Günümüzde teknolojinin gelişmesi ile birlikte sosyal medya kullanımının da yaygınlaştığını ifade eden Psikiyatri Uzmanı Dr. Gamze Yüksel, özellikle pandemi döneminde fiziksel mesafe ile ilgili sorunların, internet üzerinden yapılan paylaşımları arttırdığını söyledi.
Yüksel, sosyal medyanın sağlıklı kullanım amacı dışında, insanlardan kaçmak ya da onay kabul almak, beğeni almak için de kullanılabildiğine dikkat çekti.
“Sosyal medya kullanım amacından çıkarak bağımlılığa dönüşüyor”
Yüksel, sosyal medyanın aşırı kullanımının, duruş bozukluğu, görmede bozulma, uykusuzluk, zamanı yönetmekte zorluk, etkinliklere katılamama, sosyal medya dışında iletişim kurarken zorlanma, ders başarısında ve çalışma veriminde düşüş gibi fiziksel ve sosyal sorunlarda artış yarattığını söyledi.
Yüksel, teknoloji araçlarına ve sosyal medya hesaplarına hızlıca ulaşabiliyor olmanın sosyal medya kullanımına ilgiyi arttırdığını bununla birlikte sosyal medya uygulamalarının kullanım amacından çıkarak bağımlılık haline de gelebildiğini anlattı.
Sosyal medya bağımlılığı tanımlaması
Sağlıklı sosyal medya kullanımının, istek doğrultusunda hedefe ulaşmak için, rahatsızlık duymadan, uygun zamanda kullanmak olarak tanımlayan Yüksel, bağımlılığı ise, bir nesne veya eylem üzerinde kontrol sağlayamama ve onsuz yaşamını sürdürememe durumu şeklinde tanımladı.
Ayrıca kontrolsüz sosyal medya kullanımının, yalnızlık, sosyal becerileri eksikliği, depresyon, benlik saygısında düşüklükle bağlantılı olduğunun tespit edildiğini belirten Yüksel, duygu durum bozuklukları, sosyal anksiyete bozukluğu, madde kullanım bozukluğunun da problemli internet kullanımına eşlik edebileceğini söyledi.
"Kişi olduğu haliyle kabul edilme deneyimini yaşayamamakta"
Dr. Yüksel, “Beğenilmek, sevilmek, kabul görmek, onaylanmak insanların evrensel ihtiyaçlarıdır. Fakat bireyler bazen beğenilme, onay alma, kabul görme ihtiyaçları sebebiyle kendilerini fiziksel ya da kişisel olarak olduğundan farklı göstermeye ve başka insanların beklentilerine göre davranmaya, kendilerinden ödün vermeye başlamaktadırlar.
Paylaşım yaparken 'mükemmel' olma, 'toplumun güzellik standartlarına uyma' gerekliliği hissedebilmektedir. Bunun için aşırı, katı, sağlıksız diyetler yapabilmekte, kendilerini daha farklı göstermek için bazı fotoğraf uygulamaları kullanabilmekte ya da sürekli mutluymuş izlenimi vermeye çalışabilmektedirler. Bu şekilde davranıldığında kişi olduğu haliyle kabul edilme deneyimini yaşayamamaktadır” dedi.
Çözüm olarak, paylaşımların altında yatan ihtiyaçlara odaklanmanın önemini vurgulayan Yüksel, paylaşım yapmadan ya da sosyal medyada vakit geçirmeden önce 'Şu an gerçekte neye ihtiyacım var?' sorusunu sormanın yardımcı olabileceği önerisinde bulundu.
“Ait hissetmeye mi, bağ kurmaya mı ihtiyacım var?”
Yüksel, “Onay almaya mı, kabul görmeye mi, ait hissetmeye mi, bağ kurmaya mı ihtiyacım var ve bunu sosyal medyadan almak yerine, daha sağlıklı olarak hangi yoldan alabilirim diye kendinize sorabilirsiniz. Ayrıca bireylerle kişisel ihtiyaçları üzerine çalışılması, beden memnuniyetini geliştirmeye, sosyal becerileri ve benlik saygısını güçlendirmeye yönelik destek verilmesi bu konuda faydalı olabilir” dedi.
Ayrıca günlük yaşamın içerisinde, yüz yüze etkileşimlere olanak sağlayacak sosyal ve fiziksel aktivitelere yer vermenin bağımlılığı önlemede yardımcı olabilecek bir çözüm olarak sunan Yüksel, kişinin sosyal, ailevi, mesleki, işlevselliği bozulmaya başladıysa bir uzmandan yardım alması gerektiğini sözlerine ekledi.
iha