavisini çok zor atlatabiliyor. Bugün herhangi bir sebepten dolayı rahatsızlık geçirmiş olsanız emin olun bunun tedavi süreci çok daha kolay olabiliyor. Sigarada ki nikotin saç diplerimizden tutunda ayak parmağımıza kadar her yerimize yayılıyor. İşte o sebepten bir insan sigara içtiğinde yapısına baktığımızda esmerimsi bir cilt ve yorgunluğu rahatlıkla görebiliyoruz.
EDA: Sigara en kolay nasıl bırakılır?
MUSTAFA BARANGÜL: İnsanlar hayatında çok farklı sebeplerden dolayı sigara içiyor. Kimisi stresi yenmek kimisi baskı olabilir kimisi rahatlamak sıkıntısı gidermek için olabilir. Fakat en temelinde gerçekten niçin sigara içtiğinizi anlamanız lazım. Niçin sigara içtiğinizi anlayıp bunu keşfettikten sonra ben bu yolu başka hangi yolla karşılayabilirim diyebilirseniz bu süreç kolay geçiyor. İşin özüde bizim yaptığımız bir danışmanlıktır. Luksopunktur dediğimiz Fransa’dan getirmiş olduğumuz hakikaten efektif sonuçlar aldığımız bir cihaz var. Biz bu cihazı aynı zamanda stresi yenmek panikatak, depresyon, uykusuzluk, migren gibi vakalarda da kullanıyoruz. Dünya sağlık örgütü tarafından kabul edilen akupunktur noktalarına bir lazer uygulaması yapıyoruz. Herhangi bir yan etkisi olmayarak vürudumuzun sigarayı bıraktıracaksak sigarayı bırakmakla ilgili hormonun yeniden aktif hale gelmesi için genellikle kulaklarımızdaki ellerimizde ki belli yerlere kızılötesi uygulaması göndererek kişilerin sigarayı bırakmasını sağlıyoruz.
EDA: Sigarayı bırakırken kişi nasıl beslenmelidir?
MUSTAFA BARANGÜL: Kişi sigarayı içtiği zaman metabolizmanın üzerinde çok ciddi bir ağırlık vardır. Dolayısıyla iştahı kapanır. Sigarayı bıraktığı andan itibaren metabolizmanın üzerindeki bu ağırlık kalktığı için kişi acıkma duygusunu yeniden fark eder. Koku duyma tat alma duygusu açılır. Dolayısıyla kişilerin kilo almaması için biz uygulamış olduğumuz bu yöntemle kişinin iştahını da düzene sokuyoruz. En temeli ise sigarayı bırakabilmek sadece bir düşünce işidir. Kendimizle olan iç iletişimi kontrol edebilirsek sigara bırakma isteğini çok daha fazla şekilde uyandırabiliriz.
EDA: Nikotin vücutta ne gibi bir etki yapıyor?
MUSTAFA BARANGÜL: Vücudumuza nikotin geldiği andan itibaren bizim solunumumuzu çok ciddi bir şekilde etkilemeye başlıyor. Sigaranın vermeye başladığı zarar ciğerlerimize gittiği andan itibaren değil sigarayı ağzımıza aldığımız andan itibaren başlıyor. Çünkü tükürük yoluyla nikotin beynimize yaklaşık sekiz saniyede beynimize ulaşıyor. Ve beyinde bir takım olumsuz durumlar oluşturuyor. Beynimizdeki hücreler öldüğü zaman asla yenilenmeyen hücrelerdir.
EDA: Filtreler koruyucu mu?
MUSTAFA BARANGÜL: Filtreler korucu değil. Çünkü kişiler sigara içmeye alıştıktan sonra kişilerin almak zorunda olduğu endorfin miktarı var. Siz bu endorfini baskılamışsanız endorfin açığınız var ve bunu nikotinle kapatıyorsunuz. Nikotini de filtreli sigara içerek kapatmaya çalışıyorsunuz yine vücudunuzda bir nikotin açığı var. Dolayısıyla günde üç sigara içeceğinize on sigara içmeye başlıyorsunuz. Bu kez daha çok tüketim artmaya başlıyor.
EDA: Sigarayı bıraktıktan sonra kişide ne gibi değişiklikler oluyor?
MUSTAFA BARANGÜL: Kişide en önemli bir değişim solunum almasında bir değişiklik oluyor. Ve her şeyden öte zihinsel anlamda bir canlanma bir açıklık oluşmaya başlıyor. Sanki kişinin önünde bir sis perdesi bir karanlık vardı da o aydınlanmaya başlıyormuş gibi bir durum yaşıyor.
EDA: Sigarayı bırakmak için profesyonel bir yardım almak gerekiyor mu?
MUSTAFA BARANGÜL: Günümüzde insanlar profesyonel destek aldığında bu konuyu daha rahat aşabiliyor. Bunun öncesinde insanlar kendi kendilerine de sigarayı bırakıyorlardı. İnsanlar yine sigarayı kendi kendine bırakabilir. Uzaman desteği alındığında kişideki yıpranmış olan o sinirsel süreçler tamir edilebiliyor.
EDA: Sigarayı daha çok hanımlar mı yoksa beyler mi içiyor?
MUSTAFA BARANGÜL: Günümüzde bayanlarda daha çok artış miktarı görüyoruz.
EDA: sigaranın hamile bir bayana ve bebeğe ne gibi zararı oluyor?
MUSTAFA BARANGÜL: Sigaranın hamile bir bayana ve bebeğe etkisi gerçekten vahim bir durum. Bu konuyla ilgili ben bir sigara bırakma kampanyası hazırladım. ‘Annecim babacım sigarayı bırak’ diye. Eğer hamile bir anne sigara içiyorsa her sigara bebeğe giden kan miktarını 17 dakika süreyle engelliyor. Buda bebeğin on yedi dakika aç kalması demektir. Sigara içen annelerin bebekleri içmeyenlere göre yedi sekiz kat daha fazla lösemiye yirmi kat daha fazla akciğer kanserine yakalanıyor. Sigara tiryakisi annelerin dünyaya getirdiği yüz çocuktan altmış beşi özürlü doğuyor. Eğer bir evde sigara içiliyorsa o evde yaşayan çocukların akciğer hastalığı sinüzit, astım beş ya da yedi kat daha fazla görülebiliyor. En önemlisi kanserler o ailede üç kat daha fazla görülebiliyor. Dünya sağlık örgütleri diyor ki sigara üreticileri gelişmiş ülkelerde yasaklardan dolayı satamadıkları yüksek nikotinli sigaraları gelişmemiş ülkelerin pazarlarına sürmektedirler.
EDA: Sigara kansere nasıl yol açıyor?
MUSTAFA BARANGÜL: Burada oluşan durum sigara içildiğinde sigaranın içinde nikotin haricinde zehir ve kimyasallar var. Kimyasalları vücut aldığından itibaren vücudun bağışıklık sistemini çökermeye başlıyor. Vücut içerisinde ne kadar olumsuz virüsler varsa bunların etkili hale gelmesini sağlıyor. Özellikle akciğer kanserinde sigarının nikotin içerisinde bulunan diğer zararlı maddeler bizim nefes alabilmemizi sağlayan kapakçıkların kapanmasını yıpranmasını zedelenmesini sağlayarak vücudun gerekli oksijeni alamamasından dolayı olumsuz virüslerin baş göstermesinden oluşan problemler olarak ifade edebiliriz.
EDA: sigarayı bıraktıktan sonra tekrar başlana biliyor mu?
MUSTAFA BARANGÜL: Sigarayı bırakmak kadar başlamakta kolay oluyor. Kişi hayat kalitesini arttıracak bir girişimde bulunduğu zaman bu daha zor olabiliyor. Çünkü sigarayı bıraktım diyip o şekilde kalmaktansa hayat kalitesini arttırmak bambaşka bir insan olmak gibi ister istemez bir değişiklik ortaya çıkıyor.
EDA: Sigara isteğini azaltan yiyecekler var mı?
MUSTAFA BARANGÜL: Nikotini dolu olan yiyecekler ifade ediliyor. İştahı azaltandan daha ziyade vücudu temizleyip yiyeceklere baktığımızda özellikle maydanoz sebze ve meyveler bu anlamda vücudumuzu temizledikleri için çok önemli durumda.
EDA: Sigaranın çocuk üzerindeki etkilerinden kısaca bahseder misiniz?
MUSTAFA BARANGÜL: Sigaranın çocuklarımızın üzerinde fizyolojik zararlar olabiliyor. Çocuk sigara içilebilmenin önemli bir şey olduğunu beynine kazıyor. Ve ilerde ister istemez sigaraya başlaması daha kolay oluyor. Bu anlamda gerçekten en çok zarar gören ailemizde ki çocuklardır. Sigara içenlerde ani ölüm on kat daha fazla olabiliyor. Buradan şunu anlamamız lazım sigaranın hakikaten hem ekonomik hem de sağlık anlamında çok ciddi zararları var. Yine büyük insanlara baktığımızda bacak damarı tıkanmaları yüzde doksanı sigaradan kaynaklanıyor. Sigara içme davranışından kurtulmak istiyorsak en temelinde inançlarımızı kontrol etmemiz lazım.
EDA: Sigarayı bırakmak isteyenlere neler söylemek istersiniz?
MUSTAFA BARANGÜL: Sigarayı bırakmak isteyenler kendilerini güçlendirecek yeni kimlikler edinmeliler. Bu kimlikleri edinebildikleri zaman rahat gelişen güçlü olan okuyan bilgili canlı onlar sigara içen kimliği sönecek ve onlar bu süreci atlatmış olacaklardır.
Radyo 7